نتیجه تحقیقات: مردم ایران غیرمذهبی شده اند

شریه اینترنتی کانورسیشن Conversation نتیجه تحقیقات انجام شده توسط “گروه تحلیل و سنجش گرایش ها در ایران – گمان ” را در مورد گرایش دینی ایرانیان منتشر کرده که حاکی از کاهش اعتقادات دینی آنان است.

این نشریه می افزاید که “ایرانیان در ترس دایمی از مجازات حکومت به خاطر ابراز نظر واقعی خود زندگی می کنند” و در نتیجه نمی توان با مراجعه مستقیم، به نظرسنجی در زمینه های سیاسی و عقیدتی پرداخت اما بررسی های دیجیتال امکان دستیابی به نظرات واقعی تر آنان را می دهد.

به نوشته کانورسیشن، میزان استفاده از اینترنت در ایران بسیار بالاست و نزدیک به 70 درصد جمعیت بالغ دست کم از یک پلتفورم شبکه اجتماعی استفاده می کند و نظرسنجی دیجیتالی پوشش قابل توجهی دارد.

براساس سرشماری دولتی، 99.5 درصد مردم ایران خود را مسلمان می دانند اما نظرسنجی گروه “گمان” حاکی از آن است که تنها 40 درصد از مردم خود را مسلمان معتقد معرفی می کنند.

این نظرسنجی حاکی ازآن است که “برخلاف تبلیغات دولتی که ایرانیان را یک ملت کاملا شیعه قلمداد می کند، تنها 32 درصد خود را صراحتا مسلمان شیعه می دانند در حالیکه 5 درصد خود را مسلمان سنی، 3 درصد صوفی، 9 درصد بی دین و 7 درصد طرفدار معنویات معرفی می کنند.”

در میان “دینداران” هم 8 درصد گفته اند که زرتشتی هستند که، به گفته تحلیلگران گمان، بیشتر حاکی از گرایش به ملیگرایی قبل از اسلام است تا پایبندی آئینی به این دین. 1.5 درصد هم گفته اند که مسیحی هستند.

این تحقیقات نشان می دهد که 78 درصد از ایرانیان به نوعی به خدا اعتقاد دارند اما فقط 37 درصد آخرت را قبول دارند و فقط 30 به وجود بهشت و جهنم معتقدند. در عین حال، یکچهارم از پرسش شوندگان گفتند که به جن و پری اعتقاد دارند.حدود 20 درصد گفتند که به هیچ گزینه دینی از جمله خدا باور ندارند.

در مقایسه با شرایط اوایل انقلاب در ایران، نتیجه این نظرسنجی حاکی از غیردینی شدن سریع جامعه ایران و گرایش به تکثرگرایی دینی است.اکثریت 90 درصد گفتند که خانواده های آنان مذهبی بوده اند ولی 47 درصد تاکید کردند که اگرچه قبلا به دین خانوادگی اعتقاد داشتند اما اعتقادشان از دست رفته و 6 درصد هم گفتند که دینشان را تغییر داده اند. جوانان بیش از سالمندان از دین خانوادگی رویگردان هستند و در میان نوکیشان هم جوانان بیش از سایرین به مسیحیت گرایش دارند.

نشریه اینرتنتی کانورسیشن خود را یک نشریه “بینابینی” میان تحقیقات سنگین علمی و مطالب “ژورنالیستی” می داند. این نشریه در سال 2011 در استرالیا راه اندازی شد و به سرعت در کشورهای دیگر نیز به فعالیت پرداخت. به گفته این نشریه، شمار خوانندگان مرتب آن از 10 میلیون بیشتر است و 40 میلیون نفر نیز به طور غیرمنظم به آن مراجعه می کنند.بی بی سی