بر اساس ارزیابیهای اولیه اطلاعاتی وزارت دفاع آمریکا، حملات نیروی هوایی این کشور به تاسیسات هستهای ایران، برنامه هستهای آن را «کاملا» از بین نبرده و احتمالاً فقط آن را برای چند ماه به تعویق انداخته است.
منابع آگاه از بررسی انجامشده توسط آژانس اطلاعات دفاعی به شبکه سیبیاس، شریک آمریکایی بیبیسی، گفتهاند که ذخیره اورانیوم غنیشده ایران در جریان بمبارانها از بین نرفته است.
کاخ سفید ارزیابی اولیه از میزان خسارت را «کاملاً نادرست» و «تلاشی آشکار برای کوچکنمایی اقدامات دونالد ترامپ» خواند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا پس از این حملات گفته بود که حملات هوایی آمریکا «کاملا» تأسیسات غنیسازی هستهای ایران را نابود کرده است.دو روز پیش بمبافکنهای سنگرشکن آمریکا به سایتهای هستهای فردو، نطنز و اصفهان حمله کردند.
اما منابع آگاه از ارزیابی اطلاعاتی پنتاگون میگویند که سانتریفوژهای ایران عمدتا «سالم» ماندهاند و تأثیر حملات محدود به سازههای روی زمین بوده است.
این منابع که نخواستند نامشان فاش شود، به رسانههای آمریکایی گفتهاند که تخمین زده میشود این حمله تنها «چند ماه، در بهترین حالت» برنامه هستهای ایران را به تأخیر میاندازد و ازسرگیری این برنامه به مدت زمانی بستگی دارد که ایران برای پاکسازی و تعمیر نیاز دارد.
دقایقی پس از درز محتوای ارزیابی پنتاگون، کارولین لوییت، سخنگوی کاخسفید، در اظهاراتی تند این ارزیابیها را «نادرست» خواند و گفت آن را «یک بازنده درجه پایین درز» داده است.
خانم لوییت در پستی که سهشنبه عصر در شبکههای اجتماعی منتشر کرد گفت: «این به اصطلاح «ارزیابی» به طور کامل غلط و با مهر «فوق سری» طبقهبندی شده بود اما توسط یک فرد ناشناس به سیانان نشت پیدا کرده است، آن هم توسط یک فرد بازنده سطح پایین عضو نهادهای اطلاعاتی».
سخنگوی کاخسفید در ادامه نوشته است: «درز چنین ارزیابی کذایی، آشکارا با هدف تحقیر رئیسجمهور ترامپ و بیاعتبار کردن خلبانان شجاع جنگندههای ما بوده که این عملیات را بدون نقص انجام دادند و برنامه هستهای ایران را نابود کردند».
«همه میدانند که وقتی شما ۱۴ بمب ۳۰ هزار پوندی را دقیقا روی نقطه مورد هدف میاندازی نتیجه چیست؛ انهدام کامل.»
ورودیهای دو سایت هستهای مسدود شده و بخشی از زیرساختها نیز تخریب یا آسیب دیدهاند.
همچنین منابع به شبکه سیبیاس تایید کردهاند که بنا بر اطلاعات موجود، بخشی از ذخایر اورانیوم غنیشده ایران پیش از حملات منتقل شده بود.
اظهارات تند سخنگوی کاخسفید در غیبت دونالد ترامپ در واشنگتن، خیلی زود موضوع کاخ سفید در برابر این گزارش پنتاگون را آشکار کرد.
ساعاتی پس از حملات هوایی روز شنبه، ژنرال دن کین، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، به خبرنگاران گفت که ارزیابی خسارات وارد شده به سه سایت هستهای ایران زمانبر خواهد بود.
اما او افزود: «هر سه سایت آسیب بسیار شدید و ویرانی گستردهای دیدهاند.» تصاویر ماهوارهای شش گودال جدید و گرد و غبار خاکستری و خرابی را در نزدیکی دو نقطه ورودی سایت هستهای فردو نشان میدهند.
با این حال، از تصاویر مشخص نیست که این سایتها در زیر سطح زمین تا چه اندازه آسیب دیدهاند.پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، در بیانیهای در روز سهشنبه گفت: «بر اساس تمام اطلاعاتی که داریم – و من همه آن را دیدهام – بمباران ما توانایی ایران برای ساخت سلاح هستهای را نابود کرده است.»
آقای هگست افزود: «هر کسی که میگوید این بمبها ویرانگر نبودند، فقط در پی تضعیف رئیسجمهور و این مأموریت موفق است.ـ»
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، روز سهشنبه گفت که از زمان آغاز درگیری با ایران در 23 خرداد، اسرائیل موفق شده جاهطلبیهای هستهای ایران را مهار کرده و همچنین زرادخانه موشکی آن را نابود کند.
او در ویدیویی که دفتر نخستوزیری منتشر کرد، گفت: «ما دو تهدید فوری علیه خود را از میان برداشتیم – تهدید نابودی هستهای و تهدید نابودی توسط ۲۰ هزار موشک بالستیک.»
گزارشی در رسانه سعودی الحدث به نقل از منبعی بینام از اسرائیل ادعا کرد که اسرائیل معتقد است، بیشتر اورانیوم غنیشده ایران زیر آوار دفن شده است.
ایالات متحده دارای بیش از دوازده سازمان اطلاعاتی است که ممکن است گزارشهایی متناقض بر اساس حوزه مأموریت و تخصص خود ارائه دهند. برای مثال، منشا ویروس کرونا همچنان موضوعی مورد بحث در جامعه اطلاعاتی آمریکاست.
دیوید آلبرایت، رئیس مؤسسه علوم و امنیت بینالملل و کارشناس توسعه مخفیانه سلاحهای هستهای، گفت که خساراتی که ایران از حملات آمریکا متحمل شده، به این معناست که «بازسازی برنامه هستهای نیازمند زمان، سرمایهگذاری و انرژی زیادی خواهد بود.»
آقای آلبرایت در پستی در شبکه اجتماعی ایکس اضافه کرد که ایران «تحت نظارت شدید آمریکا و اسرائیل قرار دارد» و در صورت تلاش برای بازسازی، با خطر حملات بیشتر مواجه است.
روز دوشنبه، ایران در پاسخ به حملات هوایی آمریکا، پایگاه هوایی العدید در قطر را – که محل استقرار هزاران سرباز آمریکایی است – با موشک هدف قرار داد. این حمله عمدتا دفع شد و کسی در آن کشته یا زخمی نشد.
پس از این پاسخ ایران، آقای ترامپ از اسرائیل و ایران خواست تا با یکدیگر به آتشبس برسند. هر دو کشور بعدا در همان روز تایید کردند که اکنون آتشبس برقرار شده است.بی بی سی