آلمان، بریتانیا و فرانسه، سه کشور اروپایی عضو توافق اتمی برجام، در بیانیه مشترکی نسبت به گزارش اخیر مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی واکنش نشان داده و در آن بخش عمدهای از اقدامات ایران را مغایر تعهدات آن کشور دانستهاند.
سه کشور اروپایی گفتهاند که ایران همچنان «به توسعه برنامه هستهای خود تا سطح هشداردهندهای که به وضوح فراتر از توجیه قابل قبول غیرنظامی است، ادامه داده و هیچ ارادهای برای اجرای تعهد خود به شفافیت براساس بیانیه مشترک توافق شده با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مارس گذشته نشان نداده است.»
در بیانیه سه کشور به نقل از گزارش آژانس آمده است که ایران به تولید و انباشت اورانیوم غنی شده در حد بسیار فراتر از مجاز در برجام از جمله اورانیوم ۶۰ درصد ادامه داده و در نتیجه مقدار قابل توجهی اورانیوم با غنای بالا در اختیار دارد و «آژانس نمیتواند احتمال برنامه ساخت تسلیحات هستهای را منتفی بداند.»
در ادامه این بیانیه، ادامه فعالیت غنیسازی در فردو و تغییراتی در پیکربندی سانتریفوژها در کنار یافت شدن ذرات اورانیوم غنی شده تا ۸۳.۷ درصد در این محل «گامهایی وخیم و بیسابقه» توصیف شده است.
بیانیه سه کشور اروپایی در سومین روز از نشست فصلی شورای حکام آژانس صادر شده که تا دو روز آینده هم ادامه دارد. پیش بینی شده که قدر ت های جهانی در پایان این نشست، قطغنامه علیه وضعیت کنونی برنامه اتمی ایران صادر نخواهند کرد.
در بیانیه کشورهای اروپایی عضو برجام، افزایش ظرفیت غنیسازی و نصب تجهیزات پیشرفته در نطنز و عدم اجازه برای نظارت موثر بر تولید و موجودی سانتریفوژها و میزان آب سنگین و کنسانتره سنگ اورانیوم از دیگر موارد نگران کننده در فعالیت ایران خوانده شده است.
سه کشور اروپایی «با توجه به وخامت فعالیتهایی که گامهای کلیدی در ساخت سلاح هستهای محسوب میشود، همراه با کار قابل توجه قبلی بر روی فلز اورانیوم» از ایران خواستهاند به اقدامات دیگری دست نزند که «ارزش برجام در چارچوب پیمان عدم اشاعه تسیحات اتمی را کاهش دهد.»
آنها از ایران خواستهاند به بیانیه مشترک با آژانس فورا به طور کامل عمل کند و اجازه نصب تجهیزات نظارتی و دسترسی آژانس به دادههای مربوط به فعالیتهای خود بین فوریه ۲۰۲۱ و ژوئن ۲۰۲۳ را طبق درخواست آژانس بدهد.
سه کشور اروپایی همچنین خودداری ایران از صدور روادید برای مقامات آژانس را نشانه تصمیم به عدم همکاری و مانعی بر سر اعتماد بین ایران و جامعه بین المللی دانستهاند. آنان گفتهاند که ایران بیش از چهار سال است که تعهدات برجامی خود را نقض کرده و «فعالیت خود را به سطوحی بیسابقه برای کشوری بدون برنامه تسلیحات هستهای گسترش داده است.»
روز گذشته هم نماینده اتحادیه اروپا و نماینده آمریکا در شورای حکام آژانس از وضعیت کنونی برنامه اتمی ایران ابراز نگرانی و درباره عواقب آن هشدار دادند.ایران می گوید برنامه اتمی آن صلحآمیز است اما مدیرکل آژانس گفته قادر به تایید صلحآمیز بودن تمامی ابعاد برنامه هسته ای ایران نیست.بی بی سی