روزنه rowzane خبری – تحلیلی
نشست دوره‌ای شورای حکام که چهارشنبه ۱۹ نوامبر (۲۸ آبان) در وین شروع می‌شود، یک فرق عمده با تمام نشست‌های دوره‌ای یک دهه اخیر آن دارد؛ پس از ۱۰ سال، دیگر از گزارش‌های فصلی مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره پایبندی جمهوری اسلامی به برجام خبری نیست.
از نظر آمریکا و سه کشور اروپایی، با عملکرد مکانیزم ماشه، تمام قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران دوباره الزام اجرایی پیدا کرده و به همین خاطر آژانس باید به طور کامل نظارت و گزارش‌دهی درباره برنامه هسته‌ای ایران را از سر بگیرد.از این زاویه، قطعنامه‌ای که آن‌ها ظاهراً می‌خواهند در این نشست شورای حکام به تصویب برسانند، مهر تأییدی بر همین بازگشت به شرایط پیش از برجام است.
یک هفته قبل از شروع این نشست شورای حکام، متن یک گزارش محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به خبرگزاری‌ها درز کرد که می‌گفت عدم دسترسی آژانس به ذخایر اورانیوم با غنای بالای جمهوری اسلامی باعث «دیرکرد شدید» در راستی‌آزمایی وضعیت این ذخایر شده است.
جمهوری اسلامی در پاسخ می‌گوید خودش هم امکان دسترسی به تأسیسات بمباران‌شده را ندارد و به همین خاطر است که به بازرسان آژانس اجازه دسترسی و بازدید از بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصدی‌اش را نمی‌دهد.
قطعنامه پیشنهادی شورای حکام از ایران چه می‌خواهد؟
المیادین، رسانه نزدیک به گروه حزب‌الله لبنان، هفته قبل گزارش داده بود که متن پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی را دیده است.
طبق این گزارش، قطعنامه از جمهوری اسلامی می‌خواهد که غنی‌سازی اورانیوم، فرآوری، کار با آب سنگین و تحقیق و توسعه را متوقف کند، به قطعنامه‌های شورای امنیت درباره برنامه هسته‌ای‌اش (که با مکانیزم ماشه دوباره به اجرا درآمدند و البته تهران آن‌ها را قبول ندارد) پایبند باشد، و پروتکل الحاقی را هم به اجرا بگذارد.
ولی خواسته اصلی این قطعنامه پیشنهادی که جنبه اجرایی هم دارد این است که مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش‌هایی فصلی درباره پایبندی ایران به تعهدات پادمانی‌اش طبق ان‌پی‌تی تهیه کند و آن‌ها را علاوه بر شورای حکام، در اختیار شورای امنیت سازمان ملل هم بگذارد.
طبق این قطعنامه، آقای گروسی باید بحث برنامه هسته‌ای ایران را همچنان در دستور کار نشست‌های فصلی شورای حکام قرار دهد.غربی‌ها این ازسرگیری گزارش‌های دوره‌ای آژانس را یک «مسأله اداری» می‌بینند که با از تعلیق درآمدن قطعنامه‌های شورای امنیت درباره ایران باید انجام شود.کسی انتظار ندارد که ایران، حداقل در شرایط فعلی، به مفاد چنین قطعنامه‌ای عمل کند و ناگهان موضعش را درباره بازرسی آژانس از تأسیسات نطنز، فردو و اصفهان تغییر دهد.
بدون دسترسی مستقیم بازرسان هم گزارش‌های دوره آژانس را هم احتمالاً می‌شود در «دقیقاً نمی‌دانیم چون اجازه دسترسی نداند» خلاصه کرد.
تنها گزینه‌ای که می‌ماند، ارجاع دوباره پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل در نشست‌های بعدی شورای حکام است.به عبارت دیگر، اگرچه در دو ماه و اندی که از نشست قبلی شورای حکام گذشته، همه چیز تغییر کرده، ولی احتمالاً قرار است در بر همان پاشنه قبلی بچرخد. برگرفته از بی بی سی
