اپوزیسیونی در آغوش رژیم: از مخالفت تا همدلی با جمهوری اسلامی- ناصر اصغری

یادداشت‌های انقلاب (۲)

ناصر اصغری

اکنون که در دوره‌ای بحرانی به سر می‌بریم و ماندن یا نماندن جمهوری اسلامی به مسئله روز جامعه ایران تبدیل شده است، بخشی از اپوزیسیون که تا دیروز به نظر می‌آمد مخالف جمهوری اسلامی است و برای رفتن آن تلاش می‌کند، ناگهان خود را در دامان این رژیم یافت.

اما از رفتار این بخش از اپوزیسیون در روزهای پیش از این بحران، به‌ویژه در برخوردشان با مسئله فلسطین، می‌شد دریافت که مخالفت آن‌ها با جمهوری اسلامی چندان جدی نیست. آنچه در روزهای آرام و بی‌تنش سیاسی گفته می‌شد، در پیچ‌های تند تحولات سیاسی به‌کلی فراموش شد.

اما چرا مسئله فلسطین، به‌ویژه جنایات دولت اسرائیل و کشتار بی‌سابقه‌ای که در غزه ــ بی‌توجه به اعتراض افکار عمومی جهانی ــ در جریان است، در این موضوع دخیل است؟ این بخش از اپوزیسیون، به‌درستی، در اعتراض به کشتار در غزه بسیار فعال عمل کرد. و شاید آن‌قدر فعال بود که نقش حماس و نیروهای اسلامی در شراکت در این جنایات و مصائبی که امروز بر مردم فلسطین می‌رود، به‌کلی نادیده گرفته شد. بخشی از آن‌ها حتی حماس و حزب‌الله را ــ بدون آنکه نامی از جمهوری اسلامی بیاورند ــ “جنبش مقاومت در برابر اسرائیل” معرفی می‌کردند و برای کشته شدن امثال اسماعیل هنیه، یحیی سنوار، حسن نصرالله و دیگر سران حزب‌الله مراسم ختم و سوگواری برگزار کردند.

توضیح این چرخش رفتاری در دفاع ضمنی و گاه علنی از جمهوری اسلامی این است که به‌زعم این گروه‌ها، جمهوری اسلامی تنها نیرویی است که می‌تواند از جنبش فلسطین حمایت کرده و در برابر اسرائیل مقاومت کند. یکی از دوستان فیسبوکی‌ام در پاسخ به این نظر که مسئله فلسطین یک مسئله بین‌المللی است و باید با تکیه بر جنبش‌های اعتراضی جهانی و از طریق نهادهایی مانند سازمان ملل و تعامل میان دولت‌های منطقه حل‌وفصل شود، نوشته بود که چنین جنبش‌ها و نهادهایی وجود خارجی ندارند و تنها مقاومت محسوس، همان نیروهای “محور مقاومت” هستند.

اما مشکل در اینجاست که این گرایش، جنگ طبقاتی و تضادهای درونی جوامع را نادیده می‌گیرد و همه چیز را به نبردی جهانی میان آمریکا/اسرائیل از یک سو و نیروهای “ضدامپریالیستی” مانند جمهوری اسلامی، بشار اسد، پوتین و امثال آن‌ها از سوی دیگر تقلیل می‌دهد. از نظر این جریان‌ها، در این دوره باید از تضعیف نیروهای “ضدامپریالیست” جلوگیری کرد ــ حتی اگر این نیروها، رژیم‌هایی به‌شدت سرکوبگر، ضدزن و ارتجاعی باشند.

اینها فعلا هستند، حرف می زنند و تعدادشان هم کم نیست. اما این دوره و بخصوص بعد از اینکه جنبش سازماندهی اعتراضات خیابانی پا بگیرد و تند و تیز شود، کاملا حاشیه ای خواهند شد و مجبورند یا خودشان را از آن موضع عقبمانده و ضدانقلابی جدا کنند و یا هم با صراحت و عملا با رژیم جمهوری آدمکش اسلامی و نیروهای نیابتی اش در منطقه همکاری کنند.

۲۰ ژوئن ۲۰۲۵