روزنه rowzane خبری – تحلیلی
پذیرش “بخشی” از طرح صلح ترامپ از سوی گروه تروریستی حماس، به رغم ابهاماتی که در آن وجود دارد، امید به صلح در غزه و آزادی گروگان‌ها را افزایش داده است. در همین راستا رهبران بسیاری از کشورهای جهان و نیز دبیرکل سازمان ملل از گشایش فرصتی برای صلح در خاورمیانه استقبال کرده‌‌اند.
*فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان با بیان این که صلح اکنون “در دسترس قرار گرفته است”، در شبکه اکس (توییتر سابق) نوشت: «پس از تقریبا دو سال جنگ، این بهترین فرصت برای صلح است.»مرتس همچنین با تاکید بر این که “نبردها باید فورا پایان یابند و گروگان‌ها آزاد شوند” افزود که دولت آلمان، “قاطعانه” از فراخوان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا به هر دو طرف درگیری حمایت می‌کند. او همچنین افزود که آلمان همچنان در این زمینه نقش‌آفرینی خواهد کرد.
*امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه نیز آتش‌بس در جنگ غزه را رخدادی “در دسترس” توصیف کرد. مکرون در شبکه اکس نوشت: «آزادی همه گروگان‌ها و برقراری آتش‌بس در غزه در دسترس قرار گرفته است!»او در ادامه افزود: «تعهد حماس باید فورا اجرا شود. اکنون فرصتی وجود دارد که پیشرفت‌های تعیین‌کننده‌ای در مسیر صلح حاصل شود.»
*آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، نیز با انتشار بیانیه‌ای با بیان این که از اعلامیه حماس “دلگرم” شده است، همه طرف‌ها را فراخواند که این فرصت را برای پایان دادن به “درگیری تراژیک” در نوار غزه غنیمت بشمارند.
*قطر و مصر نیز واکنش مثبتی به پاسخ حماس نسبت به طرح ترامپ برای نوار غزه نشان دادند. یک سخنگوی وزارت خارجه قطر روز شنبه اعلام کرد: «دولت قطر، از بیانیه حماس درباره موافقتش با طرح پرزیدنت ترامپ استقبال می‌کند.»وزارت خارجه مصر نیز با انتشار بیانیه‌ای این “تحول مثبت” را ستود.
واکنش محتاطانه ارتش اسرائیل به بیانیه حماس
در پی درخواست دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر توقف فوری بمباران نوار غزه به منظور آزادی گروگان‌ها از دست سازمان تروریستی حماس، به نظر می‌رسد که اکنون ارتش اسرائیل در حال عقب‌نشینی از مناطق درگیری باشد.ارتش اسرائیل با انتشار بیانیه‌ای در شبکه اکس اعلام کرد: «بر اساس دستورات رهبری سیاسی، ایال زامیر، رئیس ستاد کل ارتش، دستور داد آمادگی‌ها برای اجرای مرحله نخست طرح ترامپ جهت آزادی گروگان‌ها پیش برده شود.»
با این حال، ارتش اسرائیل تا لحظه تنظیم این خبر، جزئیات بیشتری از محتوای این دستور یا اینکه اجرای مرحله نخست طرح ترامپ دقیقا چه معنایی دارد، ارائه نکرده است.پیش‌تر رسانه‌های اسرائیلی گزارش داده بودند که رهبری سیاسی اسرائیل، به ارتش دستور داده حمله خود برای تصرف شهر غزه را متوقف کند. در بیانیه ارتش همچنین آمده است که امنیت نیروهای مسلح برای این کشور بالاترین اولویت را دارد.
از دیگر سو نتانیاهو نیز پس از اعلام موافقت سازمان تروریستی حماس با بخش‌هایی از طرح صلح ترامپ، نسبت به این خبر واکنش نشان داد.دفتر نتانیاهو در همین زمینه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: «با توجه به واکنش حماس، اسرائیل در حال آماده‌سازی برای اجرای فوری مرحله نخست طرح ترامپ جهت آزادی بی‌درنگ همه گروگان‌ها است.»
در ادامه این بیانیه آمده است که اسرائیل به همکاری نزدیک با ترامپ و تیم او ادامه خواهد داد “تا جنگ را بر اساس اصول تعیین‌شده از سوی اسرائیل که با چشم‌انداز رئیس‌جمهور ترامپ هم‌راستا است، پایان دهد.”با این حال، در بیانیه نتانیاهو هیچ اشاره‌ای به درخواست ترامپ از اسرائیل برای توقف فوری حملات در نوار غزه نشده است.
*در همین راستا یک مقام اسرائیلی به وبسایت آکسیوس گفته است که “نتانیاهو از واکنش ترامپ غافلگیر شده است.”بر اساس اعلام آکسیوس، در مشورت‌هایی که نتانیاهو روز جمعه، پس از انتشار پاسخ حماس و پیش از اعلام رسمی این خبر از سوی ترامپ برگزار کرد، نتانیاهو تاکید داشت که او “پاسخ حماس را رد طرح ترامپ می‌داند.”
این مقام اسرائیلی گفت نتانیاهو در عین حال بر ضرورت هماهنگی با آمریکا درباره واکنش اسرائیل تاکید کرد، “تا این‌طور جا نیفتد که حماس به طرح ترامپ پاسخی مثبت داده است.”
این مقام اسرائیلی همچنین افزود که تیم مذاکره‌کننده اسرائیلی که مسئول رسیدگی به موضوع گروگان‌هاست، در واقع پاسخ حماس را واکنشی مثبت می‌دانست که راه را برای دستیابی به توافق باز می‌کند.
*واکنش محمود عباس؛ قدردانی از کشورهای میانجی
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی نیز ضمن استقبال از پذیرش طرح صلح ترامپ از سوی حماس گفت: «ما از این بیانیه استقبال می‌کنیم زیرا نشان‌دهنده تمایل به آزادی همه گروگان‌ها و اتخاذ رویکردی سازنده در این مرحله حساس است که نیازمند بالاترین سطح از مسئولیت ملی از سوی همه است.»
او بار دیگر از تلاش‌های مهم ترامپ برای خاتمه جنگ در نوار غزه و حرکت به سوی صلح پایدار قدردانی کرد. عباس در ادامه همچنین از کشورهای عربی و اسلامی از جمله عربستان سعودی، مصر، اردن، قطر، امارات متحده عربی، ترکیه، اندونزی و پاکستان قدردانی کرد و گفت: «آنچه اکنون برای ما اهمیت دارد، پایبندی فوری به آتش‌بس کامل، آزادی همه گروگان‌ها و زندانیان، رساندن فوری کمک‌های انسانی از طریق سازمان‌های سازمان ملل، تضمین جلوگیری از آوارگی یا الحاق، و آغاز روند بازسازی است.»
عباس همچنین تاکید کرد که شکل‌گیری یک دولت مستقل و با حاکمیت فلسطینی، “شریک طبیعی برای ثبات در منطقه در کنار اسرائیل است و زمان آن فرا رسیده است که صلحی پایدار محقق شود که امنیت و عدالت را برای همه ملت‌های منطقه تضمین کند.”
در سوی دیگر درگیری، جنبش موسوم به جهاد اسلامی متحد حماس نیز با انتشار بیانیه‌ای، از پاسخ حماس به طرح ترامپ برای پایان جنگ در غزه حمایت کرد و مدعی شد که “این پاسخ، نمایانگر موضع مقاومت” است.
به گفته ناظران سیاسی، حمایت جهاد اسلامی از پذیرش این طرح می‌تواند آزادی گروگان‌هایی را که هر دو گروه در غزه در اختیار دارند، تسهیل کند.
*استقبال ترکیه از پذیرش طرح صلح ۲۰ ماده‌ای ترامپ از سوی حماس. اردوغان نیز پاسخ حماس به طرح صلح ترامپ برای غزه را “سازنده و گامی مهم در جهت دستیابی به صلح پایدار” توصیف کرد و از اسرائیل خواست به “نسل‌کشی در غزه” پایان دهد.
اردوغان در بیانیه‌ای روز جمعه ۳ اکتبر (۱۱ مهر) پس از اعلام این خبر منتشر شد گفت: «کاری که اکنون باید انجام شود این است که اسرائیل فورا همه حملات خود را متوقف کند و به طرح آتش‌بس پایبند باشد.»او افزود که باید اقدام‌های فوری برای رساندن کمک‌های انسانی به غزه و پایان دادن به “این نسل‌کشی، این وضعیت شرم‌آوری که وجدان جهانی را به شدت آزرده است” انجام شود.
اردوغان در ادامه گفت که ترکیه با تمام توان خود به کار ادامه خواهد داد تا مذاکرات “به بهترین شکل برای فلسطینی‌‌ها” به نتیجه برسد و “از اجرای راه‌حل دو کشوری که مورد حمایت جامعه جهانی است، پشتیبانی کند.”
افزون بر این، وزارت خارجه ترکیه نیز در بیانیه‌ای جداگانه اعلام کرد پاسخ حماس می‌تواند “زمینه‌ساز برقراری فوری یک آتش‌بس در غزه، رساندن بدون وقفه کمک‌های انسانی به منطقه و برداشتن گام‌های لازم برای دستیابی به صلح پایدار” باشد.
گروه تروریستی حماس در واپسین ساعات باقی‌مانده از ضرب‌الاجل دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا برای پذیرش طرح ۲۰ ماده‌ای او، با انتشار بیانیه‌ای موافقت خود را با آزادسازی تمامی گروگان‌های اسرائیلی و واگذاری اداره نوار غزه به یک هیات فلسطینی از تکنوکرات‌های مستقل، در فرایندی که “طبق اجماع ملی فلسطینی و با حمایت کشورهای عربی و اسلامی شکل بگیرد” اعلام کرد.
حماس در بیانیه خود همچنین اضافه کرده است که آمادگی دارد از طریق میانجی‌ها فورا وارد مذاکرات شود تا از این طریق جزئیات مسائل مطرح شده در این طرح را بررسی کند.
با این حال، به گفته برخی از ناظران بین‌المللی به نظر می‌رسد که در بیانیه منتشر شده از سوی حماس، ابهاماتی وجود دارد و به خصوص مشخص نیست که آیا حماس، خلع سلاح را پذیرفته است یا خیر.
طرح پیشنهادی ترامپ روز دوشنبه ۲۹ سپتامبر و پس از دیدار با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در واشنگتن منتشر شده بود. این طرح شامل ۲۰ ماده است که بر اساس آن، از جمله ارتش اسرائیل باید تا “خطوط توافق‌شده” عقب‌نشینی کند و تمامی عملیات نظامی متوقف شوند.
بر اساس این طرح، همچنین ظرف ۷۲ ساعت پس از پذیرش طرح توسط اسرائیل، همه گروگان‌ها (زنده یا کشته‌شده) از نوار غزه بازگردانده می‌شوند. اسرائیل باید حدود ۲۵۰ زندانی فلسطینی را که به حبس ابد محکوم شده‌اند و حدود ۱۷۰۰ زندانی را که پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ بازداشت شده‌اند آزاد کند. دویچه وله
