علی زرافشان، معاون سابق وزیر آموزش و پرورش حکومت به نقل از یک بانک جهانی گفته است: در مطالعهای که بانک جهانی چند سالیست درباره فقر یادگیری شروع کرده است، درباره کل دانش آموزان مطالعاتشان نشان میدهد که ۵۷ درصد دانش آموزان از خواندن یک متن ساده در ده سالگی ناتوان هستند. سهم ایران هم در این آمار ۳۶ درصد بود. هدفگذاری بانک جهانی این بود که تا سال ۲۰۳۰ کشورها تلاش کنند تا این سهم را ۵۰ درصد کاهش هستند یعنی دانش آموزان ایرانی باید از ۳۶ درصد عدم توان خواندن به ۱۸ درصد میرسیدند.
وی درباره آمار جدید پیرامون افت معدل در نقاط مختلف کشور به وب سایت «انتخاب» گفته است: پدیده پایین بودن معدل دانش آموزان جدید نیست. بحث توزیع منابع آموزشی در سطح کشور با یک نابرابری مواجه بوده و این نابرابری خودش را در گلوگاههای آموزش و پرورش که مهمترین آن امتحانات نهاییست نشان میدهد. حتی در داخل یک استان هم بعضا این تفاوتها دیده میشود. مثلا در استان تهران بین معدل دانش آموزان منطقه ۱۶ و منطقه ۳، نزدیک ۳ نمره تفاوت معدل وجود داشت. آن چیزیکه این اتفاق را مقداری مورد توجه قرار داده این است که عملکرد تحصیلی دانش آموزان نسبت به سالهای قبل دچار افت و کاهش شدید شده است. مثلا در برخی از رشتهها مانند تجربی و ریاضی که قبلا میانگین کشوری حدود ۱۳ بود الان به ۱۱.۵ رسیده است.وقتی سهم مدارس دولتی در کنکور پایین است نشان میدهد که چرخه مدیریت کشور در آینده چگونه خواهد بود و چرخهی بازتولید نابرابریهای فرهنگی و اجتماعی در کشور به کدام سمت حرکت میکند. دانش آموزانی که از طبقات محروم هستند سهمی در دانشگاهها و رتبههای برتر و آینده کشور نخواهند داشت یا سهمشان کم خواهد بود.