اعتصابی که در شهر بانه از روز ٢٦ فروردین شروع شد بسرعت به سایر شهرهای کردستان کشیده شد و به اعتصاب عمومی همراه با راهپیمایی و اقدام سمبلیک نمایش سفره های خالی در خیابان ها در چندین شهر کردستان تبدیل شد. مردم علیه فقر و بیکاری و ستم و سرکوب به میدان آمده اند.
اعتصاب در اعتراض به بستن مرزها و بالابردن تعرقه های کمرگی، شروع شد. اما بسرعت با شرکت کارگران و جوانان بیکار به مبارزه ای خیابانی و علنی علیه بیکاری و نداشتن فرصت های شغلی، توسط کارگران و جوانان بیکار تبدیل شد. بیکاری هزاران نفر از کارگران و جوانان چالش اصلی در کردستان است. طبق آمارهای “دولتی” از ٥٦٦ هزار نفر جمعیت فعال استان كردستان ٩٢ هزار نفر بیكار است. نرخ بیكاری در شهرها ١٨ و شش دهم درصد و در روستاها ١١ و دو دهم درصد است. از كل جمعیت بیكار استان کردستان ٧٤ درصد مردان و ٢٦ درصد زنان هستند. اگر چه از نظر تعداد بیكاران، شمار مردان بیكار در استان بیشتر است و در واقع از كل جمعیت بیكار استان ٧٤ درصد مرد و ٢٦ درصد زنان هستند، اما نرخ بیكاری زنان در كردستان دو برابر نرخ بیكاری مردان است. بیشترین بیكاری در استان كردستان مربوط به جوانان ١٥ تا ٢٩ سال است، بدان معنا كه نرخ بیكاری در این محدوده سنی ٣١ و هفت دهم درصد است و از تعداد كل ٩٢ هزار نفر بیكاران استان كردستان بیش از ٥٣ هزار نفر آنها یعنی ٥٨ و پنج دهم درصد در این گروه سنی قرار می گیرند.و مرکز آمار ایران، شش استان کردستان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، سیستان و بلوچستان و گیلان را دارای بیکارترین استانهای کشور اعلام کرد که بالاترین درصد ازمجموع بیکار فعلی را در خود جای دادهاند.( بیکاری در استان کردستان همواره با آمارهای ضد و نقیضی از سوی مدیران و مسئولان مواجه شده است و هر بار آماری در این خصوص ارائه می شود. آنچه امروز ما شاهد هستیم بیکاری در شهرهای کردستان بیداد میکند. اکثریت بالایی از جوانان تحصیلکرده فاقد موقعیت شغلی هستند. و به جمعیت کارگران اخراج شده و بیکار افزوده میشود). با توجه به آمارهای منتشر شده بخش های زیادی از کارگران در شهر و روستاهای کردستان مهاجر هستند. با شروع بیکارسازی ها در مناطق صنعتی و پروژه های ساختمان سازی بر میزان کارگران مهاجر بیکار اضافه شده. رشد جمعیت شهرها و بیکاری و نداشتن فرصت های شغلی از یک طرف و ازدیاد هزاران نفری جوانان زن و مرد تحصیلکرده به بازار کار و نداشتن فرصت های شغلی سیمای شهرها را با بیکاری غالب و نداشتن تامین معیشتی تبدیل کرده است.
در دو دوره دولت روحانی بیکاری میلیونی در سطح سراسری مهمترین چالش اصلی بوده است. دولت روحانی با شعار اشتغال زدایی و کار آمد، اما ناتوانتر از دولتهای قبلی بر میزان بیکاری افزوده شد. فقر و پایین بودن درآمدها دامنه عواقب بیکاری را بیشتر و عمیقتر کرد. نداشتن بیمه بیکاری، بالابودن نرخ خرید سبد معیشت روزانه، ناامنی دارویی و پزشکی و بالا بودن نرخ اجاره مسکن و ده ها مساله و مشکل مالی و اقتصادی فقر و نداری را در عمیق ترین شکل به کارگران و جوانان بیکار و مزدبگیران جامعه تحمیل کرده است. در بطن این شرایط نا امن معیشتی و افتصادی روی آوری به دست فروشی و کولبری در چند سال گذشته بیشتر و بیشتر شده است.
اهمیت اعتصاب
تجارب اعتصابی که از ٢٦ فروردین ماه شروع شده مهمند. یکم؛ اعتصاب در یک و چند شهر بعنوان حربه مهم مردم علیه اجحافات و فقر و فلاکتی که گریبان مردم، کارگران و جوانان بیکار را گرفته است، انجام شد. مطلوبترین شیوه مبارزه علیه فقر و متشکل ترین شیوه ابراز نارضایتی و تنفر از نظام حاکم. دوم؛ اعتصاب همزمان در بانه، جوانردو، مریوان، پیرانشهر و سردشت توجه مردم در این شهرها و سایر شهرهای کردستان و در سطح سراسری را بخود جلب کرد. سوم؛ اعتصابی که از ٢٦ فروردین ماه شروع شده، حقوق و خواستهایی را که در چند سال گذشته در اشکال مختلف اعتراضی و راه پیمایی ها توسط کولبران بیان شده، بشکل کنکرت توسط کارگران و جوانان بیکار و کولبران علیه بیکاری و فقر بعرصه ای از مبارزات خیابانی با نمایش سفره های خالی به نمایش گذاشته شد.
کارگران و جوانان کولبر اینبار بشکل دسته جمعی علیه بیکاری و فقر بمیدان آمدند.
با شروع اعتصاب در بانه و جوانرود و سپس در مریوان، پیرانشهر، سقز .و سردشت کارگران و جوانان بیکار اینبار دسته جمعی در برگزاری راه پیمایی و پهن کردن سفره های حالی بمیدان آمدند. علیه بیکاری و فقر دست به اعتراض زدند و اعلام کردند “سفره خالی ما نان میخواهد”، و خواست کار یا بیمه بیکاری و امنیت معیشتی را فریاد زدند.
در مدت بیش از ٦ روزیکه فضای اعتصاب و اعتراض در شهرها حاکم شد، جنبش پهن کردن سفره های خالی شکل گرفت. اعتراض علیه بیکاری و برای نان و بیمه بیکاری در متن اعتصاب نمایش قدرت جمعی مردم، به خواست اصلی و مضمون اعتراضات کشیده شد.
یک روز پس از اعتصاب مردم در بانه، مردم شهرهای جوانرود، مریوان و سقز نیز به اعتصاب و راهپیمایی پرداختند، کارگران شهرک صنعتی بانه دست به اعتصاب زدند و ٢٩ فروردین مغازه داران شهر پیرانشهر و مجتمع بزرگ تجاری و تفریحی الماس در شهر جوانرود به اعتصاب پیوست.
موضع سیاسی و رادیکال اعتصاب
در اطلاعیه دوم که توسط جمعی از کولبران و مردم شهرهای مریوان، بانە، جوانرود، اورامانات، سقز، سردشت، منطقە ترگور و مرگور و پیرانشهرمنتشر شده آمده است: “همە بە این واقعیت سادە آگاە هستید کە مسدود کردن مرزها، بە معنی ممنوعیت معیشت در مرزها و پایان دادن به تنها راە پیدا کردن لقمە ای نان شرافتمندانە برای همە ما است. ما شاهد و شرکت کنندە چندین جلسە و نشست با مسئولین دولتی جهت حل معضل بیکاری و رفع انسداد مرزها و معابر کولبری بودەایم. اما فرمانداران و نیروهای امنیتی و همە مسئولین دولتی تنها بر همان وعدەهای همیشگی و غیر واقعی خود اصرار می ورزند و نتیجه پایانی هر جلسە هم بکارگیری زبان تهدید سرکوب و خشونت است! نتیجەای کە ما در شهرهای جوانرود، بانە، مریوان، سقز، سردشت و پیرانشهر در این روزها از نیت وهدف دولت حاصل کردەایم این بودە است کە شما بە اعتراضات خود پایان دهید و کار را بە ما بسپارید! این هم یعنی هیچکس پاسخگو نیست و سفرە فقر باید همچنان گستردە باقی بماند. اما پاسخ ما باید ادامە اعتراضات سازماندهی شده بە شیوەهای مختلف تا رسیدن بە حقوق مسلم و سلب شدە مان باشد. ما برای تامین یک زندگی ابتدایی و کارعادلانە و برابری در حقوق دست بە اعتصاب زدەایم. در صورتی که همە متحدانە و فعالانە کنار هم قرار نگیریم و دست بە یک اعتراض وسیع اجتماعی و مدنی نزنیم، بار سنگین این مبارزە برای کسب خواستەهایمان بە شدت بر دوش هم سرنوشتانمان یعنی مغازەداران و کسبەی شهرها خواهد افتاد!
و در اطلاعیه سوم نوشتند؛««حاکمیت بە سفرە خالی مردم زحمتکش کردستان اهمیت نمی دهد، پس باید اعتراضات را بە شکل تجمعات تودەای بە خیابان های شهرهای کردستان و کرمانشاه و آذربایجان غربی و خصوصا جلو فرمانداری ها هدایت کرد. دولت بە عمق فاجعە آگاە است. می داند کە مردم شدیدا بیکار و دچار فقر و تنگدستی مفرط هستند، اما آگاهانه هیچ اقدامی برای چارەیابی نمی کند. کاسبکاران پس از یک هفتە اعتصاب انتظار داشتند کە حاکمیت بە اعتراض مدنی و دمکراتیک آنها احترام بگذارد و در جهت رفع مشکل و بازگشایی مرزها فورا اقدام کند، اما چنین نشد. اکنون کاسبکاران و بیکاران و کارگران ضروری می دانند کە بە شکل دیگری جمهوری اسلامی را متوجە مشکلات و ظلم غیر قابل تحمل خود کنند. اگر مسئولین فکر کردند کە ما بدون گرفتن حق و کسب دستاورد خاموش می نشینیم و نظارەگر گرسنگی بیشتر و تباه شدن زندگی خود و کودکانمان خواهیم بود، سخت در اشتباهند. یا باید بە این تحریم و محرومیت و تحمیل فقر پایان دهند یا منتظر شنیدن صدای اعتراضات سراسری خیابانی ما کاسبکاران و مردم رنجدیده مناطق مرزی باشند». در ادامه این اطلاعیه، مردم تهیدست شهرهای مرزی در کردستان به تجمع در روز ٤ اردیبهشت در مقابل فرمانداری شهرهای بانە، مریوان، جوانرود، سردشت، سقز و پیرانشهر و دیگر شهرهای مرزی فراخوانده شده اند».
نماینده خامنه ای در مریوان و بانه مورد اعتراض کوبنده جوانان قرار گرفت.
اعتصاب و اعتراض مردم شهرهای کردستان در روزهای ٢٩ و ٣٠ فروردین وارد فاز جدیدی شده است. در مریوان و بانه مردم به وعده های دروغین سعید جلیلی نمانیده خامنه ای با اعتراضات کوبنده خود عکس العمل نشان دادند. جوانان رو در رو با جلیلی اعلام کردند که از هیچ چیز نمیترسند و اگر لازم باشد هرکس روی مردم دست بلند کند را به سزای اعمالش خواهند رساند. جوانان بیکار به جمهوری اسلامی هشدار دادند و موضع تعرضی و حق طلبانه ای را اعلام کردند. اعتصاب سراسری و اعتراضات چند هزار از کارگران و جوانان بیکار لحن و دادخواهی مردم را علیه حاکمان جنایتکار تعرضی تر کرده است. سعید جلیلی که با این فضا مواجه شد، با عجله شهرهای بانه و مریوان را ترک کرد.
حمایت دانشجوبان
و ٢٩ فروردین دانشجوبان دانشگاه پیام نور مریوان با راه پیمایی سمبولیک در دفاع از اعتصاب و علیه بیکاری با انتشار بیانیه ای اعلام کردند؛«مردم شهرهای کردستان را به پیوستن به اعتصاب و اعتراض فراخواندند. در این اطلاعیه دانشجویان ضمن تاکید بر اهمیت اعتصاب، از خواست کار یا بیمه بیکاری حمایت کرده اند و کارگران و جوانان بیکار را به اعتراض سراسری علیه بیکاری فراخوانده اند.»
ادامه دی ماه ٩٦
اعتصاب در شهرهای کردستان ادامه خیزش انقلابی مردم در سراسر کشور و نشانه قدرت و آمادگی مردم برای مبارزه علیه فقر و بیکاری و برای پایان دادن به عمر ننگین جمهوری اسلامی است. جمهوری اسلامی میداند که اعتصابات عمومی و اعتراضات سراسری قدرتمندتری در سطح کشور در راه است و اعتصاب و اعتراض در شهرهای کردستان میتواند مانند جرقه ای برای خیزش عظیم مردم در سراسر کشور عمل کند. اعتراضات جاری در کردستان جمهوری اسلامی را به وحشت انداخته است اما مردم همانطور که اعلام کرده اند زبان تهدید حکومت را نمیپذیرند. مردم سفره خالی و فقر را نمیپذیرند! بیکاری و ستم و تبعیض را نمیپذیرند! صدها هزار نفر در کردستان بیکارند و خواهان کار یا بیمه بیکاری و تامین معیشت هستند. مردم رفاه و زندگی میخواهند و قصد کوتاه آمدن ندارند.
و روز جهانی کارگر
در ادبیات مارکسیستی میگوییم؛ اعتصاب مدرسه انقلاب است. اعتصابی که در ٢٦ فروردین از بانه و جوانرود آغاز شد و در شهرهای مریوان، پیرانشهر و سقز ادامه داشت، به نمایش اعتراض خیابانی کارگران و جوانان بیکار تبدیل شد، به این معنی تجارب و درسهایی ارزشمند و قابل اتکا برای ادامه مبارزه در شهرهای کردستان علیه بیکاری و فقر را به کارگران و جوانان آموخت. مهمترین درس اعتراضات اخیر علیه فقر و بیکاری بالا نگه داشتن فضای اعتراض و مبارزه است. در شرایطی که به استقبال روز جهانی کارگر میرویم، بکار گیری درسها و تجارب اعتراضات چند روز گذشته، بالا بودن آمادگی کارگران و جوانان بیکار با خواست کار یا بیمه بیکاری، مارش و مراسم های روز کارگر را تقویت خواهد کرد.
٤ اردیبهشت ١٣٩٧
٢٤ آوریل ٢٠١٨