دلیل باز نشدن دریچه سدها
جعفرزادهمدیرکل دفتر مدیریت بحران وپدافند غیرعاملدر پاسخ به این سوال که چرا وزارت نیرو سدها را زودتر باز نکرد و آیا میتوانست در این حوزه مدیریت بهتری داشته باشد، اظهار کرد: مبنای مدیریت سازهها تنها پیشبینی هواشناسی نیست، چرا که بعضا شاهد خطاهایی در پیشبینی سازمان هواشناسی هستیم. علاوه بر این باید گفت که پیشبینیهایی که صورت میگیرد احتمالی است و متاسفانه ما هشدار قطعی سیل نداریم.
با بیان اینکه حتی اگر هشدار قطعی سیل نیز وجود داشته باشد، نمیتوان در زمان ۴۸ یا ۷۲ ساعت آب زیادی را از سدها تخلیه کرد، چرا که تخلیه سدها بسیار بالا است و نیاز به زمان بیشتری دارد.
البته وزارت نیرو بحثهای مربوط به مدلهای بارش پیشبینی و موضوعات تحلیلی در حوزه آب و هوا را دنبال میکند؛ با این وجود تصمیم گیری تابع شرایط مختلفی است که باید با دقت انجام شود.
به گفته وی علاوه بر این مساله باید در نظر گرفت که گاهی سیلابها در فصل تابستان اتفاق میافتد، اما اینبار سیلابها در زمانی اتفاق افتاد که معمولا در این بازه زمانی به دنبال ذخیره آب کشاورزی هستیم و باید با دقت بسیار بالایی مدیریت سد ها انجام شود.
یک بار در سالهای نه چندان دور این اتفاق افتاد و ما با استفاده از همین هشدارهای احتمالی هواشناسی قسمتی از مخزن سدی را تخلیه کردیم که در تابستان همان سال با مشکل جدی مواجه شدیم. همچنین باید به این موضوع نیز اشاره کرد که حجم سیلابی که وارد استانها شده با ذخیره سدها برابری نمیکند؛ به گونهای که در حوزه گرگانرود دوره بازگشت بالای ۲۰۰ سال و در حوزه لرستان رودخانه کشکان که تخریبهای زیادی را نیز شاهد بودیم دوره بازگشت ۵۰۰ ساله داشتهایم. در حوزه کرخه نیز دوره بازگشت ۲۰۰ ساله اتفاق افتاد که هیچ کدام از این سیلابها قابل پیشبینی دقیق نبود.
علاوه بر این حداکثر آب گذری که در شهر خرمآباد میتوانستیم عبور دهیم ۳۲۰ مترمکعب در ثانیه بود و سیلابی که در این شهر اتفاق افتاد، بیش از ۱۴۰۰ مترمکعب در ثانیه ثبت شده است. همچنین در کشکان، حوزه آبریز ما تنها ۱۵۰۰ مترمکعب در ثانیه بود که بیش از ۲۵۰۰ متر مکعب در ثانیه ورودی آب داشتیم. در پلدختر نیز آب گذر ما ۲۵۰۰ مترمکعب در ثانیه تخمین زده شده که بیش از ۵۰۰۰ مترمکعب در ثانیه ورودی آب داشتهایم.
جعفرزاده همچنین در پاسخ به این سوال که اگر وزارت نیرو تاکنون رودخانه را کامل سروسامان میداد میزان خسارات کاهش پیدا میکرد نیز توضیح داد: اینکه هرچقدر به ایدهآل نزدیک شویم موضوع مطلوبی است، اما باید به برخی مسائل توجه شود. به طور مثال وزارت نیرو همیشه در مجموعه آب منطقهای یک ردیف اختصاصی برای ساماندهی رودخانهها دارد که در اول دولت یازدهم حدود ۳۰ میلیارد تومان بود و اکنون به ۱۲۰ میلیارد تومان افزایش یافته است و در حال حاضر علیرغم کمبود اعتبارات از محل بودجه داخلی با توجه به اولویت در حال ساماندهی رودخانههاست.