نشریه ژورنال شماره ۱۰۹۲ – فایل پی دی اف – ویژه تلفن همراه
طبق دادههای مرکز آمار رسمی در ایران شاخص فلاکت در بهار امسال افزایش یافته و استان خوزستان بدترین وضع را داشته است. اما آمار واقعی شاخص فلاکت در ایران بسیار وسیعتر است.
شاخص فلاکت در اقتصاد سرمایهداری با جمع نرخ بیکاری و نرخ تورم سنجیده میشود. شاخص فلاکت صرفاً بیانگر نرخ نسبی فقر در جامعه سرمایهداری است. درعینحال توجه کنیم که حتی در پائینترین نرخ نیز، این شاخص فلاکت تمام حقیقت را درباره فقر و نابرابری در جامعه سرمایهداری بیان نمیکند. فقر و فلاکتِ حاکم بر زندگی مردم محصول نظام سرمایهداری است. محصول بردگی مزدی و شرایطی که صاحبان ابزارهای تولید در هر شرایطی به قیمت فقیرتر کردن مردم سودهای افسانهای به جیب میزنند. در یک جامعه سرمایهداری حتی در کمترین حد بیکاری و تورم، حق به حقدار نمیرسد و مردمی که جامعه را با کار خود سرپا نگه میدارند به همه حق خود نمیرسند. کارگر در این جامعه بعد از ۳۰ یا ۴۰ سال کار و تلاش بیوقفه در بهترین حالت – حتی در کشورهای اروپایی – به یک زندگی بخورونمیر میرسد و بهرهای بسیار اندک از همه آن کوه ثروتی که تولید کرده است میبرد.
بااینحال مقابله با فلاکت در چهارچوب همین جامعه سرمایهداری هم ممکن است. وقتی بیکاری هست این وظیفه دولت است که همه بیکاران را با بیشترین و بهترین استانداردهای موجود، تحت حمایت مادی قرار دهد. باید از منبع سودهای سرشار و بیکران سرمایهداران زد و صرف بهبود و رفاه زندگی مردمی کرد که بدست همین نظام سرمایهداری بیکار شدهاند. تورم نیز یک عارضه نظام سرمایهداری است. شرایطی که مردم کار و تولید میکنند، اما فقط میتوانند بخش وسیعی از تولیدات خود را پشت ویترینها تماشا کنند. خالقین زندگی که از زندگی تنها رنج و عذاب نصیب بردهاند. وقتی در همین نظام تورم بوجود میآید باید دست نظام حاکم را پیچاند و امکانات رفاهی را از جیب گشادش بیرون کشید و سطح و استاندار زندگی مردم را بالا برد. همه اعتصابات و اعتراضات بر سر برخوردار شدن از همین خواست است که در جامعه ایران هم شدیداً در جریان است.
چنین وضعیتی البته با موعظه و نصایح عرفانی به نفع مردم تغییر نمیکند. لازمه اش مبارزه و تشکل است. در این جامعه، هم باید برای بیشترین رفاهیات در چهارچوب نظام سرمایهداری مبارزه کرد و هم برای برقراری جامعهای که هدف از تولید در آن رفاه بشریت باشد نه سود یک طبقه. گام بزرگ برای برقراری چنین جامعهای به زیر کشیدن حاکمین سرمایهدار و اداره جامعه به دست شهروندان است. بنیادگذاشتن جامعهای بدون بردگی مزدی و بدون استثمار طبقاتی.