از قتل‌های زنجیره ای تا انقلاب مهسا – بابک یزدی

مندرج در ژورنال شماره ۹۰۶ (لینک به فایل پی دی اف نشریه ژورنال برای پیاده کردن روی تلفن همراه)

۲۶ سال پیش وزارت اطلاعات رژیم دست به  سلسله قتل‌هایی زد که در ایران به قتل‌های زنجیره‌ای معرف شده است. این قتل‌ها شامل گروهی از روشنفکران، نویسندگان و فعالان سیاسی در ایران، از جمله  محمد مختاری و محمدجعفر پوینده و داریوش فروهر و همسرش پروانه اسکندری بود که در  روزهای ۱۲ و ۱۸ آذرماه اتفاق افتاد.

از آن تاریخ تا امروز هر سال خانواده‌های این جان‌باختگان تلاش می‌کنند در سالگرد قتل عزیزان خود مراسم برگزار کنند که همیشه با استقبال و حمایت مردم روبرو بوده است. امسال اما مشخصاً وزارت اطلاعات در همان دقایق اول از ترس دادخواهان مراسم را برهم زده و اجازه برگزاری آن را نداد. مریم حسین‌زاده، همسر محمد مختاری، به بی‌بی‌سی فارسی گفت به او حتی اجازه پیاده‌ شدن از ماشین داده نشد.

جمهوری اسلامی خیال می‌کرد با شروع قتل‌های زنجیره‌ای آنچنان خفقانی در ایران ایجاد می‌کند که مردم در وحشت از این‌همه بی‌رحمی و قساوت قلب در خود فرو روند و دست از مخالفت با رژیم و مبارزه برای احقاق حقوق بردارند. اما این پروژه درست عکس خود عمل کرد و منجر به انزجار عمومی‌تر مردم از حکومت شد.

جامعه ایران از آن دوره تا حالا آنچنان در جنگ با جمهوری اسلامی جلو آمده است که حاصلش خیزش ۸۸ و دی ماه ۹۶ و آبان  ۹۸ و خصوصاً انقلاب زن زندگی آزادی در تابستان ۱۴۰۱ است. به ویژه پس از “انقلاب مهسا”  توازن قوا روز به روز به نفع مردم تغییر کرده و با اتکا به فضای اعتراضی عمومی، تعرض خانواده‌های دادخواه نیز بیشتر شده است و برعکس ترس رژیم از مردم حد و مرزی ندارد. به همین دلیل جانیان حاکم سختگیری بیشتری برای مراسم‌های یادبود جانباختگان اعمال می‌کنند تا شاید بتوانند از گسترش اعتراضات جلوگیری کنند.

پرونده قتل‌های زنجیره‌ای ظاهراً با “خودکشی شدن” سعید امامی در داخل زندان که از مقام‌های ارشد و امنیتی وزارت اطلاعات و متهم اصلی پرونده بود و حکم حبس برای چند مأموران دون‌پایه امنیتی مختومه اعلام شد. اما پرونده این جنایت برای خانواده‌های جان‌باختگان و جامعه ایران همچنان باز است و تا سرنگونی رژیم اسلامی دست از دادخواهی برنداشته و “نه می‌بخشند و نه فراموش می‌کنند.”