وزیر خارجه جدید ایالات متحده، در نخستین سخنرانی رسمی خود، خواستار امتیازدهی از سوی هر دو طرف درگیر در جنگ اوکراین شد. این موضعگیری در حالی مطرح شده که کرملین همچنان بر خواستههای حداکثری خود پافشاری میکند.
مارکو روبیو، وزیر خارجه جدید ایالات متحده، پس از تأیید در مجلس سنا، در نخستین اظهارنظر رسمی خود درباره جنگ اوکراین، تأکید کرد که هیچ زمانبندی مشخصی برای پایان این مناقشه وجود ندارد. او وضعیت کنونی را “پیچیده” توصیف کرده و تصریح کرد که دستیابی به صلح نیازمند امتیازدهی از سوی هر دو طرف است.
به گزارش شبکه خبری CNN، روبیو گفت: «هیچیک از طرفین نمیتوانند به اهداف حداکثری خود دست یابند. صلح زمانی ممکن خواهد بود که همه آماده پذیرش واقعیتها و ارائه امتیازات باشند. این بخشی طبیعی از هر فرایند حل و فصل منازعه است.»
مارکو روبیو در سخنان خود تأکید کرد که ایالات متحده به دنبال پیشبرد مذاکرات صلح از طریق دیپلماسی است و نباید جزئیات این گفتوگوها پیش از آغاز، علنی شود. او گفت: «ما نباید پیش از آغاز مذاکرات درباره جزئیات آنها صحبت کنیم. این مذاکرات باید به دور از فشارهای رسانهای و از طریق دیپلماسی انجام شود.»
او همچنین افزود که تصمیم نهایی درباره پذیرش یا رد توافقهای پیشنهادی بر عهده طرفین درگیر خواهد بود. به گفته روبیو، ایالات متحده آماده است نقش فعالی در میانجیگری برای پایان دادن به این بحران ایفا کند، اما تأکید کرد که روسیه باید ارادهای واقعی برای دستیابی به صلح نشان دهد.
آیا اوکراین آماده مصالحه است؟
در ماه نوامبر گذشته، ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، در سخنانی در پارلمان کییف نشانههایی از تمایل به مصالحه نشان داد. او گفت: «شاید اوکراین مجبور باشد تا تغییراتی در رهبری مسکو رخ دهد تا بتواند به اهداف خود از جمله بازپسگیری تمامیت ارضیاش دست یابد.» این اظهارات با واکنشهای متفاوتی در داخل اوکراین همراه بود.
زلنسکی همچنین از جامعه جهانی خواسته است که فشار بیشتری بر روسیه وارد کند تا این کشور مجبور به تغییر مواضع خود شود. با این حال، تاکنون هیچ نشانهای از سوی کرملین مبنی بر آمادگی برای مصالحه دیده نشده است.
موضعگیری مسکو: زیادهخواهی بدون تغییر
کرملین همچنان بر حداکثرخواهیهای قدیمی خود پافشاری میکند. ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، یک روز پیش از انتصاب رسمی مارکو روبیو به عنوان وزیر خارجه آمریکا، اعلام کرد که آماده گفتوگو با دولت جدید آمریکا درباره اوکراین است. با این حال، او تأکید کرد که هرگونه توافق باید به «ریشههای اصلی بحران» بپردازد.
پوتین و دیگر مقامات روسیه، بهویژه سرگئی لاوروف، وزیر خارجه این کشور، همچنان بر این ادعا پافشاری دارند که گسترش ناتو به شرق، عامل اصلی بحران بوده است. لاوروف در تازهترین سخنان خود بار دیگر مدعی شد که کشورهای غربی به وعدههای خود درباره عدم گسترش ناتو عمل نکردهاند. او همچنین دولت اوکراین را به تبعیض علیه اقلیتهای روسزبان متهم کرد.
تحلیل مؤسسه مطالعات جنگ
مؤسسه مطالعات جنگ (ISW) در گزارشی به تحلیل ادعاهای روسیه پرداخته و آنها را صرفاً توجیهی برای حمله به اوکراین دانسته است. این مؤسسه اشاره کرده است که پوتین به دنبال تسلیم کامل اوکراین است و از خواستههای خود کوتاه نیامده است.
این خواستهها شامل بیطرفی دائمی اوکراین، عدم پیوستن این کشور به ناتو، کاهش شدید توان نظامی اوکراین و تغییر دولت کنونی در کییف میشود. تحلیلگران معتقدند که پذیرش این شرایط از سوی اوکراین غیرممکن است، زیرا این امر میتواند حاکمیت ملی و امنیت این کشور را در معرض تهدیدهای جدی قرار دهد.
در حال حاضر، نشانهای از تغییر موضع کرملین دیده نمیشود و این امر احتمال دستیابی به یک توافق صلح را در کوتاهمدت کاهش میدهد. تحلیلگران بر این باورند که تا زمانی که روسیه از اهداف حداکثری خود عقبنشینی نکند، امید به پایان جنگ دور از دسترس خواهد بود.
از سوی دیگر، اوکراین نیز با وجود تمایل به مصالحه، نمیتواند شرایطی را بپذیرد که به تضعیف حاکمیت ملی این کشور منجر شود. این تعارض منافع و مواضع، آیندهای پرچالش را برای تلاشهای دیپلماتیک رقم خواهد زد.
اظهارات مارکو روبیو به عنوان وزیر خارجه جدید آمریکا، اگرچه بر دیپلماسی و امتیازدهی متقابل تأکید دارد، اما با واقعیتهای موجود فاصله دارد. پافشاری کرملین بر مواضع قدیمی و عدم نشان دادن اراده واقعی برای مصالحه، یکی از موانع اصلی صلح به شمار میرود. آینده این بحران به تغییرات احتمالی در مواضع روسیه و ادامه فشارهای بینالمللی بستگی دارد. دویچه وله