ایرج مسجدی کیست و چرا آمریکا او را تحریم کرد؟

آمریکا اعلام کرد با هدف مقابله با “نفوذ مخرب نیروی قدس سپاه پاسداران”، ایرج مسجدی، سفیر ایران در عراق را در لیست تحریم‌های یک جانبه‌اش قرار داده است. درباره ایرج مسجدی چه می‌دانیم؟

مسجدی که اکنون در شمایل یک دیپلمات فعال است، پیشتر به عنوان یکی از فرماندهان با سابقه سپاه پاسداران شناخته می‌شد که تخصص ویژه‌ای در فعالیت‌های فرامنطقه‌ای داشت.

سرتیپ ایرج مسجدی در زمستان سال ۱۳۹۵ زمانی خبر انتصابش به عنوان سفیر ایران را تایید که در مقام مشاور عالی قاسم سلیمانی فرمانده وقت نیروی قدس سپاه فعالیت می‌کرد.

مسجدی سومین سفیر ایران در بغداد پس از سقوط حکومت صدام حسین بود.ایرج مسجدی در سال‌های جنگ نیز در فعالیت‌های سپاه در خارج از ایران مشغول بود.

او در جریان جنگ ایران و عراق رئیس ستاد قرارگاه رمضان بود٬ نخستین قرارگاه برون مرزی سپاه که آن زمان فرماندهی‌اش را محمدباقر ذوالقدر برعهده داشت.

قرارگاه رمضان که هسته‌ مرکزی تشکیل نیروی قدس محسوب می‌شود٬ سهم مهمی در تجهیز و هدایت نیروی‌های مسلح عراقی مخالف صدام از جمله تیپ بدر داشت.

ایرج مسجدی که بعدها به فرماندهی قرارگاه رمضان رسید٬ چندی پیش نقش این قرارگاه در جنگ و حمایتش از نیروهای مخالف صدام را به نقش امروز نیروی قدس در عراق تشبیه کرد:

“سازماندهی و حمایت از مجاهدین عراقی دقیقا همان کاری است که امروز نیروی قدس سپاه انجام می دهد. قرارگاه رمضان در طول جنگ برای انجام عملیات های نامنظم، چریکی، ویژه، اقدامات اطلاعاتی و کار با نهضت ها، گروه ها و مجاهدین عراقی تشکیل شد.”

آمریکا نیز در بیانیه‌ای که در ارتباط با تحریم آقای مسجدی منتشر کرده، با اشاره به موضع‌گیری‌های او نوشته “مسجدی علناً به نقش نیروی قدس سپاه در آموزش گروه های شبه نظامی در عراق و سوریه اعتراف کرده است”.

ایرج مسجدی نیز در واکنش به این بیانیه گفت که از شنیدن این خبر بسیار “خوشحال” شده و تاکید کرده که “سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی قدس سند افتخاری است” و حکومت ایران به “پشتیبانی قاطع از محور مقاومت اسلامی ادامه خواهد داد”.

در ادبیات مقامات رسمی ایران، “محور مقاومت اسلامی” در واقع اشاره‌ای به نیروهای شبه‌نظامی شیعی در خاورمیانه است که مورد حمایت حکومت ایران قرار دارند.

مسجدی که نقش مهمی در حضور سپاه در سوریه و عراق داشت٬ در یک سخنرانی گفته بود که اکنون خط مقدم رزمندگان ایرانی “موصل و لبنان، حلب و سوریه است”.

او نیز مانند فرماندهان دیگر سپاهی٬ حضور نظامی ایران در عراق را تکذیب می‌کرد و می‌گفت که نیروهای سپاهی در عراق صرفا نقش مستشاری دارند.

مسجدی زمانی گفته بود که اگر ایران اجازه داشت به عراق “لشکرکشی” کند، “سه لشکر سپاه ۴۸ ساعته تمام داعش را جمع می‌کرد”.

او در زمان جنگ با داعش از حضور نیروهای سپاهی و بسیجی در سوریه “تا کشته شدن آخرین نفر از داعشی‌ها و تکفیری‌ها” گفت.

برخی از کارشناسان می‌گویند که سفیر ایران در عراق برخلاف سفرای دیگر این کشور بیش از آنکه مسئول روابط دیپلماتیک دولت‌های ایران و عراق باشد٬ هماهنگ‌کننده میان گروه‌های شبه‌نظامی شیعیان عراق است که از سوی سپاه پاسداران حمایت می‌شوند.

با توجه به موقعیت پیشین مسجدی در نیروی قدس سپاه این شائبه بیشتر تقویت می‌شود که سفیران ایران در عراق بیش از آنکه پیرو سیاست‌های دولت و وزارت امور خارجه ایران باشند٬ مجریان برنامه‌های سپاه در عراق هستند.

دو سفیر پیش از مسجدی نیز به گفته یکی از فرماندهان سابق سپاه از اعضای بلندپایه نیروی قدس سپاه هستند.

جواد منصوری٬ از فرماندهان نخستین سپاه پاسداران، پیش از انتصاب مسجدی گفته بود “سفیر ما در عراق و سفیر قبلی عضو نیروی قدس هستند. لبنان و سوریه هم همینطور.”

سفیر پیشین ایران در عراق حسن دانایی فر است که از سال ۱۳۸۹ تصدی این سفارت‌خانه را برعهده داشته است.

او نیز سابقه حضور در جنگ و سپاه را دارد و در کارنامه او معاونت نیروی دریایی سپاه٬ فرماندهی قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا و ریاست دانشکده فرماندهی و ستاد ذکر شده است.

دانایی‌فر پیش از آغاز سفارت در عراق به مدت سه سال دبیر ستاد روابط اقتصادی ایران و عراق در نهاد ریاست جمهوری بود و همزمان ریاست ستاد بازسازی عتبات عالیات را نیز برعهده داشت.آقای دانایی فر نقش مهمی در تخلیه اردوگاه اشرف و اخراج اعضای مجاهدین خلق از عراق داشت.

پیش از او حسن کاظمی قمی به عنوان نخستین سفیر ایران پس از جنگ ایران و عراق از سال ۱۳۸۵ در بغداد بود.او سرپرست هئیت ایرانی در مذاکرات ایران و آمریکا در بغداد درباره مسائل امنیتی عراق در سال ۱۳۸۶ بود.بی بی سی