روزنه rowzane خبری – تحلیلی
کمیته اطلاعاتی و امنیتی پارلمان بریتانیا در مورد تهدیدی «فزاینده و غیرقابل پیش‌بینی» از سوی ایران هشدار داده و به دولت توصیه کرده است که اقدامات بیشتری برای مقابله با آن اتخاذ کند.
کمیته پارلمانی بریتانیا این درخواست را همزمان با انتشار گزارشش مطرح کرده است که در آن «ترورهای انجام شده از سوی حکومت جمهوری اسلامی و عملیات جاسوسی، حملات سایبری و برنامه هسته‌ای ایران» را بررسی کرده است.
کمیته اطلاعات و امنیت پارلمان بریتانیا در گزارش ماه ژوئیه خود می‌گوید از دی ۱۴۰۰ تاکنون دست کم ۱۵ فقره از این توطئه‌ها، که علیه مخالفان رژیم جمهوری اسلامی و منافع اسرائیل طرح‌ریزی شده بودند، کشف شده است.
این کمیته پارلمانی که موظف به نظارت بر سازمان‌های جاسوسی بریتانیا است، به‌خصوص در مورد «افزایش شدید» تهدیدهای فیزیکی علیه مخالفان حکومت ایران در بریتانیا ابراز نگرانی کرده است.لرد بیمیش، رئیس این کمیته پارلمانی گفت: «تهدیدی گسترده و متنوع، مستمر و غیرقابل پیش‌بینی از جانب ایران متوجه منافع بریتانیا و شهروندان بریتانیایی است».
او افزود: «ایران در هنگام انجام فعالیت‌های تهاجمی، ظرفیت بالایی برای ریسک از خود نشان می‌دهد و سرویس‌های اطلاعاتی جمهوری اسلامی منابع فوق‌العاده زیادی در اختیار دارند و از توانایی‌های نامتقارن زیادی برخوردارند.»
لرد بیمیش در ادامه گفت: «طیف گسترده‌ای از تهدیدهای مختلف از جانب ایران وجود دارد که ما باید در مورد آن نگران باشیم».
کمیته اطلاعاتی و امنیتی پارلمان بریتانیا دولت این کشور را متهم می‌کند که در مورد ایران و همچنین برنامه هسته‌ایش از رویکرد «مدیریت بحران» و «مهار آتش» استفاده می‌کند که به گفته این کمیته به بهای تهدیدهای دیگر تمام می‌شود.
این کمیته می‌گوید برای مقابله با تهدیدهای امنیت ملی از جانب ایران، به منابع بیشتر و رویکردی بلندمدت‌تر نیاز است:
«در حالی که به نظر می‌رسد فعالیت‌های ایران به اندازه اقدامات روسیه و چین استراتژیک نیست و ابعاد کوچکتری دارد اما به هر حال تهدیدی گسترده از جانب جمهوری اسلامی متوجه امنیت ملی بریتانیاست که نباید نادیده گرفته شود: (این تهدید) مستمر و به‌ویژه غیرقابل پیش‌بینی است.»
این کمیته پارلمانی همچنین می‌گوید از آغاز سال ۲۰۲۲ میلادی تهدید فیزیکی افراد ساکن بریتانیا با شتاب بیشتر در حال افزایش بوده است.
به گفته این کمیته تهدیدهای ایران روی مخالفان حکومت جمهوری اسلامی متمرکز بوده است اما در عین حال تهدیدهای ایران علیه «منافع اسرائیلی و یهودی در بریتانیا» هم افزایش یافته است.
بر اساس گزارش این کمیته از آغاز سال ۲۰۲۲ میلادی تاکنون حداقل ۱۵ مورد اقدام به قتل یا آدم‌ربایی علیه شهروندان یا ساکنان بریتانیا صورت گرفته است.
«گروه امنیت وزارت کشور به ما گفت که تهدید فیزیکی افراد در بریتانیا در حال حاضر ‘در بالاترین سطح از تهدید جاری از سوی ایران’ و قابل قیاس با تهدید موجود از جانب روسیه است.»
اما این کمیته می‌گوید ایران حمله به مخالفان جمهوری اسلامی یا اهداف یهودی و اسرائیلی در بریتانیا را به عنوان حمله‌ای علیه بریتانیا تلقی نمی‌کند:
«بلکه (ایران) هدف قرار دادن مخالفانش در خاک بریتانیا را امری داخلی می‌داند که پای بریتانیا به شکل موازی و جانبی به آن کشیده شده است.»
این کمیته بر همین اساس به دولت و شرکای بین‌المللیش توصیه می‌کند در هر فرصت ممکن بصراحت به ایران بگویند که چنین حملاتی «در واقع حمله به بریتانیا محسوب می‌شود و با واکنش مناسب مواجه خواهد شد.»
در این گزارش همچنین توصیه شده است که با توجه به تردیدهای ابراز شده از سوی کارشناسان غیردولتی درباره اثربخشی تحریم‌ها علیه ایران، دولت دوباره بررسی کند که آیا تحریم‌ها واقعاً منجر به تغییر رفتار ایران خواهد شد، یا اینکه در عمل این کشور را بیشتر به طرف چین سوق می‌دهند.
کمیته اطلاعاتی و امنیتی پارلمان بریتانیا بر سیاست‌ها، مخارج، مدیریت و عملیات‌های نهادهای اطلاعاتی بریتانیا مانند ام‌آی۵ (سرویس اطلاعات داخلی)، ام‌آی۶ (سرویس اطلاعات خارجی) و جی‌سی‌اچ‌کیو (ستاد ارتباطات دولت) نظارت دارد.
گزارش ۲۶۰ صفحه‌ای این کمیته که امروز پنجشنبه ۱۰ ژوئیه منتشر شد، بخشی از تحقیقات این نهاد در زمینه مسائل امنیت ملی مرتبط با ایران است؛ تاریخ آخرین رویدادهایی که اطلاعات آن برای تهیه این گزارش مورد استناد قرار گرفته اوت سال ۲۰۲۳ میلادی است.
پیشتر کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، در ماه مارس (حدود سه ماه پیش) نسخه‌ای از این گزارش را دریافت و مطالعه کرده بود. نهادهای اطلاعاتی بریتانیا هم پیش از انتشار گزارش متن آن را دریافت کرده بودند تا فرصتی برای ارزیابی دقت و صحت آن داشته باشند و درصورتی که لازم بدانند بتوانند درخواست کنند که بخش‌هایی از گزارش به دلیل ملاحظات امنیت ملی ویرایش شود.
کمیته اطلاعاتی و امنیتی پارلمان بریتانیا می‌گوید دولت موظف است ظرف ۶۰ روز از زمان انتشار این گزارش به آن پاسخ دهد.
کمیته اطلاعاتی و امنیتی پارلمان بریتانیا در گزارششنتیجه‌گیری‌هایی هم کرده است و از جمله می‌گوید که آیت‌الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، «قدرت فوق‌العاده‌ای» دارد، «تصمیم‌گیرنده نهایی» است و اوست که جهت‌گیری سیاست خارجی و داخلی ایران را تعیین می‌کند.
در این گزارش آمده است که «از نقطه نظر تهدیدی که ایران برای بریتانیا» دارد آقای خامنه‌ای «نقش کلیدی» ایفا می‌کند.
این گزارش می‌گوید که هدف اساسی ایران «تضمین بقا و امنیت» جمهوری اسلامی است و می‌افزاید که این حکومت برداشت بسیار «تاریخی از آسیب‌پذیری [خود] دارد » و بنابر این «تمرکز برای بقا باعث می‌شود که ایران کنشگری عمل‌گرا باشد، که اغلب بیش از آنکه بر مبنای ایدئولوژی حرکت کند، بر اساس فرصت‌طلبی عمل می‌کند.»
این گزارش می‌افزاید که ایران هم از «انگیزه‌های دفاعی و هم از انگیزه‌های تهاجمی» برخوردار است و بخش زیادی از سیاست خارجی ایران و تهدیدی که برای بریتانیا محسوب می‌شود ریشه در برداشت و «احساس تاریخی از اهمیت منطقه‌ای خود و ترس از محاصره توسط دشمنان غربی که مجهزتر هستند، دارد.»در همین خصوص این گزارش به برداشت تاریخی ایران از سابقه «مداخله خارجی» در امورش و تجربه جنگ ایران و عراق اشاره می‌کند.
در نتایج این گزارش همچنین آمده است که اگرچه ایران اساسا «بازیگری منطقی» است اما همیشه «رفتاری منسجم» از خود نشان نمی‌دهد و خطر «سوءبرداشت» ایران از اقدامات دیگران وجود دارد.
این گزارش می‌گوید هرچند فعالیت ایران نسبت به روسیه و چین «کمتر راهبردی و در مقیاسی کوچک‌تر است، اما ایران تهدیدی گسترده، مستمر و پیچیده برای امنیت ملی بریتانیا محسوب می‌شود که نباید دست‌کم گرفته شود». گزارش می‌افزاید که ایران خواهان ایجاد یک «اتحاد عمیق» با روسیه است و این رابطه به‌رغم سابقه‌ای از بی‌اعتمادی و تردید، به‌ویژه پس از تهاجم روسیه به اوکراین، «به‌طور فزاینده‌ای نزدیک‌تر شده» است.
در همین خصوص این گزارش به دادن تسلیحات ایرانی به روسیه اشاره داره اما می‌گوید که این رابطه بیشتر «بر پایه مصلحت سیاسی استوار است تا نزدیکی ایدئولوژیک. به نظر می‌رسد که سرویس‌های اطلاعاتی این دو کشور با یکدیگر همکاری کرده و اطلاعات را به اشتراک می‌گذارند.»
بر اساس این گزارش، چشم‌انداز تهدید سایبری از ناحیه ایران پیچیده است؛ برخی از گروه‌های سایبری دخیل در این تهدید، مستقیم برای دولت کار می کنند. برخی دیگر هم فعالیت‌شان خصوصی است، یعنی کسانی که دنبال منافع شخصی هستند یا آن‌هایی که بدون درخواست مستقیم حکومت از آن‌ها، برای تامین آن چه که فکر می‌کنند نیازهای اطلاعاتی دولت است، اقدام می‌کنند.به نظر می‌رسد پیچیدگی این محیط سایبری، تشخیص دقیق و صحیح انگیزه فعالیت‌های سایبری مرتبط با ایران و سطح کنترل دولت بر آن را دشوارتر می‌کند.بی بی سی
