بازگشایی مدارس

ادامه تحصیل کودکان در همه نقاط کشور در سطح سراسری عرصه ای  پُر از دلهره و دلشوره های بیشماری  برای خانواده های کارگر و زحمتکش و کودکان است. پایه اجتماعی  این همه نگرانی ها منشا طبقاتی و اقتصادی دارد. مربوط به  شرایط معیشتی کارگران و مزدبگیرانی  است که با حقوق های بسیار نازل و یا در موقعیت بیکاری بسر میبرند.  کودکان خود نبز بخشی از این چالش هستند. در نگرانی های مادر و پدرهایشان و  دلشوره های تامین ادامه تحصیل و اینکه از تحصیل و مدرسه از هم سن و سالهایشان محروم نشوند، شریک هستند. 

در آستانه بازگشایی مدارس پایه های اجتماعی و اقتصادی تحصیل کودکان را بررسی میکنیم.

اولین مساله مربوط به موقعیت درآمدهای حقوقی کارگران و مزدبگیران است. در سال جاری بیکاری و  اخراج های گسترده همراه با حقوق های پایین(حقوقهایی که زندگی در سطح استاندارد بالای خط فقر باشد و هزینه تحصیل کودکان را بدون دغدغه ترک تحصیل و بازماندن از مدرسه را تامین کند) شرایط ثبت نام و ادامه تحصیل کودکان برای خانواده های کارگران را با دشواری بیشتر و سخت روبرو کرده است. در یک کلام؛ حقوق های زیر خط فقر خانواده کارگری که درآمد ماهانه بیش از دو میلیون تومان دارند، دلیل اصلی محروم شدن کودکان از تحصیل است.

بر اساس گزارش های رسمی آموزش و پرورش در ایران ۵۰ درصد کودکان بازمانده از تحصیل، در اثر عواملی مانند «فقر فرهنگی خانواده‌های کودکان کار»، «عدم دسترسی به مدرسه» و کودکانی که در حیطه استثنایی قرار دارند از آموزش جامیمانند. 

در نظام جمهوری آمار دقیقی ار ترک تحصیل و محرومیت کودکان در دست نیست. طبق آمارهایی که در لابلای مقاله ها و تحقیقات بدست داده شده سالانه بیش از چهار میلیون کودک از تحصیل محروم می شوند. در سال ١٣٩٧ روزنامه شرق در یکم اردیبهشت نوشت؛ در گزارش وزارت آموزش و پرورش تا ۳.۵ میلیون نفر از تحصیل و ثبت نام ورود به مدارس بازمانده اند. در سال جاری با توجه به پایین بودن حقوقها و گرانی سرسام آور و بیکار سازی های وسیع تعداد کودکان بازمانده از تحصیل بمراتب بیشتر از دوسال قبل است. 

دومین مساله؛ وجود ویروس مرگبار کرونا و گسترش مبتلایان به کرونا و بالا بودن آمار تعداد کسانیکه در سنین مختلف در اثر ابتلا به کرونا جان باخته اند، شرایط ورود کودکان بویژه کودکان خانواده های کم بضاعت و کارگران را دشوار تر از همیشه کرده است. این شرایط  بر تعداد ترک تحصیل و محرومیت کودکان میفزاید. محسن حاجی میرزایی(وزیر آموزش و پرورش جمهوری اسلامی) در آستانه بازگشایی مدارس گفته است؛  ترک تحصیل  یک پدیده رایج است و: «قطعاً وجود ویروس کرونا آن را تشدید خواهد کرد». اظهارات بی شرمانه  این مزدور جمهوری اسلامی در ارتباط با افزایش ترک تحصیل کودکان در اثر شرایط کرونایی در ایران در رسانه ها نشانه ای دردناک از سناریویی است که در انتظار کودکان و افزایش تعداد آنها از بازماندن از تحصیل و دسترسی پیدا نکردن به صندلی های مدرسه است. سناریوی افزایش ترک تحصیل و بازماندن کودکان از تحصیل  برای مردم در ایران و میلیونها خانواده که زندگی آنها با کمترین حقوق و مزایا  و فقر روبرو شده است بشدت ویران کننده و خوفناک است.     

مضاف بر افزایش ترک تحصیل کودکان در سال جاری مسائل مهم دیگر از قبیل رعایت نکردن پروتکلهای سازمان جهانی بهداشت در مبارزه علیه کرونا، خود مشکلات بسیار عدیده ای را برای خانواده هایی که کودکانشان را راهی مدارس میکنند ایجاد کرده است. و هزینه های مالی آنها را افزیاش خواهد داد. 

راه‌اندازی سامانه آموزشی به نام «شبکه شاد» سیستم تدریس از راه دور خود نیز چالش جدی برای کودکان و محصلینی است که توانایی خرید امکانات استفاده از شبکه شاد را ندارند، ایجاد کرده است. بگفته سازمان آموزش و پرورش؛ «نبود سیستم یک‌پارچه اینترنتی، نبود دسترسی به فناوری‌ها و برنامه‌های تلویزیونی در کل کشور و به ویژه مناطق محروم و روستایی  دلیل اصلی بازماندن از تحصیل گروه بزرگی از دانش‌آموزان است».  

چالشهای مربوط به بازگشایی مدارس زیادند. و هر سال بر تعداد آنها افزوده میشود. جدایی جنسیتی در مدارس و یا تبعیض جنسی همواره یکی از موضوعات مورد بحث در فضای اجتماعی و آموزشی ایران است. 

کودکان کار که طی سالیان زیادی از رفتن به مدرسه و ادامه تحصیل محروم شده اند. مدارس متروکه، مدارسی که هر سال جان تعداد زیادی از دانش آموزان و معلمین را میگیرد و تعداد زیادی را معلول و از سن کودکی خانه نشین کرده است.  کودکان بی شناسنامه که هر روز بر تعداد آنها افزوده میشود. و طبق آمارها به مرز صدهزار کودک رسیده است. کودکان افغان و نگاه نژاد پرستانه و تحقیرآمیزی که در پرتو سیاستهای کثیف حکومت اسلامی علیه مهاجرین افغان پیش گرفته شده، رفتار با کودکان را تحت تاثیر قرار داده است و سالانه تعداد زیادی از آنها را از تحصیل و رفتن به مدارس محروم کرده است. 

چه باید کرد! مصافهای مبارزه با شرایط کنونی و تحصیل رایگان.   

راه حل نجات کودکان از محرومیت تحصیلی مبارزه ای است که امروز باید به ثمر برسد، و خواست تحصیل رایگان تحقق پیدا کند. اعتراضات سراسری معلمان و کارکران در چند سال گذشته خواست  “تحصیل رایگان” است که در اعتراضات و اعتصابات و تجمع ها فریاد زده شده است.  این خواست امروز مورد توجه قرار گرفته و بشعار اعتراض طبقاتی کارگران و معلمان تبدیل شده. تحصیل رایگان در ایران ممکن و عملی است، مهم این است یک جنبش وسیع توده ای و اجتماعی با حضور آکتیویستهای علنی که موتور محرک و پیشبرنده این خواست بوده اند، سازماندهی شود. مادام محرومیت از تحصیل در اثر فقر و پایین بودن دستمزد و هزینه های معیشتی است، مادام که اعتراض و مبارزه علیه فقر و پایین بودن حقوق و دستمزدها شکل روتین و گسترده ای را بخود گرفته است، زمینه های مساعدی برای جمع کردن خانواده های دانش آموزان وجود دارد. جنبش برای تحصیل رایگان مساله ای آشنا است، میلیون ها نفر از مردم از محرومیت تحصیلی فرزندانشان نگران و ناراضی هستند. میلیون ها نفر زیر خط فقر زندگی میکنند و میلیونها نفر خواهان ادامه تحصیل فرزندانشان هستند، اینها فاکتورهای مساعد و مادی برای سازماندهی این جنبش است، جنبشی که میتواند در برگیرنده چند میلیون خانواده و جوانانی باشد که به ادامه تحصیل کودک و جوان محروم از تحصیل فکر میکنند.

چالش تحصیل رایگان مهمترین عرصه درگیری مردم در سطح میلیونی با رژیم استبداد اسلامی در ایران است. چالش تحصیل رایگان با به میدان آمدن فعالین این عرصه که خانواده های ناراضی به وضع تحصیلی فرزندانشان هستند، عملی است. جبهه وسیع و فعال اعتراضات معلمان و کارگران هم اکنون برای اجرا و عملی شدن این خواست در میدان است. در بیشتر اعتراضات آنها خواست تحصیل رایگان برافراشته شده است.

در محلات شهرها با اقدامات ابتکاری، برپایی جلسات ویژه در مورد تامین ادامه تحصیل کودکان خود نیز عامل و محرک مهمی است که نگذاریم به آسانی کودکانمان ترک تحصیل کنند.

با هر قدرت و نیرو و امکاناتی که در چهار دهه گذشته در عرصه مبارزه بدست آورده ایم استفاده کنیم. نباید بگذاریم فرزندانمان ترک تحصیل کنند. سکوت و تن دادن به وضع موجود و فرستادن کودکانمان از پشت میزهای کلاس به اردوی کار و تبدیل کردن آنها به کودکان کار را با مبارزات سراسری و اعتراضات سراسری جواب بدهیم.

استفاده از میدیای اجتماعی یک گام مهم در سازماندهی مبارزه برای تحصیل رایگان است. با ایجاد شبکه های  تلگرامی و در اینستاگرام خواستهای زیر را به راس گفتمان های میدیای اجتماعی ببریم. این خواستها بارها در اعتصابات و اعتراضات میدانی معلمان و در مدارس توسط محصلین و دانشجویان بدست گرفته شده است. اینبار با پوشش در میدیای اجتماعی قدرت بسیج توده ای را صد چندان کنیم. 

– تقویت جنبش سراسری برای فرستادن همه کودکان به مدرسه. طرح پیگیرانه خواست تحصیل رایگان در تجمع و در مدارس و دانشگاه ها. تاکیدات مشخص در شرایط کرونایی کنونی، رعایت کردن همه توصیه‌ها و دستورات پزشکی و بکارگیری  تجارب کشورهای اروپایی در مدارس.  همه اقلام وسایل پیشگیری از قبیل ماسک، دستکش، ژل ضدعفونی باید مجانی در اختیار دانش‌آموزان و معلمان قرار گیرد. ‌‌‌آموزش و پرورش مکلف به تأمین امکانات پیشگیری در مدارس و سرویس‌های ایاب و ذهاب دانش‌آموزان است. – تحصیل رایگان در تمام سطوح آموزشی و اجباری بودن آن تا پایان تحصیلات دوره دبیرستان. – ممنوعیت هر نوع شهریه و اخاذی از خانواده‌ها به بهانه‌ها و مناسبت‌های مختلف،  – کتب درسی باید کاملا رایگان باشد.  – رفع تبعیض در دسترسی به آموزش، مقابله با خصوصی کردن مدارس و درجه بندی و طبقاتی کردن آموزش و پرورش. طبقاتی کردن آموزش از طریق مدارس خصوصی باید کنار گذاشته شود.  – یک آموزش و پرورش شاد و انسانی.  ــ یک وعده غذای گرم، باکیفیت و رایگان برای محصلان در سراسر کشور. ــ کمک هزینه به خانواده‌هایی که امکان فرستادن کودکان خود به مدارس را ندارند به منظور اینکه  کودکانشان را به مدرسه بفرستند. ــ ایاب و ذهاب مدارس جزیی از وظایف مدرسه است و باید کاملا در دسترس، ایمن و رایگان باشد. ــ ایمنی و مقاوم سازی مدارس، کلاسهای درس و سیستم گرمایشی و سرمایشی. ــ اعتراض به اسلامی کردن مدارس! مسجد سازی و فرستادن طلبه به مدارس باید ممنوع شود. کتب درسی باید غیر مذهبی شود.  ــ در تمام محلات باید به اندازه کافی مدرسه باشد و تعداد دانش آموزان کلاس از ٢٢ نفر بیشتر نشود. همه مدارس از یک استاندارد و کیفیت آموزشی مناسب، کتابخانه، وسایل و امکانات ورزشی، آزمایشگاه، سالن کارهای دستی و غیره برخوردار باشند. ـ حق شهروندی برابر و دسترسی یکسان به آموزش برای کلیه واجدین تحصیل افغانستاتی و عراقی و سایر مهاجرین. – دست مذهب از زندگی کودکان و ‌آموزش و پرورش کوتاه. جدایی مذهب از آموزش و پرورش.  – ‌‌آزادی معلمان زندانی و تبعیدی.

نسان نودینیان

۱۱ شهریور ۹۹ ۱ سپتامبر ۲۰۲۰

ایسکرا ۶ ۱۰۵