روزنه rowzane خبری – تحلیلی
نشریه ژورنال شماره ۱۱۶۴– فایل پی دی اف – ویژه تلفن همراه
در این انتخابات ۱۱ نوامبر عراق، ائتلاف “بازسازی و توسعه” به رهبری محمد شیاع السودانی با ۴۶ کرسی در صدر قرار گرفت. “چارچوب هماهنگی” که مجموعه‌ای از احزاب شیعی نزدیک به جمهوری اسلامی را دربر می‌گیرد، همچنان یکی از بازیگران کلیدی پارلمان است اما بدون ائتلاف‌سازی قادر به تشکیل دولت نخواهد بود. ترکیب کرسی‌ها نیز نشان می‌دهد هیچ جریان سیاسی در پارلمان ۳۲۹ نفره از اکثریت برخوردار نیست و مسیر تشکیل دولت همچنان دشوار و نیازمند مذاکره‌های پیچیده است.
کمیسیون عالی انتخابات عراق میزان مشارکت را ۵۶ درصد اعلام کرده است. اما از بسیاری از تحلیلگران این رقم را نمایانگرِ مشارکت واقعی نمی‌دانند؛ زیرا نسبت به جمعیت واجد شرایط، مشارکت کمتر از رقم رسمی برآورد می‌شود. با توجه به فراخوان‌های بایکوت از سوی جریان‌هایی مانند جنبش صدر و کاهش ثبت‌نام‌کنندگان، می‌توان گفت سهم کسانی که رأی ندادند دست‌کم حدود ۴۴٪ بوده است.
نوری المالکی، متحد اصلی تهران، با ۲۸ کرسی در جایگاه سوم قرار گرفت و در اقلیم کردستان نیز حزب دموکرات کردستان عراق با ۲۶ کرسی رتبه پنجم را به خود اختصاص داد. هرچند السودانی طی دوره نخست‌وزیری‌اش محبوبیت نسبی به دست آورده و تجربه اجرایی‌اش را برجسته کرده است، اما اختلافات درونی بلوک شیعی، رقابت‌های منطقه‌ای و فشارهای ژئوپولیتیک همچنان مانع تثبیت قطعی اوست. هم‌زمان، سودانی تلاش می‌کند سیاست خارجی متوازن‌تر و مستقل‌تری در پیش بگیرد؛ امری که می‌تواند فاصله او را از محور جمهوری اسلامی افزایش دهد و نفوذ جمهوری اسلامی را کاهش دهد.
در سطح منطقه، انتخابات ۱۱ نوامبر میدان تازه‌ای برای بازآرایی موازنه قدرت ایجاد کرده است. با این حال، تثبیت دولت آینده وابسته به توافق‌های شکننده میان احزاب شیعی، گروه‌های شبه‌نظامی و ائتلاف‌های میان‌منطقه‌ای خواهد بود.
جمهوری اسلامی در این مرحله با چالش‌های فزاینده‌ای روبه‌رو است؛ از کاهش نفوذ در سوریه پس از سقوط اسد، تا تضعیف متحدان منطقه‌ای همچون حزب‌الله، حماس و حوثی‌ها. از دست رفتن مسیرهای لجستیکی برای حمایت از نیروهای نیابتی، فشارها بر تهران را در عراق بیشتر کرده است.
اگر السودانی در قدرت بماند و سیاست عمل‌گرایانه خود در حوزه اقتصاد و انرژی را ادامه دهد، همراه با تقویت موقعیت حزب بارزانی و نزدیکی آنکارا–اربیل، مسیر همکاری‌های ترکیه و اقلیم کردستان هموارتر خواهد شد؛ امری که بیش‌ازپیش نقش جمهوری اسلامی را در معادلات عراق به حاشیه می‌برد.
