قطع روابط دیپلماتیک چهار کشور عربی با قطر

عربستان سعودی، مصر، بحرین و امارات متحده عربی با وارد کردن این اتهام به قطر که باعث بی‌ثباتی در منطقه می‌شود روابط دیپلماتیک با این کشور را قطع کرده اند. این کشورها قطر را به حمایت از گروه های تروریستی از جمله اخوان المسلمین متهم کرده‌اند.

عربستان سعودی این خبر را اوایل صبح دوشنبه از طریق “آژانس سعودی پرس” منتشر کرد. قطر هنوز در این مورد واکنشی نشان نداده است.

همزمان به نقل از رکس تیلرسن، وزیر امور خارجه آمریکا که به سیدنی سفر کرده است، گزارش شده که وی در واکنش به این تحول از این کشورها خواسته است تا اختلافات خود را از طریق مذاکره حل و فصل نمایند.

تحلیل مهرداد فرهمند — خبرنگار بی بی سی

به نظر می‌رسد قطع رابطه با قطر در ادامه انتشار اظهاراتی به نقل از امیر قطر علیه عربستان سعودی و در حمایت از ایران باشد که هفته گذشته از خبرگزاری دولتی این کشور منتشر شد اما مسئولان قطری پس از ساعاتی این اظهارات را تکذیب و اعلام کردند که سایت خبرگزاری قطر هک شده بوده است. اما رسانه های عربی خبر هک شدن این سایت را نپذیرفته و با استناد به موضع‌گیریهای مشابه امیر قطر در سالهای گذشته موجی علیه قطر به راه انداختند که در روزهای بعد ادامه یافت و سرانجام به قطع رابطه با قطر منجر شد.

قطع رابطه با قطر از سویی شکافی درون شورای همکاری خلیج فارس می‌آفریند و از سوی دیگر به صف بندیهای تازه‌ای در منطقه منجر می‌شود. قطر اکنون عملا از این شورا اخراج شده اما از پنج عضو باقیمانده، دو عضو یعنی کویت و عمان هنوز حاضر نشده‌اند درخواست عربستان را برای همراهی در قطع رابطه با قطر بپذیرند.

در سوریه نیز که هم قطر و هم عربستان سعودی از گروههای مسلح مخالف نظام حمایت تسلیحاتی و سیاسی و مالی می کنند امکان دارد این گروهها رو در روی هم قرار بگیرند و جبهه تازه‌ای گشوده شود که تضعیف موقعیت مخالفان را در پی داشته باشد.

سرزمینهای فلسطینی نیز می‌تواند شاهد تنشهای تازه میان حماس شود که مورد پشتیبانی قطر است و جنبش فتح که از جانب عربستان سعودی حمایت می‌شود.

در این میان، نقش ترکیه هم می‌تواند قابل توجه باشد چون این کشور تاکنون مواضعی نزدیک به قطر داشته و از سال گذشته با عربستان سعودی زاویه پیدا کرده است.

قطر اکنون عملا در محاصره قرار گرفته و نزدیکترین کشوری که می تواند با آن ارتباط لجستیکی داشته باشد ایران است. این وضعیت فرصتی برای ایران فراهم می‌آورد.

اگر قطر با ایران همراهی کند ضربه بزرگی به تلاشی است که عربستان سعودی برای گردآوردن دولتهای عرب و مسلمان برای انزوای ایران به خرج داده و عملا جریانهای سیاسی و دولتهای مورد حمایت قطر در صف مقابل عربستان سعودی و همسو با ایران قرار می‌گیرند.

اگر رویارویی عربستان سعودی و قطر شدت بیشتری بگیرد و به تغییراتی در مواضع منطقه ای قطر بینجامد حتی این احتمال را هم می‌توان در نظر گرفت که قطر همچون سالهای پیش از بهار عربی رابطه‌اش را با حزب الله لبنان بهبود بخشد و در سوریه نیز چه بسا موضع خود در ضدیت با نظام را تغییر دهد.

عربستان گفت همه تماس های زمینی، دریایی و هوایی با قطر را قطع می کند “و همه کشورهای برادر و دوست را دعوت به چنین کاری می کند.”

همزمان مصر و امارات متحد عربی قطع روابط با قطر را در خبرگزاری های دولتی خود اعلام کردند.

پیشتر وزارت خارجه بحرین طی بیانیه ای گفته بود روابط با قطر را قطع می‌کند و همه دیپلمات های قطری باید ظرف ۴۸ ساعت این کشور را ترک کنند.

در بیانیه وزارت خارجه بحرین آمده است که شهروندان قطر باید ظرف دو هفته از بحرین بیرون بروند.

بحرین هم ترددهای هوایی و دریایی با قطر را قطع کرد.

این کشور قطر را به “تحریک رسانه ای، حمایت از فعالیت های مسلحانه تروریستی و تامین مالی گروه های مرتبط با ایران برای انجام خرابکاری و گسترش هرج و مرج در بحرین” متهم کرد.

امارات متحده عربی هم “حمایت، تامین مالی و در آغوش گرفتن سازمان های تروریستی، افراط گرا و فرقه گرا” توسط قطر را از دلایل قطع روابط برشمرد.

به گفته خبرنگار بی بی سی فارسی در منطقه قطع رابطه با قطر منحصرا دیپلماتیک نیست بلکه این چهار کشور ورود شهروندان قطری را به خاک خود ممنوع و سفر شهروندان خود به قطر را نیز منع کرده‌اند.

به گفته خبرنگار ما در اطلاعیه‌های دولتهای عربستان سعودی و بحرین از ایران هم نام برده شده و قطر متهم شده که به گروههای مورد حمایت ایران برای “اقدامات تروریستی” در بحرین و همچنین قطیف و دمام (مناطق شیعه‌نشین عربستان سعودی) کمک‌می کند و اعضای آنها را در خاک خود پناه می‌دهد. قطر بصراحت متهم به حمایت همزمان از اخوان المسلمین، داعش، القاعده، حزب الله و حوثیها شده است.

این تازه‌ترین تحول در رابطه بین قطر و عربستان سعودی حدود دو هفته پس از آن رخ داده است که اظهارات منسوب به مقامات ارشد قطری در رابطه با عربستان سعودی دردسرساز شد.

حدود دو هفته پیش گزارشهایی منتشر شد مبنی بر اینکه شیخ تمیم، امیر قطر، از معامله تسلیحاتی میان عربستان و آمریکا و موضعگیری تند علیه ایران انتقاد کرده و وزیر خارجه هم سفیران کشورش را از عربستان و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس فرا خوانده است. خبرها را خبرگزاری دولتی قطر منتشر کرده بود، اما بعد گفت که کار هکرها بوده و آنها را تکذیب کرد.بی بی سی