روزنه rowzane خبری – تحلیلی
RadioFarda
دانشمندان روز سه‌شنبه ۲۴ دی خبر دادند شهاب سنگی که در سال ۱۹۶۹ به نقطه‌ای در جنوب شرقی استرالیا اصابت کرد حاوی قدیمی‌ترین ماده موجود در روی زمین است. قدمت این ذرات جوی میلیاردها سال از شکل‌گیری منظومه خورشیدی بیشتر است.
دانشمندان اعلام کردند که قدمت کهن‌ترین مورد از ۴۰ ذره‌ای که در درون این شهاب سنگ کشف شده حدود ۷ میلیارد سال و ۲.۵ میلیارد سال از شکل‌گیری ستاره خورشید، سیاره زمین و سایر بخش‌های منظومه خورشیدی بیشتر است.
این شهاب سنگ در حوالی شهر مورچیسون واقع در ایالت ویکتوریا به زمین اصابت کرده و به شهاب سنگ مورچیسون شهرت دارد.
در حقیقت قدمت تمام ذرات فضایی درون این شهاب سنگ که توسط پژوهشگران بررسی شده و در اصطلاح علمی به آن «ذرات ماقبل خورشیدی» گفته می‌شود از دوران شکل‌گیری منظومه خورشیدی بیشتر است. عمر حدود ۶۰ درصد از این ذرات بین ۴.۶ تا ۴.۹ میلیارد سال و قدمت ۱۰ درصد از قدیمی‌ترین موارد به ۵.۶ میلیارد سال قبل بازمی‌گردد.
عمر متفاوت هر بخشی از این ذرات نشان می‌دهد که در دوران‌های مختلف شکل گرفته‌اند و درنتیجه حاوی اطلاعاتی در مورد سابقه شکل‌گیری ستاره‌ها در کهکشان راه شیری است.
به گفته پژوهشگران، این اطلاعات نشان می‌دهد که شکل‌گیری ستارگان نتیجه انفجارهای پراکنده و ناگهانی و نه یک روند پایدار بوده است.
فیلیپ هک یکی از کارشناسان موزه تاریخ طبیعی شیکاگو و مسئول این پژوهش که نتایج آن در مجله آکادمی ملی علوم آمریکا منتشر شده گفت: «این کشف بسیار هیجان انگیز است. با وجودی که حدود ۲۰ سال در مورد شهاب سنگ مورچیسون و ذرات ماقبل خورشیدی تحقیق کرده‌ام هنوز هم مطالعه تاریخ کهکشان ما از طریق این سنگ مرا به وجد می‌آورد.»
این ذرات بسیار کوچک هستند و قطر آنها حدود ۲ تا ۳ میکرومتر است. هر میکرومتر یک هزارم یک میلی متر است.
ذرات و غبار فضایی که توسط ستاره‌ها دفع می‌شوند به وسیله بادهای فضایی در فضای بین ستارگان در حال حرکتند. در جریان شکل‌گیری منظومه خورشیدی بخش اعظم این ذرات در خورشید و سیاره‌ها جذب شدند ولی بخش دیگری از آنها تاکنون در درون شهاب سنگ‌ها و ستاره‌های دنباله دار باقی مانده‌اند.
دانشمندان برای تشخیص عمر ذرات فضایی شیوه خاصی ابداع کرده‌اند. ذرات معلق در فضا تحت تاثیر یک انرژی بسیار قوی به نام اشعه کیهانی قرار می‌گیرند. این اشعه اتم‌های این ذرات را می‌شکافد و آنها را به اجزای کوچکتری بدل می‌کند. به عنوان نمونه کربن را به هلیوم تبدیل می‌کند.
این ذرات کوچکتر به مرور زمان روی هم انباشت می‌شوند و این روند تقریبا مداوم است. هر چه دوران تابش اشعه کیهانی بر این ذرات طولانی‌تر باشد اجزای بیشتری روی هم انباشته می‌شوند. پژوهشگران با شمارش این اجزا کوچک در آزمایشگاه توانسته‌اند قدمت ذرات فضایی موجود در شهاب سنگ را تخمین بزنند.
دانشمندان قبلا نيز در شهاب سنگ مورچيسون يک ذره ماقبل خورشيدی کشف کرده بودند که قدمت آن حدود ۵.۵ ميليارد سال و تا قبل از کشف اخير قديمی‌ترين ماده روی کره زمين بود.
عمر قديمی‌ترين مواد شکل دهنده کره زمين که در صخره‌های استراليا کشف شده ۴.۴ ميليارد سال، حدود صد ميليون سال پس از شکل‌گيری اين سياره است.
