فارین پالیسی: چین ایران را نجات نخواهد داد

هفته نامه آمریکایی فارین پالیسی در مقاله ای به قلم وانگ زیویی، تحلیلگر چینی-آمریکایی امور خاورمیانه که سه سال در ایران زندانی بود، به “پیمان بیست و پنجساله” ایران و چین پرداخته است.

چند ماه پیش، مقامات دولتی و رسانه های جمهوری اسلامی اظهار داشتند که حکومت های ایران و چین به توافق اصولی بر سر یک پیمان اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، امنیتی و نظامی بیست و پنجساله همراه با سرمایه گذاری چهارصد میلیارد دلاری چین در ایران دست یافته اند و به زودی این پیمان امضا خواهد شد.

نویسنده مقاله فارین پالیسی با یادآوری اینکه محتوای این “پیمان” توسط منابع ایرانی به رسانه های آمریکایی به خصوص رسانه های مخالف دولت آمریکا “درز داده شده بود” به مقایسه ابعاد روابط تجاری و سیاسی چین با کشورهای رقیب ایران در منطقه پرداخته و گفته است نگرانی در مورد گرایش چین به ایران بی مورد است. وی افزوده است که با وجود اینکه چین شریک تجاری عمده ایرانیان است، اما مبادلات دو طرف مثلا در مقایسه با مبادلات چین و امارات بسیار اندک است.

به گفته نویسنده، اجرای طرح هایی که ظاهرا در این پیمان مطرح شده نیز عمدتا به سود ایران است و برای چین حاوی منفعت چندانی نیست و دلیلی ندارد چین برای افزایش منافع ایران چنین تعهدی بپذیرد.

او می افزاید که چین می داند که ممکن است در شرایط محدودیت تجاری، جمهوری اسلامی ایران ناگزیر به اتکای به چین باشد اما “به طور سنتی ایرانیان مشخصا ارتباط با غرب را ترجیح داده اند.”

نویسنده با بررسی ابعاد مختلف روابط دو کشور، نتیجه می گیرد که هدف مقامات ایران از “افشای” این پیمان، دست زدن به یک بازی تبلغاتی برای نگران کردن آمریکاییان مخالف سیاست دولت ترامپ در قبال ایران بود و این بازی به هزینه چینی ها به اجرا درآمد. وی گفته است که اگر ایرانیان امیدوارند که چین برای حمایت از آنان به جدال با آمریکا برخیزد، اشتباه کرده اند.

موضوع پیمان بیست و پنجساله تجاری، اقتصادی، سیاسی، امنیتی و نظامی ایران و چین چند ماه پیش توسط مقامات ارشد ایران مطرح شد و ظاهرا متن محرمانه آن نیز به چند رسانه آمریکایی مخالف دولت آن کشور درز کرد.

در حالیکه مقامات و رسانه های جمهوری اسلامی ضمن ستایش از چین، این پیمان را به منزله پشتیبانی یک قدرت جهانی از نظام و عاملی برای مقابله با آمریکا توصیف کردند، منتقدان حکومت ایران با ابراز نگرانی نسبت به محتوای آن، آن را فروش مخفیانه منافع ایران به چین و مشابه عهدنامه ترکمانچای دانستند. با وجود جنجال تبلیغاتی گسترده در ایران، مقامات چینی نسبت به این خبر واکنش چندانی نشان ندادند.

در همان زمان برخی از ناظران مستقل با اشاره به موضعگیری های متفاوت مقامات دو طرف نسبت به گزارش های مربوط به این پیمان، نسبت به وجود پیمانی با دامنه گسترده ادعایی مقامات ایرانی ابراز تردید کرده و گفتند که بعید است چین با نادیده گرفتن آینده روابط خود با کشورهایی عمده رقیب ایران، وارد تعهدات بلندمدت اقتصادی با ایران شود چه رسد پیمان امنیتی و نظامی با این هدف که از این راه در صدد مقابله با آمریکا برآید.

آنان با اشاره بی ثباتی سیاست داخلی و خارجی ایران گفتند کمتر کشور عمده ای حاضر به قبول همسویی و حمایت از چنین تغییرات سریع و غیرقابل پیش بینی می شود.بی بی سی