بی بی سی:با گذشت پنج سال از بحران مهاجرت ۲۰۱۵، هنوز صدها نفر در تلاش برای رسیدن به اروپا جانشان را در دریای مدیترانه از دست میدهند. براساس آمار سازمان بینالمللی مهاجرت، در سال جاری (۲۰۲۰)، تاکنون ۵۵۴ نفر جان دادهاند.
میزان مرگ مهاجران در سال ۲۰۲۰، در مقایسه با پنج سال گذشته خیلی کمتر بوده است. گفته میشود که فقط در هشت ماه اول ۲۰۱۵، یعنی بین ژانویه و اوت، این رقم سه هزار و ۳۰ نفر بود.
ولی هنوز هم افراد در تلاش برای رسیدن به اروپا همچنان در دریای مدیترانه غرق میشوند.
در هشت نمودار و نقشه زیر، آنچه که از سال ۲۰۱۵ تاکنون اتفاق افتاده است، توضیح داده میشود.
قایقهایی که هر از گاهی غرق میشوند
سال ۲۰۱۵ شاهد وازگون شدن مداوم قایقهایی بود که بیش از ظرفیتشان انبوهی از مهاجران را سوار میکردند.
مرگبارترین ماه، ماه آوریل ۲۰۱۵ بود که حدود ۱۰۰۰ و ۵۰۰ نفر جانشان را از دست دادند. حدود ۸۰۰ نفر آنها در همین قایقهایی که در نزدیکی ساحل لیبی واژگون شدند غرق شدند.
گفته میشود که یکی از دلایل این فاجعه، همین قایقهای با انبوه مسافر بوده است.
در سال جاری (۲۰۲۰)، از ۵۵۴ مرگی که سازمان بینالمللی مهاجرت تخمین زده است، اکثریت آنها، یعنی ۳۹۵ نفر از سواحل تونس و لیبی میآمدهاند که در مدیترانه مرکزی غرق شدهاند.
براساس تخمین سازمان بینالمللی مهاجرت، ۷۱ نفر در مدیترانه شرقی و ۸۳ نفر در مدیترانه غربی جان دادهاند. محل غرق شدن ۵ نفر هنوز اعلام نشده است.

در سال ۲۰۱۹، اتحادیه اروپا گشتهای دریایی برای نجات مهاجران در دریای مدیترانه را تعلیق کرد. این تصمیم در پی آن گرفته شد که دولتهای اروپایی به اختلاف نظر افتادند، بر سر اینکه عملیات نجات مهاجران احتمالا باعث ترغیب افراد به تن دادن به خطر این سفر دریایی، و در نتیجه افزایش قاچاق انسان میشود.
دو کشور ایتالیا و مالت مانع ادامه سفر قایقهای مهاجرانی شدند که در بنادرشان پهلو گرفته بودند.
بیشتر مهاجران از طریق مدیترانه شرقی آمدهاند
در سال ۲۰۱۵، شمار زیادی مهاجر از طریق ترکیه وارد یونان شدند؛ آنها اکثرا راه کوتاه ولی بسیار پرمخاطرهای را بین ساحل ترکیه و جزایر یونان طی کرده بودند.

در مارس ۲۰۱۶، دولت ترکیه و اتحادیه اروپا بر سر مهاجران سوری با هم معاملهای کردند، به این ترتیب که پناهندگان سوری که به جزایر یونان میرسند باید به ترکیه برگردانده میشدند. درعوض، ترکیه یک بسته کمکی به میزان شش میلیون و هفتصدهزار دلار بخاطر قبول مهاجران و پناهندگان از اتحادیه اروپا دریافت میکرد.
به این ترتیب، شمار کسانی که بطور غیرقانونی از مرز رد میشدند از ۲۱۶ هزار نفر در اکتبر ۲۰۱۵، به چهار هزار نفر در اکتبر سال بعد رسید.
در فوریه ۲۰۲۰، ترکیه دوباره به بعضی پناهندگان اجازه خروج به مقصد یونان داد. رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، گفته بود که کشورش نمیتواند از عهده موج جدیدی از پناهندگان سوری برآید، و نمیتواند توافق سال ۲۰۱۶ را اعمال کند و مانع ورود پناهندگان به اروپا شود.
آقای اردوغان گفته بود که ممکن است “میلیونها” مهاجر مرز را رد و وارد اروپا شوند. ولی شمار مهاجران همچنان از سال ۲۰۱۵ کمتر بود.
هزاران مهاجر در یونان گیر افتادهاند
بخش بزرگی از مهاجران، با ورود به جزایر یونان در دریای اژه شرقی، برای اولین بار قدم در خاک اروپا گذاشتند.
بسیاری از آنها سر از اردوگاههای لسبوس، خیوس، ساموس، لروس، کوس درآوردند.
آنها ماهها و حتی بیش از یک سال منتظر ماندند تا دولت یونان درخواست پناهندگی آنها را بررسی کند.
در دسامبر ۲۰۱۹، بیش از ۸۷ هزار درخواست پناهندگی به یونان در درست بررسی بود. به گزارش شورای پناهندگان یونان، ۴۵ هزار تا از این درخواستها بیش از شش ماه کار برده بود.
به گفته این شورا، بررسی هر پرونده و رسیدن به اولین تصمیم، بطور متوسط بیش از ۱۰ ماه زمان نیاز دارد. به نظر میرسد که همهگیری ویروس کرونا، وضعیت را بدتر هم کرده است.
اردوگاهها بیش از ظرفیتشان پناهنده جا دادهاند و بسیاری از پناهندگان دسترسی محدودی به آب بهداشتی و برق دارند.
دولت یونان میگوید کمکهای اتحادیه اروپا بسیار کمتر از آن است که بتواند تمام نیازهای پناهندگان را برآورده کند.

مهاجران تونسی در صدر فهرست سال ۲۰۲۰ قرار دارند
از سال ۲۰۱۵، سیل مهاجران از دهها کشور دنیا به سمت اروپا سرازیر شده است؛ بسیاری از آنان از جنگ سوریه و افغانستان گریختهاند.
به گفته کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای پناهندگان، در سال ۲۰۲۰، اکثر مهاجرانی که از طریق زمین و دریا خودشان را به مدیترانه رساندهاند، از کشور تونس بودهاند.
تا کنون، نزدیک به شش هزار تونسی این راه را طی کردهاند؛ بسیاری از آنان مردان جوانی هستند که در کشور خودشان با فقر، بیکاری، و بیثباتی سیاسی روبرو هستند.
دولت ایتالیا میگوید که اکنون مهاجران بیشتری از تونس به بنادر این کشور میرسند، در مقایسه با کشور همسایه و پرهرجومرجش لیبی، که کانون مهاجرت از سمت آفریقای سیاه است.

رویهمرفته شمار مهاجران کمتر شده است
سال ۲۰۱۵ شاهد جهش بزرگی در شمار مهاجرانی بود که خود را به اروپا رساندند.
در سالهای متعاقب آن، این رقم کمتر بوده است؛ اگرچه همیشه نوسان فصلی با یک فصل پرمهاجر وجود داشته، زمانی که قاچاقچیان و دیگران از آرامش دریا در ماههای تابستان استفاده کردهاند.

بالاترین رقم در ماه، مربوط به اکتبر ۲۰۱۵ است که بیش از ۲۲۰ هزار نفر به اروپا رسیدند. آخرین آمار ماهانه، ژوئیه ۲۰۲۰ است، با ۱۰ هزار و۶۰۰ و پنج نفر.
آلمان با مشکل ادغام مهاجران در جامعه میزبان رو به روست
موج عظیم مهاجران به آلمان در اکتبر ۲۰۱۵ روی داد، دو ماه پس از اینکه آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، درهای کشورش را به روی مهاجران باز کرد. معروف است که او گفت “ما از عهده آن برمیآییم”. سرانجام، یک میلیون نفر وارد آلمان شدند.
سیاست درهای باز خانم مرکل در میان طرفداران حزبش، حزب اتحادیه دموکرات مسیحی، هم نامحبوب بود؛ این سیاست همچنین منجر به افزایش طرفداران راست تندرو “آلترناتیو برای آلمان” شد.
خانم مرکل روی تصمیم سال ۲۰۱۵ خود پابرجا ماند، ولی در همایش ۲۰۱۶ حزب اتحادیه دموکرات مسیحی گفت که وضعیتی مشابه “دیگر نباید اتفاق بیافتد”.
دولت آلمان هنوز هم با مسئله ادغام مهاجران جدید در این کشور دست به گریبان است.
براساس تحقیقی که اخیرا توسط موسسه تحقیقات اشتغال در آلمان صورت گرفته، شمار زیادی از مهاجران در آلمان توانستهاند کار پیدا کنند.
محققان این موسسه، روی یک گروه هشت هزار نفری مهاجر که بین سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۸ به آلمان آمده بودند، مطالعه کردند. نتایج تحقیق نشان داد که ۴۹ درصد آنها ظرف پنج سال اول اقامتشان توانسته بودند کار ثابتی پیدا کنند.

به گفته اداره اشتغال فدرال آلمان، در ماه مارس امسال (۲۰۲۰)، ۹ درصد بیکاران کشور از میان پناهندگان هستند، پناهندگانی که اکثرا مردان جوان هستند.
احتمالا همهگیری ویروس کرونا از ماه مارس هم پیدا کردن کار را بسیار مشکلتر کرده باشد.
تحقیقات همچنین نشان میدهد که بسیاری از پناهندگان در یادگیری زبان آلمانی پیشرفت داشتهاند، که قدمی اساسی در جا افتادن در کشور میزبان است.
بر اساس تحقیق اداره مهاجرت و پناهندگی فدرال آلمان، در سال ۲۰۲۰، ۴۴ درصد پناهندگان به مهارتشان در زبان آلمانی رتبه “خوب” یا “خیلی خوب” دادند.
در سال ۲۰۱۷، این رقم ۳۵ درصد بود. درحالیکه در اولین آمار که در این زمینه در سال ۲۰۱۶ صورت گرفت، این رقم فقط ۲۲ درصد بود.
کارشناسان موسسه تحقیقات اقتصادی آلمان دریافتهاند که بسیاری از پناهندگان، ازجمله ۷۵ درصد پناهندگان سوری، قبل از آمدن به آلمان، در کشورهای خودشان در گروه با تحصیلات دانشگاهی قرار داشتند.
با این حال مشکلاتی برای ادغام اجتماعی برای مهاجران وجود دارد.
آمار منظمی که مورد حمایت دولت است، در سال ۲۰۱۷ به بررسی فعالیتها و روابط اجتماعی حدود پنج هزار و ۷۰۰ پناهندهای که بین ژانویه ۲۰۱۳ و دسامبر ۲۰۱۶ به آلمان رسیدهاند، پرداخت. نتایج نشان داد که ۷۸ درصد پناهندگان طی روز وقتهایی را با آلمانیها میگذرانند، که چند بار در هفته یا به تعداد کمتر است. ۲۲ درصد پناهندگان گفتهاند هیچ وقتی را با آلمانیها نمیگذرانند.
مهاجرانی که از طریق دریا از کانال مانش رد میشوند
در سال ۲۰۱۵، اگرچه تلاش پناهجویان برای عبور از کانال مانش با سوارشدن روی کامیونها یا وسایل نقلیه دیگر برای رسیدن به بریتانیا، کار متداولی بود، ولی رقم بالایی نبود.
ولی از سال ۲۰۱۸، شمار مهاجرانی که سعی میکنند با استفاده از قایقهای کوچک از کانال مانش بگذرند، خیلی بالا رفته است.
در سال ۲۰۲۰، تا کنون چهار هزار و ۵۰۰ نفر با بیش از ۳۵۰ قایق موفق شدهاند از طریق این کانال خود را به بریتانیا برسانند. در ششم اوت امسال، ۲۳۵ نفر در یک روز وارد شدند.
به نظر میرسد که افزایش نیروهای امنیتی در بندرگاهها برای بازرسی وسایل نقلیهای که از فرانسه وارد میشوند، باعث شده است که قاچاقچیان و افراد تلاش کنند که راه بسیار پرمخاطره کانال مانش را با قایق طی کنند، مسیری که پرترافیکترین و شلوغترین خط کشتیرانی در دنیاست.

روزنه rowzane خبری – تحلیلی