پوراندخت مختاری، مشهور به ” مادر شریفی” از اعضای فعال خانوادههای زندانیانی که در دهه شصت اعدام شدند، در تهران و بر اثر ابتلا به کرونا درگذشت. خبر درگذشت او تنها یک روز پس از آن اعلام میشود که شماری از کاربران شبکهها اجتماعی در واکنش به تخریب گورستان خاوران طوفانی توییتری به راه انداختند.
“مادر شریفی” از چهرههای فعال در تلاشهای دادخواهانه خانواده اعدامیان دهه شصت و یکی از پایهگذاران جمعی شناخته میشود که به “خانوادهها و مادران خاوران” شهرت پیدا کردند.
“خانوادهها و مادران خاوران” زنانی بودند که اعضای خانوادهشان – عمدتاً از فعالان طیفهای مختلف چپ – در دهه شصت اعدام شدند.دو فرزند او، فرامرز و فرزین یکی پیش و یکی پس از انقلاب اعدام شدند.
فرامرز شریفی، “چریک فدایی” در سال ۱۳۵۱ در درگیری خیابانی، کشته شد. فرزین شریفی از اعضا گروه فدائیان خلق (اکثریت) نیز در سال ۱۳۶۰ و بلافاصله پس از دستگیری اعدام شد.
“مادر شریفی” به همراه خانوادهها و مادران دیگر بارها برای پیگیری مسائل فرزندانشان در مقابل دادگستری، دفتر سازمان ملل و نهادهای مسئول تجمع کردند.
او یکی از سازمان دهندگان و چهرههای اصلی تلاشهای دادخواهانه خانوادهها و بازماندگان اعدامهای دهه شصت بود و در سالهای بعد همواره در مراسمهای یادبود در خاوران حاضر میشد.
“شب یادمان خاوران در توییتر ”
همزمان شب گذشته در واکنش به تخریب خاوران و فشار بر خانواده اعدامیان سیاسی دهه ۶۰ و همچنین جامعه بهایی ایران، شماری از کاربران شبکههای اجتماعی از هشتگ #خاوران_حافظه_تاریخی و #خاوران استفاده کردند.
شب گذشته دستکم ۱۵ هزار بار از این هشتگ استفاده شد.
در چند روز اخیر گزارشهایی مبنی بر حفر قبرهای جدیدی در گورستان دستهجمعی خاوران و دفن چند جسد در این گورستان که محل دفن دستهجمعی بسیاری از کشتهشدگان دهه ۶۰ و به ویژه اعدام های گسترده تابستان ۱۳۶۷ است، منتشر شد. مقامات امنیتی با فشار بر خانواده بهاییان به آنها گفته بودند اجساد را از اعدامیان تخلیه کردهاند و از آنها خواسته بودند تا متوفیانشان را در آنجا خاک کنند.
جامعه جهانی بهایی اما بلافاصله به این اقدام حکومت ایران اعتراض کرد.
پیشتر ۷۹ تن از خانوادههای اعدامیان سیاسی دهه ۶۰ و کشتار زندانیان سیاسی در تابستان سال ۱۳۶۷ نیز با انتشار نامهای خطاب به شهردار تهران تغییرات در گورستان خاوران را “مغایر حرمت انسانی”خواندند.
تمام ۷۹ امضاکننده این نامه اعتراضی که ساکن ایران هستند، با ذکر مشخصات خود و خانوادهشان اعلام کردند “مصرانه از شما میخواهیم از اِعمالِ اجبار بر هموطنان بهایی برای خاکسپاری عزیزان متوفیشان در قطعه گورستان جمعی خودداری کنید و نمک بر زخم کهنه ما نپاشید”.
بلافاصله، شماری از فرزندان اعدامیان دهه شصت نیز برای نخستین بار با انتشار بیانیهای به این اقدام حکومت ایران اعتراض کردند و از مردم خواستهاند در مقابل آن سکوت نکنند.
فرزندان اعدامیان سیاسی دهه شصت در بیانیه خود خطاب به مردم ایران نوشتند: “ما فرزندان اعدامیان سال های دهه ۶۰ و قتلعام تابستان ۱۳۶۷ ادامه دهنده همان راهی هستیم که مادران، پدران و همسران دادخواه بیش از ۳۰ سال طی کرده و بسیاری از آنان دیگر در میان ما نیستند”.
پس از کشتار چند هزار زندانی سیاسی در سال ۱۳۶۷ “خانوادهها و مادران خاوران” برای روشن شدن علت اعدامها و محل دفن اعضای خانوادهشان تلاشهای گستردهای را آغاز کردند که با فشار و سرکوب دستگاه امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی مواجه شد.
حکومت جمهوری اسلامی که از تحویل دادن اجساد هزاران اعدامی تابستان ۶۷ به خانوادههایشان خودداری کرده و تاکنون درباره گورستان خاوران و یا محل دفن اعدامیان تابستان ۶۷ اظهارنظری نکرده است.