ارتباط گروه‎های شبه‌نظامی جدید در عراق با جمهوری اسلامی

طی ماه‌های گذشته، تعدادی گروه شبه ‌نظامی جدید در عراق شکل گرفته‌اند که همگی ماموریتی مشترک دارند: تهدید نیروهای آمریکایی مستقر در کشور به منظور بیرون راندن آن‌ها.

یکی از این گروه‌ها که به تازگی اعلام موجودیت کرده “سرایا ثوره الشرین الثانیه” (لشکر انقلاب دوم ۱۹۲۰) نام دارد و مسئولیت چندین حمله به نیروهای آمریکایی در عراق در ماه فوریه را به عهده گرفته است. نام این گروه به تظاهرات گسترده مردم عراق علیه اشغال کشور توسط نیروهای بریتانیایی در سال ۱۹۲۰ اشاره دارد.

هیچ‌یک از این حملات را نمی‌توان تایید کرد اما ظهور این گروه‌های شبه‌نظامی که نشانگر تغییر جهت در تلاش‌ برای مخالفت با حضور آمریکا در عراق است، شک و شبهه‌هایی در رابطه با احتمال روی آوردن ایران به استراتژی‌های جدید در کشور به وجود آورده است.

بعد از کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران و ابو مهدی المهندس، از رهبران گروه‌های شبه نظامی شیعه عراق در ژانویه، بسیاری خواستار اخراج آمریکایی‌ها و سایر نیروهای خارجی از کشور شدند.

همزمان با این اتفاقات حملات پی در پی به پایگا‌ه‌های نیروهای آمریکایی همچنین سفارت آمریکا در منطقه سبز حفاظت شده بغداد صورت گرفت که بیشتر آن‌ها تلفات و خسارات قابل توجهی نداشت.

از گروه‌های جدید چه می‌دانیم؟

علاوه بر “سرایا ثوره الشرین الثانیه”، تعدادی گروه مشابه دیگر هم اعلام وجود کرده‌اند که ریشه و رهبران مشخصی ندارند و جزو حشد شعبی یا نیروهای بسیج مردم عراق،‌ گروه شبه نظامی عمدتا شیعه مورد حمایت دولت نیستند.

در ماه مارس یکی از معروف‌ترین این گروه‌ها به نام عصبه‌الثائرین (لیگ انقلابیون) مسئولیت حمله به پایگاه تاجی در نزدیکی بغداد را به عهده گرفت که به کشته شدن دو سرباز آمریکایی و یک سرباز بریتانیایی انجامید.

این گروه در ماه آوریل با انتشار ویدئو‌هایی موسوم به عملیات شناسایی از پایگاه هوایی عین‌الاسد در استان انبار -که مقر نیروهای آمریکایی است- و همچنین سفارت آمریکا در بغداد دوباره اعلام وجود کرد. أن‌ها در این تصاویر ویدئویی بارها نیروهای آمریکایی را تهدید کرده بودند.

در ماه آوریل همچنین گزارش شد یک گروه شبه نظامی دیگر معروف به قبضه‌ الهدی (که گاهی با نام قبضه المهدی نوشته می‌شود) در نامه‌ای سفیران آمریکایی و بریتانیایی را تهدید کرده که اگر ظرف ۲۴ ساعت کشور را ترک نکنند،‌ کشته خواهند شد.

در این میان، گروهی با نام اصحاب‌الکهف (یاران غار) در ماه آوریل در پیامی ویدئویی اعلام کرد یک کاروان آمریکایی که از فرودگاه اربیل، پایتخت کردستان عراق به استان صلاح‌الدین می‌رفته را هدف قرار داده است.

این گروه روز ۱۸ فوریه با انتشار پیامی در سایت خود تاکید کرد “انتقام” کشته شدن سلیمانی و مهندس را خواهد گرفت و از سربازان عراقی خواست “از مناطقی که سربازان شیطان در آن کمین کرده‌اند، دور بمانند. “

در یک صفحه توئیتری که نام و نشان این گروه شبه نظامی را دارد پیام‌های خصمانه در رابطه با “اشغال” کشور توسط آمریکایی‌ها از اوت ۲۰۱۹ دیده می‌شود هر چند معلوم نیست این صفحه واقعا به آن‌ها تعلق داشته باشد.

جدیدترین گروه شبه نظامی که در عراق اعلام وجود کرده “لواء ثار المهندس” (لشکر انتقام المهندس ) نام دارد. بنا بر گزارش‌ها این گروه روز ۲۱ مه بیانیه‌ای صادر کرد و مدعی شد روز ۶ مه پایگاه ویکتوری در نزدیکی بغداد و روز ۱۷ آوریل هم یک هلیکوپتر شینوک آمریکایی را با موفقیت هدف قرار داده است.

در این بیانیه گفته شده مدارک مربوط به این دو عملیات بعدا منتشر خواهد شد. روز ۶ مه یک حمله در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی بغداد به ثبت رسیده که هیچ خسارتی از آن گزارش نشده است. اما مدارکی که حمله روز ۱۷ آوریل را تایید کنند، وجود ندارد.

این گروه‌ه‌ها چگونه با ایران مرتبط هستند؟

رسانه‌های عربی همگی شکل‌گیری این گروه‌های تازه تاسیس را بخشی از سیاست‌‌های ایران برای گسترش نفوذ خود در عراق می‌دانند و بسیاری از آن‌ها تاکید کرده‌اند این گروه‌ها از نظر ایدئولوژیک به جای حوزه علمیه نجف به رهبری آیت‌الله علی سیستانی به حوزه علمیه قم در ایران نزدیک هستند.

در پی فتوای آیت‌الله علی سیستانی، مرجع تقلید شیعیان در عراق در سال ۲۰۱۴، گروه حشد شعبی برای مبارزه با تهدید رو به افزایش گروه موسوم به دولت اسلامی یا داعش – که در آن زمان بخش‌هایی از کشور را به اشغال درآورده بود- شکل گرفت. هر چند بسیاری از نیروهای شبه نظامی عضو حشد شعبی پیش از شکل‌گیری این گروه به طور مستقل در عراق فعالیت داشتند.

این در حالی است که ‌سایت “العربی الجدید” در لندن که از ایده کشور عربی واحد یا پان‌عربیسم حمایت می‌کند، نوشته “این گروه‌ها به شکلی متفاوت از سایر نیروهای شبه‌نظامی که در سال‌های گذشته در عراق شکل‌ گرفته‌اند، اعلام وجود کرده‌اند؛ هیچ‌یک از آن‌ها رهبر، سخنگو یا حتی پیشینه تاریخی مشخصی ندارند. “

این ‌سایت در ادامه نوشته: “خط مشی سیاسی و عقیدتی آن‌ها به نیروهای شبه نظامی ‘ولایی’ که در حال حاضر وجود دارند، شبیه است. گروه‌های پیروی ایدئولوژی ولایت فقیه که به جای نجف در ارتباط با علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران هستند. “

در عین حال،‌ وب‌سایت قطری الجزیره به نقل از یکی از اعضای کتائب حزب‌الله، معروف‌ترین گروه شبه نظامی شیعه مورد حمایت ایران، نوشته آن‌ها به منظور جلوگیری از تضاد منافع با دولت عراق عصبه‌‌ الثائرین را تشکیل دادند تا “پوششی برای عملیات‌هایشان علیه آمریکا” باشد.

عنب بلدی، وب‌سایت خبری مخالفان سوری با اشاره به سفر اسماعیل قاآنی،‌ جانشین قاسم سلیمانی به عراق در ماه مارس نوشته شکل‌گیری این گروه‌ها به معنای استراتژی تازه فرمانده جدید نیروی قدس سپاه در عراق است.

‌سایت‌های دیگر از جمله وب‌سایت العرب مستقر در لندن که دولت سعودی بودجه‌اش را تامین می‌کند و همین‌طور الحره در آمریکا هر دو گزارش داده‌اند که گروه‌های جدید شبه‌نظامی، از اعضای نیروهای مورد حمایت ایران از جمله کتائب حزب‌الله، عصائب اهل حق و النجبا که پیش از این هم فعال بوده‌اند، تشکیل شده‌اند.

آمریکا کتائب حزب‌الله را مسئول حمله ماه مارس به پایگاه تاجی می‌داند. هرچند این گروه و سایر نیروهای شبه نظامی مورد حمایت ایران، رویکردی بیش از پیش تهاجمی‌تر نسبت به آمریکا داشته‌اند اما مسئولیت حملات به مواضع این کشور در عراق را نپذیرفته‌اند.مونیتورینگ بی بی سی