خبرآنلاین:چرا دانشگاه در اعتراضات دی‌ماه ۹۶ مشارکت نداشت؟

در بین این اعتراضات، گروهی نیز بودند که با آسیب به اموال عمومی و رفتارهای رادیکالیزه، سعی در منحرف کردن اعتراضات مردمی داشتند که تحلیل‌ها و اظهارنظر‌های کارشناسان و مسئولین سعی در جدا کردن این دو گروه داشته است. در همین میان بسیاری از جامعه‌شناسان معتقد بودند که طبقه فرودست جمعیت غالب معترضان را شکل می‌دهد و طبقه متوسط می‌توانست با همراه‌کردن مطالبات خود با این طبقه، اعتراضات را سازماندهی کند؛ اما این اتفاق رخ نداد، طبقه فرودست تنها ماند و اعتراضات هم ظاهرا بدون نتیجه تمام شد. دانشگاه هم به‌عنوان طبقه مستقلی که به رفتارهای سیاسی و اجتماعی طبقه متوسط نزدیک است و می‌تواند به آن جهت دهد، با اعتراضات مردمی دی‌ماه ۹۶ همراه نشد؛ تنها گروهی از دانشجویان دانشگاه تهران در تجمع‌ها شرکت کردند که البته بازداشت شدند.

علاوه بر این اساتید به عنوان بخشی از بدنه دانشگاه، واکنشی نداشتند که شاید دلیل آن خروج گسترده چهره‌های موثر از بدنه علمی دانشگاه‌ها در سال‌های اخیر است که باعث شده دانشگاه، یکی از ضلع‌های اصلی خودش یعنی اساتید را در معادلات سیاسی و اجتماعی از دست بدهد. جمعیت غالب دانشجویان بازداشتی هم فعالان صنفی بودند که تعدادی از آنها در تجمعات شرکت کرده بودند و گروهی دیگر بدون شرکت در تجمعات بازداشت شدند که بعدها گفته شد این بازداشت‌ها پیشگیرانه بوده است! بازداشت‌هایی که تنها محدود به دانشجویان تهران نبود. هرچند فشار عمده بر دانشجویان دانشگاه‌های تهران و علامه بود که بیشترین بازداشتی‌ها را داشتند. در حالی که دانشگاه برخلاف تاریخ جنبش دانشجویی خود با مردم همراه نشده بود.

درباره دلیل عدم مشارکت دانشگاه در اعتراضات اخیر چند سناریو مطرح است؛

سناریوی اول در بررسی نقش جنبش دانشجویی از سال ۵۷ تا ۹۶ نشان می‌دهد دانشگاه در مهم‌ترین رویدادها همیشه با مردم همراه بوده است؛ از تسخیر سفارت آمریکا در سال ۵۸، اعتراضات علیه دولت هاشمی رفسنجانی در دهه ۷۰، حمله به کوی دانشگاه تهران، حمله به خوابگاه طرشت و… گرفته تا حمایت از کروبی و موسوی و در نهایت روحانی؛ اما جای خالی دانشگاه در اعتراضات اخیر پررنگ بود.

سناریوی دوم دلیل همراه‌نشدن دانشگاه به روایت دانشجویان چنین است؛ گروهی از دانشجویان که مطالبه‌گری با اعمال خشونت را برنمی‌تابیدند و معتقد به شیوه‌ای منطقی‌تر با نتیجه بهتر بودند که با نوشتن بیانیه‌ای اعتراضات را حق مردم دانستند و گروهی دیگر نیز که معتقد بودند باید با مردم همراه شد و اعتراضات را سازماندهی کرد.

سناریوی سوم و آخرین سناریو هم این است که اگرچه دانشگاه همراه نشد اما مقابل مردم هم نایستاد؛ چه بسا که اگر همراه می‌شد طبق تحلیل کارشناسان می‌توانست گستردگی بیشتر و اثرگذاری بالاتری را به همراه داشته باشد؛ به‌عبارتی غیبت موجه دانشگاه!

در این قسمت مهم‌ترین رویدادهای پس از انقلاب تا سال ۹۶ ذکر شده که جنبش دانشجویی نقش پررنگ و تاثیرگذاری در آنها داشته است: