در صنعت نفت چه خبر؟ گفتگو با شهلا دانشفر

کارگر کمونیست ۸۱۶

گفتگو با شهلا دانشفر در برنامه خط رفاه در تلویزیون کانال جدید

حسن صالحی: صنعت نفت همچنان در التهاب است. بیش از سه ماه است که از اعتراضات کارگران رسمی نفت میگذرد. از سوی دیگر کارگران ارکان ثالث اعتراضاتشان گسترده تر شده و در این هفته کارگران قراردادی نفت نیز تجمع داشتند. در صنعت نفت چه  خبر است؟

شهلا دانشفر: همانطور که اشاره کردید صنعت نفت بسیار ملتهب است. اعتراضات در نفت هر روزه و گسترده است. یکشنبه های اعتراضی، دوشنبه های اعتراضی و روزهای مختلف اعتراضی را از سوی بخش های مختلف کارگران معترض نفت شاهدیم. و الان هم کارگران ارکان ثالث اعلام کرده اند که اگر جواب ما را ندهید هر روزه و در اشکال گسترده تر دست به اعتراض خواهیم زد. و بطور واقعی نیز ما در این هفته شاهد اعتراضات هر روزه این کارگران با شرکت جمعیت قابل توجهی از آنها روبرو بودیم. بنابراین صنعت نفت اکنون یک کانون داغ  اعتراضی بر سر مسایلی ساختاری و پایه ای است. افزایش حقوقها، حذف پیمانکاران و دائمی شدن قراردادها و لغو قراردادهای برده وار موقت محور های مهم این اعتراضات هستند که ابعادش از نفت فراتر میرود. چون اینها همه مسایل سراسری کارگری در سطح جامعه اند. بخاطر اینکه بخش عظیمی از کارگران در ایران با همین مشکلات درگیرند و الان خواست افزایش دستمزدها خواست سراسری کارگران و همه حقوق بگیران در ایران است. بخصوص در این مقطع که موعد تعیین حداقل دستمزد سراسری برای سال آتی  است، جنبش برای خواست افزایش دستمزدها با قدرت تر ابراز وجود میکند. به اخبار همین چند روزه نگاه کنید. ما تجمع کارگران ارکان ثالث در سوم  بهمن را داشتیم که با خواست افزایش دستمزدها و برای پیگیری دیگر مطالباتشان در هفت دکل نفتی بر پا شد. همینطور در روز قبل از آن شاهد تجمع اعتراضی کارگران ارکان ثالث در دکل های نفتی ۴۳ و هفتاد و یک  بودیم. قبل از آن هم این کارگران در منطقه نفت خیز جنوب در اهواز تجمع قابل توجهی داشتند. بدین ترتیب اعتراضات این کارگران گسترده است و این اعتراضات هزاران کارگر ارکان ثالث را  با مطالبه حذف پیمانکاران ودیگر مطالبات معیشتی اعلام شده شان در بر میگیرد. از طرف دیگر کارگران رسمی نفت  همانطور که اشاره شد بیش از سه ماه است که در اعتراضند و در این هفته نیز همچون هفته های گذشته در شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری و شرکتهای مختلف در فلات قاره در سیری، لاوان، بهرگان، خارک … شاهد تجمعات اعتراضی آنان بودیم. این کارگران در تجمعاتشان مثل همیشه با در دست گرفتن بنرهایی که مطالباتشان بر روی آنها نوشته شده بود، بر ادامه اعتراضات خود تاکید کردند.  و بالاخره اینکه در این هفته در سی ام دیماه کارگران قرار دادی شاغل در نفت در مقابل وزارت نفت تجمع داشتند.  که سومین تجمع آنها بر سر مطالبات مستقیم شدن و دائمی شدن قرار دادهای کاری شان بود. و در واقع کارگران نفت با اعتراضاتی چنین گسترده دارند جواب بسیار کوبنده به حکومت میدهند.  تداوم و گسترش اعتراضات جوابی محکم  به حکومتی است که با اعدام و سرکوب فکر میکند میتواند جامعه را عقب بزند. و مصداقش کارگران فولاد اهواز هستند که  با فریاد  “نه تهدید، نه زندان، دیگر اثر ندارد”  بر اجرایی شدن خواستهایشان پای کوبیدند.

حسن صالحی: شما اشاره ای به اعتراضات کارگران ارکان ثالث داشتید، تجمعات گسترده ای این کارگران بر پا کرده و در جاهایی دست به اعتصاب زده اند. اگر ممکن است مطالبات این کارگران را در جزئیات بیشتری توضیح دهید. و اعتراضاتشان چه ابعادی دارد؟

شهلا دانشفر: اعتراضات کارگران ارکان ثاالث سراسری است. این کارگران در مناطق نفتخیز جنوب، در دکل های نفتی، در گچساران و پالایشگاههای پارس جنوبی اعتراضاتی داشته اند. شورای سازماندهی اعتراضات کارگران غیر رسمی نفت (ارکان ثالث) طی گزارشات هر روزه و منظم خود از این اعتراضات فراخوانش به همه کارگران ارکان ثالث در مناطق مختلف نفتی این بوده که به این اعتراضات بپیوندند. ما هم همصدا با این شورا همین فراخوان را داریم. این تجمعات علیرغم احضار کردنها و  تهدیدات امنیتی حراست و مسئولان کار پابرجا ادامه داشته است. در دوم بهمن بود که تعدادی از کارگران را بخاطر شرکتشان در اعتراضات مورد بازخواست قرار دادند و این مورد اعتراض دیگر کارگران قرار گرفت و مقابل این بازخواستها ایستادند و به تجمعاتشان ادامه دادند. بطوریکه در روز بعد از آن جمعیت بیشتری از کارگران در تجمعات اعتراضی شرکت کردند. همانطور که اشاره کردم دو مطالبه اصلی آنها حذف  شرکتهای پیمانکاری و  افزایش حقوقهاست.  اما غیر از آن این کارگران میگویند که طرح طبقه بندی مشاغل اصلاح و بطور کامل اجرایی شود. و این خود به افزایش مقداری به حقوقهای آنها کمک میکند. همینطور خواستار تخصیص نفت کارت و بن کارت هستند. در عین حال خواستار تعلق دیگر مزایای رفاهی ای هستند که شامل کارگران قرارداد دائم و رسمی میشود.  و در واقع این مطالبات نیز قدمهایی هستند برای عقب زدن پیمانکاران و قلدری ها و زورگویی هایشان. ضمن اینکه در همین راستا خیلی صریح اعلام میکنند که باید پیمانکاران از مراکز نفتی بیرون انداخته شوند. جالب است که نمایندگان نهادهای دست ساز حکومتی مرتبا سعی میکنند که جلوی مطالبه حذف پیمانکاران از سوی کارگران را بگیرند و  کارگران را حول همان مطالبات فوری مثل طرح طبقه مشاغل سر بدوانند. اما کارگران در هر تجمع و اعتراض خود یک تاکید مهمشان همین موضوع برچیده شدن بساط پیمانکاران مفتخور است.

حسن صالحی: شهلا دانشفر کارگران قراردادی مناطق نفتخیز هم تجمع و اعتراض داشتند. تفاوت بین کارگران قراردادی و ارکان ثالث را کمی توضیح دهید. و اگر میشود کمی هم در مورد مطالبات کارگران قراردادی و اینکه اعتراضاتشان چه جایگاهی دارد  صحبت داشته باشیم؟

شهلا دانشفر:  در نفت کارگران به اشکالی مختلفی استخدام شده اند. و این یک شیوه و شگرد حکومت بوده  برای شقه شقه کردن  بخش های مختلف کارگری در نفت و جلوگیری از اعتراضات سراسری آنها. برای اینکه جمهوری اسلامی تجربه سال 57 و اعتراضات قدرتمند سراسری در آن مقطع را دارد. از همین رو الان در نفت ما کارگران ارکان ثالث را داریم. کارگران با قراردادهای موقت را داریم.  کارگران با قراردادهای حجمی و یا قرار داد معین را داریم، کارگران پروژه ای پیمانی نفت را داریم  و بالاخره کارگران رسمی را داریم. و اتفاقات بخش عظیمی از کارگران نفت با همین انواع قراردادهای موقت و بی ثبات در صنعت نفت به کار اشتغال دارند و در چنگ پیمانکاران مفتخور و چپاولگر اسیرند. کارگران قراردادی که کارگران قرارداد معین هستند. طبق قانون مقرر بوده که بعد از مدتی به استخدام رسمی صنعت نفت در بیایند. اما سالهاست که رسمی شدن قراردادهای این کارگران متوقف شده است. به همین دلیل این کارگران دست به اعتراض زده و خواستار تبدیل وضعیت قراردادهایشان و استخدام رسمی هستند. و وقتی حکومت تعدادی از این کارگران قرارداد موقت را از میان خودی هایشان تبدیل وضعیت کرد، اعتراض و خشم این کارگران شدت یافت. بویژه اینکه حکومت همواره سعی داشته افرادی از خودی هایشان را  برای امنیتی کردن بیشتر فضای نفت تحت عناوین خانواده شهدا و بسیج و غیر استخدام کند و این عملکرد حکومت مورد اعتراض کارگران است و تاکید آنان  بر رسمی شدن تمامی قراردادهای موقت  بدون هر گونه تبعیضی است.  نکته مهم اینست که کارگران قراردادی در اعتراضاتشان بر دائمی شدن تمامی انواع و اقسام  قراردادهای موقت کاری شده اند. بدین ترتیب در واقع به صدای اعتراض همه کارگران قرارداد موقت از جمله کارگران پروژه ای پیمانی نفت تبدیل شدند و اساسا علیه قراردادهای موقت کاری قد علم کردند. و این یک اتفاق مهم است و مرکز و کانون این اعتراضات در مناطق نفتخیز جنوب در اهواز بود. و در این هفته ما شاهد سومین تجمع اعتراضی  این کارگران بودیم. کارگران ارکان ثالث در صنعت نفت کار میکنند و تحت قوانین کار هستند. بدین شکل بین وزارت کار و صنعت نفت پاسکاری میشوند. و اساسا از طریق پیمانکاران در نفت کار میکنند. این بخش از کارگران نیز از همه این حد و مرزهای گذاشته شده عبور کرده و خواستارحذف پیمانکاران و کار مستقیم در نفت هستند. در عین حال خواست همه این کارگران اینست که بهبودی در سطح دستمزدهایشان ایجاد شود. از جمله این کارگران خواستار پایان ۱۲ سال بلاتکلیفی و سرگردانی در قوانین کارگری و کارمندی، تبدیل وضعیت به استخدام معین، اصلاح فرمول پاداش طبق مدل پرسنل رسمی ‌و قرارداد معین و اعمال کامل و بی قید و شرط مصوبه ساماندهی دی ماه ۱۴۰۰ هستند.

حسن صالحی: به عبارتی میشود گفت که یکی از فصل مشترکهای اعتراضات همه کارگران شاغل نفت مساله حقوق و دریافتی هاست. اما اجازه بدهید بعنوان آخرین سوال از شما بپرسم که با توجه به ابعاد گسترده ای که اعتراضات کارگران در نفت دارد، رو به آینده وضعیت را چگونه می بینید؟ برای پیشروی های بیشتر روی چه نکاتی انگشت میگذارید؟

شهلا دانشفر: اگر اجازه بدهید قبل از اینکه به این سوال مشخص شما بپردازم اشاره ای هم به مطالبات کارگران رسمی نفت که بیش از سه ماه است در تجمع و اعتراض هستند داشته باشم. این کارگران هم اعتراضاتشان جایگاه مهمی دارد. بخصوص که یک بخش تعیین کننده و با ثبات در نفت هستند. کارگران رسمی هستند. و اعتراضات آنها کیفیت جدیدی به اعتراضات در نفت داد. و همانطور که در مباحث قبلی بحث و گفتگو داشتیم، این کارگران راه را برای به میدان آمدن بخشهای دیگر شاغل در نفت بازتر کردند. توازن قوا را برای اعتراضات در نفت بهبود بخشیدند و از این نظر اعتراضات آنها بسیار بسیار حائز اهمیت بود. یک مطالبه این کارگران اینست که مدیران فاسد و نالایق برکنار شوند. و این مطالبه مهمی است و همین امروز در بسیاری از مراکز کارگری کارگران همین مطالبه را دارند. چون فساد و رانت خواری یک مشخصه کل سیستم حاکم است. از جمله همین الان کارگران فولاد اهواز که دوباره اعتراضات خود را شروع کرده اند همین مطالبه را دارند. مطالبه دیگر کارگران رسمی نفت اصلاح کف حقوق و حذف سقف حقوق است.  مصوبه ای که دریافتی آنها را کاهش داده است. خواست دیگر این کارگران اجرای ماده ده و پرداخت معوقات آن است. انجام آن بهبودی بر دریافتی های آنها ایجاد میکند و بالاخره اینکه این کارگران خواهان حذف سنوات بازنشستگی، برگرداندن مالیاتهای سنگین اخاذی شده از حقوقهایشان و توقف دست اندازی به صندوق بازنشستگی شان هستند. و در این اعتراضات بویژه موضوع تعرض به صندوق بازنشستگی کارگران شاغل و بازنشسته را بیش از بیش کنار هم قرار داده است. و تجمعات مشترکی هم داشته اند  و یک شعار کلیدی مهم که از سوی این کارگران سر داده شده، شعار شاغل و بازنشسته اتحاد اتحاد بوده است. اما برسم به سوال شما که طرح کردید. و اینکه قدمهای بعدی کدامند. از نظر من اولین نکته اتحاد مبارزاتی سراسری کارگران نفت است. همین الان ما می بینیم که شورای سازماندهی کارگران غیر رسمی نفت در گزارشاتشد بر حمایت خود از مبارزات بخش های مختلف نفت تاکید میکند و این تاکید مهمی است. و یا شورای سازماندهی اعتراضات کارگران پروژه ای پیمانی نفت به مرجع بازتاب اعتراضات بخش های مختلف نفت تبدیل شده است. و این ارتباط باید وجود داشته باشد چون خواستهای مشترکی اعتراضات بخش های مختلف نفت را به هم پیوند میدهد. همانطور که قبلا هم اشاره کردیم اعتراضات در نفت بسوی سراسری شدن در حرکت است. سراسری شدن اعتراضات در این صنعت کلیدی یک فاکتور مهم در کشیده شدن جنبش کارگری بسوی اعتراضات سراسری است و این اتفاق بدون شک تاثیر مستقیم خود را بر قدرتمند کردن اعتراضات مردم در کل جامعه میگذارد و بر اعتراضات در کف خیابان قدرت می بخشد. به این ترتیب این یک گام مهم برای پرتاب به جلوی اوضاع سیاسی و سربر آوردن قدرتمند تر انقلاب زن زندگی آزادی خواهد بود. از این زاویه اعتراضات در نفت و گسترش آن در این شاهرگ اقتصادی حکومت بسیار بسیار مهم است و جامعه بر این واقف است. از همین رو تاکید ما بر حمایت وسیع و گسترده از   مبارزات کارگران در نفت بوده است. در عین حال مبارزات گسترده در نفت و وسعت گرفتن اعتراضات در سطح جامعه پاسخ محکمی به سرگوبگری های حکومت است. به این معنا که علیرغم همه سرکوبگریهایی که حکومت انجام میدهد. از جمله احضارها، اخطار دادنها و گسترش اعدامها و سرعت گرفتن ماشین کشتار و جنایت رژیم، اعتراضات گسترده تر شده است. از جمله در همین سوم بهمن ماه که محمد قبادلو از معترضین انقلاب و فرهاد سمیعی از زندانیان سیاسی عقیدتی اعدام شدند. دیدیم که چگونه در تجمعی که بخشهای مختلف بازنشستگان در تجمع بزرگ مشترکی که بر پا کرده بودند انزجار خود را از سرکوبگریها اعلام کردند و گفتند که ما کوتاه نخواهیم آمد و از خشونت و سرکوب نخواهیم ترسید. و این گفتمان کل جامعه است.  که خود را در گسترش اعتراضات بازتاب میدهد. بنابراین تاکید ما بر گسترده کردن اعتراضات است. تاکید ما بر به میدان آمدن بخش های دیگر نفت و اعلام مطالباتشان است. تاکید ما بر حمایت و همبستگی مبارزاتی تمامی بخشهای نفت از یکدیگر است. و تاکید ما بر حمایت کل جامعه از مبارزات یکدیگر و از اعتراضات در نفت است. بخاطر بر حق بودن این مبارزات و نقش کلیدی ای که این کارگران  در مبارزات کارگری در سطح جامعه دارند و ما قبلا در برنامه های دیگری در مورد اهمیت این موضوع بحث داشتیم.   و بالاخره تاکید ما برایجاد شوراهای سازماندهی در تمام بخش های صنعت نفت است. همانطور که کارگران پروژه ای پیمانی نفت و ارکان ثالث شوراهای خود را شکل دادند، میشود این تشکلها در میان بخش های دیگر چون کارگران رسمی و قراردادی نفت نیز شکل گیرند. و این خود میتواند گامی برای شکل گیری شورای سراسری کارگری در نفت باشد که ظرف اتحاد و همبستگی مبارزاتی کارگران باشد. اینها همه آن قدمهای هستند که میتواند به مبارزات کارگران در نفت قدرت بخشد و آنها را پله ای به جلو ببرد.

حسن صالحی :  شهلا دانشفر بسیار ممنونم که در گفتگو با ما شرکت کردید.