دور تازه جنبش علیه اعدام و راه‌های پیشروی آن مصاحبه با حمید تقوایی

برگرفته از مصاحبه با کانال جدید 

حسن صالحی: همه ما می‌دانیم که اعدام‌ها ابعاد بی‌سابقه‌ای پیدا کرده است. در عرض همین چند روز گذشته جمهوری اسلامی ۶ زندانی سیاسی را اعدام کرده است. از سوی دیگر ما شاهد اعتصاب‌غذای زندانیان سیاسی و همچنین اعتصاب عمومی در کردستان علیه این اعدام‌ها بودیم.در مورد این شیوه‌های مقابله با اعدام در شرایط حاضر چه ارزیابی و نظری دارید؟

حمید تقوایی: اعتراضاتی که شاهد هستیم نشان‌دهنده دور تازه‌ای در جنبش علیه اعدام است. همیشه نهادها، فعالین، احزاب انقلابی علیه اعدام فعال بوده‌اند؛ ولی امروز این مبارزهابعاد اجتماعی گسترده‌ای یافته است. قبل از این اعتصاب اخیر در کردستان که یک نقطه اوج جنبش توده‌ای علیه اعدام بود،شاهد اعتصاب‌غذای زنان زندانی سیاسی بودیم که آن هم با استقبال وسیعی از جامعه روبرو شد. مشخصاً فعالین و خانواده‌های زندانیان و حتی چهره‌های هنری با اعتصاب‌غذا به شکل نمادینی حمایت از اعتصاب‌غذای زندانیان و اعتراض خود به اعدام‌ها را بیان کردند.

همچنین نهادها و تشکل‌ها فعال و شناخته‌شده‌ای نظیر شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی معلمان، سندیکای شرکت واحد، شبکه سراسری زن زندگی آزادی، ده تشکل کارگری و اجتماعی (اتحاد بازنشستگان، انجمن برق و فلز کرمانشاه، سندیکای نقاشان البرز، شورای بازنشستگان ایران، شورای سازماندهی اعتراضات کارگران پیمانی نفت، شورای سازماندهی اعتراضات کارگران غیررسمی نفت -ارکان ثالث، شورای هماهنگی اعتراضات پرستاران،گروه بازنشستگان مستقل تهران، ندای زنان ایران، نهاد دادخواهان)،وتعداد دیگری از نهادهای مبارزاتی در بیانیه‌ها و فراخوان‌های کوبنده‌ای به اعدام‌ها اعتراض کرده‌اند و به‌این‌ترتیب جنب‌وجوش تازه و گسترده‌ای علیه اعدام‌هاشکل‌گرفته است.   

در خارج کشور هم هفته آخر دی‌ماه – ۱۳ تا ۲۰ ژانویه -کارزار وسیع و متحدانه‌ای با شرکت و حمایت بیش از ١٠٠ حزب و نهاد و گروه سیاسی و بیش از ٧٠٠نفر کنشگر سیاسی و مدنی علیه اعدام شکل گرفت که بی‌سابقه بود. در بیش از ۴۰ شهر در ۱۵ کشور مردم علیه اعدام‌ها به خیابان آمدند. این کارزار همچنان ادامه دارد.

 مجموعه اینها نشان می‌دهد که جامعه دیگر اعدام‌ها را تحمل نمی‌کند و در ابعاد گسترده‌ای علیه احکام اعدام و مجازات اعدام به میدان می‌آید.

به نظر من این برآمد جنبش علیه اعدام، بعد تازه‌ایهم به انقلاب زن زندگی آزادی می‌بخشد. هدف این جنبش لغو احکام اعدام و نفس مجازات اعدام در ایران است ولی می‌دانیم که این یعنی به چالش کشیدن کل جمهوری اسلامی. حکومت اعدام را برای سرکوب اعتراضات و جنبش عظیم زن زندگی آزادی بکار گرفته است و جامعه‌ای که عزم جزم کرده است رژیم را به زیر بکشد خیز برداشته است که اسلحه اعدام را از دست او خارج کند. این مبارزه خیلی شورانگیز و خیلی امیدبخش است. 

حسن صالحی: به نظر شما چه اقدامات دیگری علیه اعدام‌هامی‌توان صورت داد؟

حمید تقوایی: اولین نکته گسترش اعتصابات است. اعتصاب شهرهای کردستان الگوی مناسبی برای سراسر ایران به دستbمی‌دهد. تابه‌ حال بارها در کردستان اعتصاب عمومی، از جمله علیه احکام اعدام فعالین کردستان، صورت‌گرفته است؛ اما اینبار در دل یک تحرک سراسری علیه اعدام، و با حمایت وسیعی از جانب احزاب و نهادها و کنشگران در داخل و خارج کشور، این اعتصاب شکل گرفت.

نکته دیگر اینکه کلاً در حال حاضر گفتمان اعتصاب علیه اعدام‌ها در میان فعالین و در فضای اعتراضی ایران گسترده شده است. آخرین تحول در این زمینه فراخوان اعتصاب در اعتراض به اعدام عباس ادریس از جانب گوهر عشقی مادر کارگر جان‌باخته ستار بهشتی است که مورد حمیت احزاب و نهادها و تشکل‌های متعددی از داخل و خارج ایران قرار گرفته است.

 این شرایط این چشم‌انداز را در برابر ما قرار می‌دهد که اعتصابات علیه اعدام می‌تواند شکلی سراسری به خود بگیرد. به نظرم این کاملاً امکان‌پذیر است که اعتصاب‌غذایی که امروز علیه اعدام‌ها در جریان است و اساساً اهمیتی نمادین و سمبلیک دارد، با دست از کار کشیدن و اعتصاب‌های اعتراضی در قبال هر حکم اعدام در شهرهای مختلف همراه بشود. هم زمان با اعتصاب کردستان مردمشهر سمیرم نیز در اعتراض به‌حکم اعدام دو نفر از زندانیان سیاسی اهل این شهر، فاضل بهرامیان ومهران بهرامیان، دست به اعتصاب زدند. این اعتصابات شهری می‌تواند به یک سنت و شیوه مبارزه در شهرهای مختلف تبدیل بشود. تابه‌حال وقتی عزیزی اعدام می‌شد در شهر زادگاهش مردم به دیدارخانواده‌اش می‌رفتند و در مراسم خاک‌سپاری‌اش شرکت می‌کردند و این خود تبدیل می‌شد به یک تجمع اعتراضی علیه رژیم. اعتصابات شهری اعتراضی یک یا چندروزه علیه این اعدام‌ها نیز می‌تواند شیوه دیگری از واکنش محلی به اعدام باشد.

 اعتصاب،به‌ویژهمانند مورد سمیرمعلیه احکام اعدام، یکحرکت تعرضی است که می‌تواند در جلوگیری ازاجرای اعدامنقش مؤثری داشته باشد. درهرحالاین نوع اعتصاب‌های شهری علیه اعدام‌ها و علیه احکام یک بعد مهم جنبش عمومی علیه اعدام است که باید با تمام قوا در سازمان داد آن تلاش کرد. 

این را هم باید در نظر داشت که گرچه اعتصاب یک شیوه مهم مبارزه علیه اعدام است؛ اما تنها شیوه نیست. می‌توان در دیوارنویسی‌ها، در شعاردهی‌های شبانه، و به‌ویژه در تظاهرات و تجمعات، شعارهای ضد اعدام و خواست لغو احکام مشخص اعدام و ممنوعیت مجازات اعدام را وسیعاً مطرح کرد.امروز کارگران صنعت نفت و بازنشستگان تجمعات اعتراضی وسیعی برپا می‌کنند که هر هفته برگزار می‌شود. این تجمعات اعتراضی اساساً علیه فقر و فساد و در دفاع از معیشت و منزلت صورت می‌گیرد که حرف دل همه مردم است. خواست لغو اعدام هم یک خواست عمومی است که می‌تواند به خواست‌ها و مطالبات این تجمعات و فراخوان‌ها و قطعنامه‌هایشان افزوده بشود.    

رکن دیگر جنبش علیه اعدام اعتراض زندانیان، اعم از سیاسی و عادی،است. اخیراً زندانیان قزل‌حصار علیه احکام اعدام فراخوان به سه‌شنبه‌های اعتراضی داده‌اند و اعلام کرده‌اند روزهای سه‌شنبه دست به اعتصاب‌غذامی‌زنند. گفته‌اند ما اگر هم گناهی کرده‌ایم مستحق مجازات اعدام نیستیم. بند زنان زندانی سیاسی در زندان اوین هماز این حرکت پشتیبانی کرده است.این حرکت‌های اعتراضی در زندان‌هامی‌تواندگسترده‌تر بشود و همهمحکومین به اعدام و همه زندانیان را در بر بگیرد. چند ماه قبل در مدیای اجتماعی حرکتی با هشتگ “با هم هستیم” علیه “اعدام برای هر جرمی” بسیار گسترده شد و امروز شاهد همین حرکت در جامعه و مبارزات میدانی، در زندان و بیرون از زندان، هستیم. این بسیار امیدبخش و شورانگیز است. 

خارج کشور نیز عرصه مهمی از مبارزه علیه اعدام است. ایرانیان مقیم خارج،احزاب و نیروهای سیاسی و نهادها و تشکل‌های جنبش علیه اعدام در کشورهای مختلف، مانند “کارزار جهانی علیه اعدام در ایران” که یک شبکه گسترده در کشورهای مختلف است، دست بازتری در جلب‌توجه افکار عمومی، سازمان‌های جهانی و نهادهاو دولت‌ها به اعدام‌ها در ایران دارند. فی‌الحال “زن زندگی آزادی” به یک شعار و آیکونبین‌المللی تبدیل شده است و مشخصاًموارد متعدد اعدام معترضین خیزش زن زندگی آزادی با واکنش اعتراضی نهادها و نیروهای آزادی‌خواه مدافع حقوق بشر وحتی مقامات دولتی کشورهای مختلف روبرو می‌شود. عفو بین‌الملل و سازمان ملل و نهادهای وابسته به آن نیز بارها علیه سرکوب معترضین و مشخصاً اعدام‌های گسترده در ایران بیانیه و قطعنامه صادر کرده‌اند.

باید از این شرایط سود جست و محکومیت قاطع جمهوری اسلامی، خواست پیگرد و محاکمه سران حکومت،تروریستی خواندن سپاه پاسداران، اخراج مقامات سابق و اسبق جمهوری اسلامی از کشورها و نهایتاً طرد و انزوای جهانی رژیم کشتار و جنایت در ایران را در سطح گسترده‌ای مطرح کرد. این امر بیش از همه به عهده تشکل‌ها و فعالین در خارج کشور است و می‌تواند نقش مؤثری در پرهزینه کردن اعدام‌ها برای رژیمو نهایتاً توقف این جنایت دولتی در ایران داشته باشد.

اینها همه عرصه‌ها و شیوه‌های متعددی است که می‌تواند جنبش علیه اعدام و کلاً جنبش انقلاب زن زندگی آزادی علیه جمهوری اسلامی را یک گام بلند به جلوسوق دهد. 

۱۲ بهمن ۱۴۰۲، ۱ فوریه ۲۰۲۴

hamidtaqvaee,com