بازتاب خروج آمریکا از برجام در رسانه‌ها

رادیو فردا:مطبوعات عربی، واکنش‌های متضادی به تصمیم دونالد ترامپ مبنی بر خروج از برجام، نشان داده‌اند؛ به نظر می‌رسد این واکنش‌ها بر حسب جهت‌گیری و رویکرد آن‌ها در قبال آمریکا تغییر می‌کند.

الاهرام، روزنامه نیمه‌دولتی مصر می‌نویسد «زمان تصحیح اشتباهات دولت اوباما فرا رسیده است. وقت آن رسیده است که چنگا‌ل‌های ایران کوتاه شوند، روابط با روسیه تضعیف و حضور ایران در یمن و سوریه خنثی شوند. در عین حال بایستی دستاوردهای عظیمی که شرکت‌های تسلیحاتی آمریکایی در بازی با مترسک ایران به دست آوردند حفظ شوند».

مصر از متحدان تاریخی ایالات متحده آمریکاست و عبدالفتاح سیسی، رئیس جمهوری این کشور رابطه نزدیکی با دونالد ترامپ دارد. واشینگتن ده‌ها سال است که سالیانه مبلغ ۱.۲ میلیارد دلار به ارتش مصر کمک مالی می‌کند. این مقدار تنها در سال گذشته کمی کاهش یافت.

عرب نیوز، روزنامه انگلیسی زبان عربستان سعودی، یکی از استدلال‌های رهبران ریاض را بازنویسی کرده است: «دولت ایران به جای استفاده از میلیاردها دلاری که با استفاده از توافق هسته‌ای به او بازگردانده شد برای رونق اقتصاد و بالابردن سطح زندگی مردم کشورش، این پول را برای ادامه حمایت از تروریسم اختصاص داده است. پاریس و لندن ممکن است تصمیم پرزیدنت ترامپ را نپسندند، اما فرانسوی‌ها و بریتانیایی چه احساسی داشتند اگر شهرهایشان تحت تهدید مستقیم ایرانی‌ها قرار داشت؟».

الاتحاد، در امارات متحده عربی نوشت که تصمیم کاخ سفید « صحیح وضعیتی‌ست که از آغاز اشتباه بوده است. ایران امضای برجام را به عنوان چراغ سبزی برای کنترل منطقه دانست و شبه‌نظامیان تروریست خود را در بسیاری از کشورهای عربی رها کرده است».

ایران حمایت از تروریسم را رد کرده‌است و در عین حال عربستان سعودی را متهم کرده که از گروه‌های تروریستی حمایت می‌کند.

در بیروت، روزنامه چپ الاخبار می‌نویسد «زبان تشدید و تحریم جایگزین آرامش نسبی در ایران شده است. آتش‌بس بیش از سه سال طول کشید. اما حالا رئیس جمهور آمریکا زیر میزی زده است که روی تمام جهان واژگون شده است».

ابراهیم الامین، سردبیر این روزنامه هفته پیش نوشته بود «این یک رویارویی جهانی‌ست، روند رو به گسترشی که در روزهای آینده، همه‌ی ما را بدون استثنا درگیر خواهد کرد».

نشریه معتبر اشپیگل، چاپ هامبورگ آلمان، می‌نویسد خروج دونالد ترامپ از برجام ایران را به دو قسمت تقسیم کرده است؛ اشپیگل می‌گوید روزنامه‌هایی که از نظر سیاسی به حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران نزدیک‌ترند، پیامدهای تصمیم ترامپ را کم‌ارزش نشان می‌دهند. این مقاله تاکید می‌کند که اتحادیه اروپا در تصمیم ترامپ مشارکت نکرده است.

به نوشته اشپیگل تحقق آرزوهای اقتصادی در ایران امکان‌پذیر نشد. گرچه بیشتر تحریم‌های علیه ایران پس از برجام به حالت تعلیق درآمدند اما سرمایه‌گذاری‌های خارجی در این کشور بسیار کمتر از حد انتظار بوده است. پس از آن که مشخص شد ترامپ رئیس جمهور آمریکا خواهد شد، بحث در مورد خروج آمریکا از برجام هم بیشتر شد. بنابراین تمایل شرکت‌های غربی به سرمایه‌گذاری در ایران کاهش یافت. بزرگ‌ترین مشکل این است که بانک‌ها به خاطر ترس از اقدامات تلافی‌جویانه آمریکا تمایلی به دادن وام برای سرمایه‌گذاری در ایران نشان نمی‌دهند.

هفته‌نامه اشپیگل ادامه داده است که با خروج آمریکا از برجام «دست نیروهای محافظه‌کار در ایران که از ابتدا با این توافق مخالف بودند بازتر شده‌است؛ کسانی که همیشه می‌گفتند نباید به ایالات متحده آمریکا اعتماد کرد، حالا تایید شده‌اند».

نشریه آلمانی به جنگ ایران و عراق اشاره کرده و می‌گوید ایران از این جنگ جان به‌در برد: «جمعیت ایران از آن موقع تاکنون دوبرابر شده است و از لحاظ اقتصادی وضعیت ایران از برخی کشورهای عربی به مراتب بهتر است. علاوه بر این‌ها تهران می‌تواند بر این موضوع تاکید داشته باشد، که قدرت‌های بزرگ منطقه مثل روسیه و چین هیچ علاقه‌ای به بی‌ثباتی یا تغییر رژیم ایران ندارند».

با وجود این انتظار می‌رود کاهش ارزش ریال در مقابل دلار بعد از تحریم‌ها بیشتر شود. این امر باعث گران شدن واردات و تورم می‌شود. قربانیان این روند، طبقه متوسط و طبقه‌ی کم‌درآمد هستد. به هر روی حکومت ایران تلاش خواهد کرد که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان ستون فقرات نظامی کمترین میزان از فشار اقتصادی را تحمل کند.

به نوشته اشپیگل خروج آمریکا از برجام از نفوذ ایران در منطقه نمی‌کاهد: « قدرت رو به رشد ایران نتیجه این قطعنامه نیست، بلکه ایران به خوبی از اشتباهات آمریکا و متحدان عربش در سال‌های اخیر استقاده کرده است».

روزنامه بریتانیایی گاردین، می‌نویسد پیش از آن که ترامپ خروج آمریکا از برجام را اعلام کند، تنش‌ها به شکل قابل‌توجهی افزایش یافته بود. در زمینه تکرار مجدد تحریم‌ها، ترامپ به اظهارات نخست وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، هم اشاره کرد که گفته بود اسرائیل اسناد بیشتری برای اثبات فعالیت‌های هسته‌ای ایران دارد.

نتانیاهو که منتقد صریح این موافقت‌نامه بود گفت: «اسرائیل امروز از تصمیم پرزیدنت ترامپ برای رد کردن معاهده‌ی منفعلانه‌‌ی هسته‌ای با رژیم تروریستی در تهران دفاع می‌کند.» او گفت اسرائیل با این توافق‌نامه مخالف بود چرا که راه را برای تبدیل ایران به یک زرادخانه کامل بمب‌های هسته‌ای باز می‌کرد.

وزارت خزانه‌داری آمریکا یک برگه اطلاعاتی ارائه کرده است که برنامه‌‌ریزی برای بازگرداندن تحریم‌های گسترده علیه ایران را مشخص می‌کند.

جان بولتون مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهوری آمریکا نیز گفته ایالات متحده آمریکا از قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متعده که توافق‌نامه برجام را تایید کرده است تبعیت نخواهد کرد.

باراک اوباما که در دوره ریاست جمهوری‌اش به این توافق دست یافته بود، نقض این توافق را یک «اشتباه جدی» توصیف کرد.

به نوشته گاردین در حال حاضر بسیاری از مسائل و رخدادهای پیش‌رو به واکنش‌های تهران بستگی دارد؛ جایی که تندروها جنجالی‌ترین مخالفان در برابر این توافق‌نامه بودند و می‌خواهند ایران را مجبور به احیای کامل فعالیت‌های هسته‌ای خود بکنند.