ترانه علیدوستی: صدای اعتراض‌ها به آزار جنسی زنان در سینمای ایران به جایی نمی‌رسد

ترانه علیدوستی درباره علت انتشار این بیانیه با اشاره به “راویانی که در ایران جرات کرده‌اند با اسم یا بی‌اسم، روایاتی را منتشر کنند” به جمال‌الدین موسوی گفت: “تعداد بی‌شمار این روایت‌ها و اینکه تکرار شونده هستند، وضعیت خیلی وحشتناکی را از نظر من بوجود آورده و به دنبال آن سکوت هولناک همکاران عزیز من در سینمای‌مان خیلی ما را شگفت‌زده کرده است.”

سمیه میرشمسی، دستیار کارگردان و برنامه‌ریز، سوم فروردین ماه امسال در رشته‌توییتی، فرهاد اصلانی، بازیگر شناخته‌شده سینمای ایران را به “قلدری و رفتار بد با افراد پشت صحنه” و از جمله به “آزار جنسی” متهم کرد. بی‌بی‌سی تلاش کرد تا با تماس با آقای اصلانی نظر او را در این باره جویا شود اما تا زمان انتشار این گزارش پاسخی دریافت نکرده است.

ترانه علیدوستی گفت: “واقعا سوال‌ ما این است که چه اتفاقی باید برای زنانی که کنار شما کار می‌کنند، بیافتد که واکنش شما را هم بر بیانگیزد. برای همین دیدیم خودمان باید کاری بکنیم و نیاز به یک همت و حرکت جمعی هست.”

خانم علیدوستی در پاسخ به این سوال که چطور ممکن است در حالی که همه ابعاد سینما در ایران از سوی نهادهای رسمی کنترل می‌شود و ممیزی وجود دارد و حتی بیرون ماندن چند تار مو واکنش برمی‌انگیزاند، چنین اتفاقاتی می‌افتاده، گفت: “گاهی فکر می‌کنم حساسیت‌های زیادی که همه ما پیرامون مسایل اخلاقی داریم و در سینمای ما هم هست مربوط به آن چیزهایی می‌شود که در ظاهر هویداست و تا وقتی اتفاقی نباشد که به چشم بتوانیم ببینیم، نمی‌خواهیم دست‌های خودمان را به آن آلوده کنیم و دردسری برای خودمان ایجاد کنیم.”

“سکوتشان خیلی مرا ناامید و دلشکسته کرد”

ترانه علیدوستی در توضیح اینکه چه کسانی باید نسبت به این اتفاقات در سینما واکنش نشان می‌دادند گفت: “منظور من بیشتر نهادهای رسمی است، تشکل‌های صنفی است، منظور من همکارانم هستند که باید این مسایل را پیگیری می‌کردند. یا حتی در ابتدایی‌ترین شکلش افرادی را که نامشان به عنوان خشونت‌گر و آزارگر آورده شده بود را کمی پاسخگو می‌کردند. نه اینکه با بی‌اعتنایی مطلق به این روایت‌ها … این انسان‌ها هنوز کارشان، زندگی‌شان، اعتبارشان، بروبیایشان، همه چی به جا باشد و هیچ‌کس اگر مرتکب چنین کاری شده، اصلا هزینه‌ای” ندهد.

او پیشنهاد می‌کند خانه سینمای ایران که “تا حدی وجاهت قانونی” دارد می‌تواند متولی برخورد با اینگونه رفتارها باشد، ولی تاکید می‌کند که این کار باید توسط افرادی صورت گیرد که “در این زمینه دانش داشته باشند، سریع دو نفر را با هم روبرو نکنند، سریع میانجی‌گری نکنند” بلکه باید به جای این رفتارهای به باور او “غلط و سمی”، “با تحقیق و قدم‌های شمرده” اقدام کنند.

و در پاسخ به این سوال که چرا خانه سینما تا به حال در برابر گستردگی چنین اتفاقاتی اقدام نکرده اضافه کرد: “همیشه ملاحظاتی هست. در کشوری زندگی می‌کنیم که کار و بار و منافع افراد سریع به خطر می‌افتد” … “سکوتشان خیلی مرا ناامید و دلشکسته کرد.”

ترانه علیدوستی با اشاره به فضای “بیش از حد مردانه” سینمای ایران گفت “پول و روابط اجتماعی و روابط فرادست، فرودست”، بر این صنعت حاکم است و افراد برای ورود به این فضا یا ماندن در آن باید از سد بلندی عبور کنند.

او تایید کرد که بعد از انتشار بیانیه سینماگران زن عده‌ای تماس گرفته‌اند تا “بدون پرداختن به ریشه” موضوع دعاوی اخیر را “رفع و رجوع” کنند. خانم علیدوستی در مورد وضعیت قربانیان گفت: “هیج راهی نیست، این یک بن‌بست مطلق است که در آن هیچکس نمی‌خواهد این روایت‌ها بلند گفته شود و چهره سینمای ما مخدوش شود.”

به گفته ترانه علی‌دوستی “ما به عنوان دوستداران سینما”ی ایران و کسانی که “دلسوزش هستیم” باید اصلاحش کنیم، “ما، و نه کسی از خارج، ما و نه کسی از بیرون، ما و نه کسی از ارشاد یا دولت.” او بر این باور است که بیانیه بیش از ۳۰۰ زن دست‌اندکار سینمای ایران برای همه کسانی که مصلحت‌اندیشی باعث شد که طرف حق را نگیرند”، پیام ویژه‌ای داشت: “این وضعیت دیگر نمی‌تواند ادامه پیدا کند.”

او یکی از علل عدم رسیدگی به این‌گونه دعاوی را نبود قوانین حقوقی در این زمینه می‌داند و می‌گوید: “قوانینی نداریم که این موارد را پیشگیری کرده باشد. ما هتک حرمت و تجاوز جنسی داریم که قوانین‌اش مشخص است ولی این وسط طیفی از خشونت و آزار وجود دارد که حتی درصورتی که بشود آنها را ثابت کرد – که مقوله پیچیده‌ای است – در نظام حقوقی ما تعریف شده نیستند.”

ترانه علیدوستی ابراز امیدواری کرد که با طرح این موضوع “نیاز تغییرات حقوقی احساس شود.”بی‌بی‌سی