اجاره شب عیدی کودکان بهزیستی به بهانه طرح میزبان؟!

روزنامه اینترنی فراز تیتر زده:اجاره شب عیدی کودکان بهزیستی به بهانه طرح میزبان؟!گفتگو با «حسین روزبهانی» روانشناس کودک در این باره.
حدود ۲ ماهی است که از اجرای «طرح میزبان» توسط سازمان بهزیستی می‌گذرد. طرحی که با وجود اعتراض و واکنش‌های شدید فعالان در زمینه‌ی کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست باز هم اجرا شد. اما بعد از گذشت ۲ ماه، سازمان بهزیستی و مراکز شبه خانواده، این‌بار شیوه‌ی جدیدی را برای اجرای این طرح انتخاب کردند. شیوه‌ای با عنوان «رویداد ترویجی خانواده میزبان» که در آن، خانواده‌های میزبان می‌توانند برای سفره هفت سین عید، کودکی را از بهزیستی به عنوان مهمان بپذیرند.

این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که اجرای این طرح و برگزاری این دست از رویداد‌ها چیزی به‌جز ترویج طرح میزبان نبوده و تنها چیزی که برای این بچه‌ها به همراه دارد، آسیب‌های روحی و روانی‌ای است که به آن‌ها وارد می‌شود.
«حسین روزبهانی» با بیان این‌که وجود چند مادری در تربیت فرزند به او آسیب جدی می‌زند، می‌گوید: «ما نمی‌توانیم محیط خانه و زندگی یک کودک و جوان را با تربیت و شخصیت متفاوت مدام تغییر دهیم. ما می‌گوییم اگر به فرض، کودک در خانه دایی خود بود و یک‌سری رفتار‌ها از خود نشان داد، پدر و مادر نباید در آن دخالت کنند؛ زیرا آن مکان متعلق به دایی کودک است و او باید تربیت درست را در قبال کودک انجام دهد، اگر در این موضوع پدر و مادر دخالت کنند موجب نافرمانی کودک نیز می‌شود».

یک کودک و چند خانواده!

این روانشناس کودک ادامه می‌دهد: «حال شما برای مثال، یک کودک را برای ۱۰ روز یک‌ماه و یا یک‌سال با یک تربیت، تیپ شخصیتی، مدل تربیتی و سبک فرزندپروری به‌صورت مهمان، وارد خانواده‌ای می‌کنید. بعد این کودک در فاصله‌های زمانی متفاوت وارد یک خانواده دیگر می‌شود. مثلا در یک خانواده توجه، محبت و همدلی بیشتری نسبت به فرزند وجود دارد و بعد این کودک بعد از مدتی به زندگی با سبک قبلی خود برمی‌گردد. مخصوصا وقتی کودک زیر ۷ سال سن داشته باشد، هر چه که به او بگویند زود باور می‌کند».

روزبهانی با اشاره به این‌که این شیوه باعث رسیدن آسیب جدی به کودک می‌شود، می‌گوید: «گاهی در خانواده خود کودک یک‌سری حرف‌ها به او زده می‌شود که باور بنیادی او می‌شود و بعد وارد خانواده دیگری شده و باور او تغییر می‌کند. این کودک در این روند دچار تناقض شده و حتی شخصیت او شکل نمی‌گیرد. اگر در پروسه نوجوانی و سن ۱۲ تا ۱۸ سال باشد که اوج شکل‌گیری شخصیت او است، باز هم دچار یک تناقض شخصیت می‌شود. در این روند، این کودک دیگر نمی‌تواند درست و غلط را تشخیص دهد و تمام این عوامل موجب آسیب رسیدن به او می‌شود».

او ادامه می‌دهد: «این روند، می‌تواند در آینده باعث ایجاد طرح‌واره‌های ناسازگار شود و از یک جایی به بعد، رها شدگی مبتنی بر وابستگی ایجاد می‌شود. برای مثال، یک کودک بدسرپرست، وارد یک خانواده شده که به او خیلی توجه می‌کنند و وقتی وارد خانواده خود می‌شود، شرایط قبلی برایش فراهم نبوده و دچار رهاشدگی می‌شود. این کودک دچار بی‌ثباتی شده و در آینده فردی با وابستگی به یک شخص دیگر می‌شود. گاهی امکان دارد به دلیل این طرح‌واره رهاشدگی، حتی نتواند وارد رابطه‌ای شود».

اجاره عیدانه کودکان بهزیستی؟!

طبق پیگیری‌های فراز با یکی از اجرا کننده‌های طرح «میزبان» که یک مرکز شبه خانواده بوده است، متوجه شدیم بعد ارسال اسم و فامیل خانواده به این مرکز، آن‌ها در یک رویداد یک روزه شرکت می‌کنند. بعد از شرکت در این رویداد و گذراندن یک دوره آموزشی، کودکان بی‌سرپرست و یا بد سرپرست در عرض ۱۰ روز تحویل خانواده میزبان داده می‌شوند.

در این رویداد بعد از تایید خانواده توسط بهزیستی و یا مراکز شبه دولتی، حتی جنسیت و سن کودک نیز، توسط مرکز تعیین می‌شود. این طرح در حالی اجرا می‌شود که بعد از تحویل دادن کودک به خانواده میزبان، هر زمانی که خانواده واقعی کودک در یک شرایط مساعدی قرار گرفتند، بهزیستی می‌تواند به‌راحتی کودک را از خانواده میزبان گرفته و به خانواده اصلی خودش بدهد.

حسین روزبهانی در این‌باره می‌گوید: «من نمی‌دانم این طرح کارشناسی شده است یا خیر، اما در هرصورت و با هر نگاهی موجب آسیب رسیدن به کودکان می‌شود. وقتی شما فرزند دختر در نظرتان است و یک پسر نحویل می‌گیرید، قطعا تفاوت رفتار وجود دارد و این باعث پایین آمدن کیفیت رفتار خانواده می‌شود».

این روانشناس در پایان ادامه می‌دهد: «حتی گاهی وقتی بچه‌ای را به مهدکودک می‌فرستند، گفته می‌شود شاید، کودک اضطراب جدایی داشته باشد و این اضطراب به صورت جسمی خود را نشان می‌دهد. بهزیستی و یا مراکز شبه خانواده از کجا می‌دانند که اصلا این کودکان اضطراب جدایی دارند یا خیر؟ ما وقتی می‌خوایم کودکی را به شخص دیگری تحویل دهیم، ختی در مهد کودک، باید قبل از همه چیز کودک با آن فرد آشنا شده و به مرور تحویل مهد کودک داده شود. چون باعث بالا رفتن اضطراب جدایی کودک و رسیدن اسیب جدی به او می‌شود».

قطعا یک کودک بدسرپرست، بعد از یک دوره زندگی کردن در بهزیستی و یا ماندن در یک مرکز شبه خانواده با شرایط موجود خو گرفته و به آن عادت می‌کند. حال شما فکر کنید این کودک برای مدت کوتاهی که مشخص نیست، وارد یک خانواده دیگر می‌شود و به آن خانواده نیز عادت کرده و با شرایطی که قطعا گاهی، بهتر از شرایط خانواده و یا بهزیستی بوده است خو می‌گیرد. اما در این میان تنها چیزی که به وضوح دیده می‌شود کودکانی هستند که بازیچه دست بهزیستی، مراکز شبه خانواده و برخی خانواده‌ها شده و خانواده‌هایی که بازیچه‌ی دست بهزیستی و مراکز شبه خانواده می‌شوند.