روزنه rowzane خبری – تحلیلی
در پی اعلام خبر نقض رأی دادگاه مربوط به هواپیمای اوکراینی در دیوان عالی جمهوری اسلامی، پدران دادخواه دو تن از سرنشنیان جان‌باخته پرواز پی اس ۷۵۲ که بر اثر شلیک موشک‌های سپاه پاسداران سرنگون شد، به صدای آمریکا گفتند که دادخواهی در داخل ایران و از طریق قوه قضاییه ممکن نیست.
مسعود ابراهیم، پدر دادخواه نیلوفر ابراهیم از مسافران کشته شده بر اثر سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراین با شلیک موشک‌های سپاه، در پی اظهارات محمود علیزاده طباطبایی، که با ابراز امیدواری نسبت به رسیدگی به این پرونده در دیوان عالی جمهوری اسلامی گفته «بعضی از ایرادهای دیوان عالی، اتهام متهمان اصلی را به سطح محاربه می‌رساند»، به صدای آمریکا گفت که او «نظر شخصی» خود را بیان کرده است.
آقای ابراهیم اضافه کرد که محمود علیزاده «وکیل تعداد خیلی محدودی از خانواده‌ها بود و از ابتدا نظرش باور به قوه قضاییه و پی‌گیری پرونده در داخل ایران بود که مخالف نظر اکثر خانواده‌ها بود و تمام موکلان او نیز دو جلسه مانده به پایان دادگاه» وکالتشان را پس گرفتند.
به تأکید پدر دادخواه نیلوفر ابراهیم، حکم این دادگاه که در قوه قضاییه جمهوری اسلامی جریان دارد، «از قبل مشخص بود و موضوع رسیدگی به صورت خطای انسانی از طرف بیت [علی خامنه‌ای] به دادگاه ابلاغ شده بود.»
او همچنین گفت که اظهارات آقای علیزاده، «نظر شخصی خودش است و خلاف نظر خانواده‌ها اعلام می‌کند که به قوه قضاییه و دیوان اطمینان و اعتقاد دارد، اما همه خانواده‌ها این اعتقاد و باور را ندارند. حتی خانواده‌هایی که ایشان وکیلشان بود، هیچ باوری ندارند که از طرف دیوان هم کاری بر بیاید و تا این وضعیت هست، به هیچ وجه ممکن نیست حقوقی برای هیچ دادخواهی نتیجه مثبت داشته باشد.»
مسعود ابراهیم با بیان این که خانواده‌های دادخواه پرواز پی اس ۷۵۲ «از ابتدا به منظور جمع‌آوری مجموعه اطلاعات در دادگاه فرمایشی شرکت» کردند، گفت که «از ابتدا مشخص بود که حکم از پیش اعلام شده و نهایتا ما معتقد هستیم که در این دادگاه و هیچ دادگاهی در ایران حقوق حقه فرزندان مظلوم ما که با برنامه به آنها شلیک شد و مسئله قتل عمد و جنایت مطرح است به هیچ وجه» ممکن نیست.
او همچنین گفت که «بر خلاف نظر آقای علیزاده» که به پی‌گیری این پرونده در قوه قضاییه جمهوری اسلامی باور دارد، خانواده‌های دادخواه، «در دادگاه‌های بین‌المللی کیفری و حقوقی شکایت» کرده‌اند و «پرونده در دادگاه لاهه تحت رسیدگی است»، هرچند در حال حاضر «اولویت پرونده جنگ اسرائیل و حماس، و روسیه و اوکراین در دستور کار قرار گرفته است.»
همچنین، خسرو ملک، پدر مریم ملک یکی از مسافران جان‌باخته پرواز پی‌اس ۷۵۲ بر اثر شلیک موشک‌های سپاه پاسداران به هواپیمای مسافربری اوکراینی نیز به صدای آمریکا گفته است که دیوان عالی جمهوری اسلامی با نقض رأی دادگاه درباره این پرونده «به دنبال نمایشنامه‌ای مضحک است.»
روز سه‌شنبه وکیل شماری از خانواده‌های جانباختگان پرواز «پی‌اس۷۵۲» گفت که رأی صادرشده از سوی دادگاه نظامی با «۱۲ ایراد جدی» در دیوان عالی کشور نقض شد و دادگاه موظف است دوباره به این پرونده رسیدگی کند.
محمود علیزاده طباطبایی به «انصاف‌نیوز» گفت: «بعضی از ایرادهای دیوان عالی کشور، اتهام متهمان اصلی را به سطح محاربه می‌رساند.»
این وکیل همچنین گفت که برخی از خانواده‌ها امیدی به «بررسی عادلانه» این پرونده در داخل کشور ندارند ولی افزود که مراجع قضایی خارجی به مستندات پرونده دسترسی ندارند و تنها می‌توانند در رابطه با امور مالی اقداماتی انجام دهند.
محسن اسدی لاری، پدر زینب و محمدحسین، دو نفر از جانباختگان این پرواز، ایرادهای دیوان عالی کشور را «محتوایی» خوانده و گفته است که باید به تمامی موارد دوباره رسیدگی شود.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روز ۱۸ دی ۱۳۹۸ و اندکی پس از به پرواز در آمدن هواپیما اوکراینی از فرودگاه «امام خمینی» در حومه تهران، با شلیک دو موشک آن را سرنگون کرد که همه ۱۷۶ سرنشین آن کشته شدند.
رأی دادگاه نظامی تهران که سه سال پس از سرنگونی هواپیما توسط سپاه پاسداران صادر شد متهم ردیف اول را با اتهام «مباشرت در قتل شبه‌عمد» و «لغو دستور ابلاغی» در مجموع به «۱۳ سال حبس» محکوم کرد که به گفته دادگاه ۱۰ سال آن قابل اجرا است.
دادگاه رفتار متهم ردیف اول را نیز ناشی از «جهل به موضوع و تصور اشتباه از هدف کشف‌شده» دانست. دادگاه برای متهمان ردیف دوم تا دهم نیز بین یک تا سه سال حبس در نظر گرفت.
در همان زمان، انجمن خانواده‌های قربانیان پرواز پی اس ۷۵۲، ضمن رد حکم صادره از سوی دادگاه نظامی تهران اعلام کرد: «ما به هیچ عنوان صلاحیت این دادگاه را نپذیرفتیم و نخواهیم پذیرفت، چه برسد که بر حکم آن تن دهیم.»
سازمان دیده‌بان حقوق بشر اعلام کرده است که از زمان سرنگون کردن هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تاکنون، خانواده‌های جانباختگان این پرواز به شکل سازمان‌دهی‌شده هدف آزار و اذیت مقامات حکومت ایران قرار گرفته‌اند.
دادگاه عالی انتاریو در کانادا، شلیک موشک به هواپیمای مسافربری اوکراینی توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را «عامدانه و تروریستی» دانسته است.
دیوان عالی انتاریو در مرداد ۱۴۰۲، جمهوری اسلامی را به پرداخت بیش از ۱۴۲ میلیون دلار غرامت به خانواده ۸ نفری که بر اثر سرنگون شدن پرواز پی‌اس۷۵۲ خطوط هوایی بین‌المللی اوکراین توسط سپاه پاسداران در نزدیکی تهران جان خود را از دست دادند، محکوم کرد.
دادگاه عالی انتاریو برای خانواده شش نفر دیگر که در سرنگونی هواپیما جان باختند نیز ۱۰۷ میلیون دلار غرامت تعیین کرد. مجموع مبلغی که در احکام خسارت به خانواده‌های ۱۴ قربانی تعلق گرفته، نزدیک به ۲۵۰ میلیون دلار است.
جمهوری اسلامی در هیچ‌یک از دو دادگاه از خود دفاع نکرد و حکم به صورت غیابی صادر شد و غرامتی نیز پرداخت نشده است.کانادا با وجود قطع روابط دیپلماتیک با تهران و اخراج دیپلمات‌های ایرانی از کانادا، دارایی‌های جمهوری اسلامی را کماکان دیپلماتیک محسوب می‌کند. رادیو آمریکا
