افغانستان؛کارفرمایان مرگ کارگران معدن را پنهان می‌کنند

با گذشت حدود دو ماه از مرگ ۱۶ معدنچی زغال سنگ در منطقه دره صوف، ولایت سمنگان در شمال افغانستان که به دلیل انفجار گاز متان در یک معدن جان دادند حالا مگر تصدی زغال سنگ شمال، اعلام کرده که در حال حاضر صدها معدنچی در ولایت‌های شمال در معرض خطرند.

وزارت معدن و پطرولیم(نفت) افغانستان می‌گوید که کنترل طالبان و زورمندان بر شماری از معدن‌ها باعث شده که دولت در تامین مصونیت مدنچیان با مشکل مواجه شود.

این وزارت استخراج غیرقانونی معادن را خطرناک توصیف کرده است و گفته که از کارگران فقیر در این معادن تا سرحد مرگ کار گرفته می‌شود.

شماری از خانواده‌های قربانیان ادعا دارند که کارفرمایان مرگ معدنچیان را مخفی می‌کنند تا روند استخراج و چرخ تجارت‌شان متوقف نشود.

روزانه صدها کامیون زغال سنگ که از معادن زغال سنگ ولایت سمنگان بارگیری شده، در یک سرای بزرگ در شرق شهر مزار شریف تخلیه می‌شود، مقصد بعدی این زغال سنگ‌ها بیشتر کشور پاکستان است.

وزارت معدن و پطرولیم افغانستان می‌گوید که گروه‌های متعدد از جمله طالبان، افراد زورمند و مردم محل از این تجارت سود می‌برند، اما هیج یک از آنان به مصونیت جان معدنچیان توجه نمی‌کنند.

خانواده قربانیان معدن چه می‌گویند؟

گوهرتاج، از باشندگان روستای “لرگر” ولسوالی شهرستان ولایت دایکندی در مرکز افغانستان که بیشتر مردان این روستا در معادن “دره صوف” کار می‌کنند، می‌گوید که علاوه بر دو پسر عمویش(کاکایش)، چندین تن از اهالی این قریه در معدن زغال سنگ جان داده‌اند.

به گفته خانم گوهرشاد پسر خود او نیز در معدن زغال سنگ سمنگان کار می‌کند. او می‌گوید روزهای که موفق نمی‌شود با فرزندش تلفنی صحبت کند، از نگرانی فکرهای بد به ذهنش می‌رسد.

وزارت معادن و پطرولیم افغانستان می‌گوید آمار واقعی از تلفات معدنچیان که در معادن غیر قانونی مشغول کارند، در دست نیست.

مشکل در معادن غیر قانونی است

عبدالقدیر مطفی، سخنگوی این وزارت می‌گوید که جان معدنچیان تهی دست بیشتر در مناطقی که استخراج غیرقانونی صورت می‌گیرد، در خطر است.

به گفته او در سال‌های اخیر کمیته محافظت از معادن در ولایت‌های ننگرهار، بدخشان، قندهار، هلمند، پکتیا و پروان روند استخراج معادن غیرقانونی را متوقف کرده و تلاش دارد تا جلو استخراج غیر قانونی معادن را در شمال افغانستان نیز بگیرد.

وزارت معادن می‌گوید در قراردادهای قانونی برای استخراج معدن‌ها در زمینه مصونیت کارگران و حتی بیمه آنان در نظر گرفته شده اما مشکل اصلی در معادن غیرقانونی است.

براساس معلومات رسمی تنها در ولایت سمنگان حدود ۵۰۰ تونل غیرقانونی استخراج زغال سنگ وجود دارد.

فرمانده پلیس ولایت سمنگان می‌گوید انفجار اخیر که منجر به مرگ بیش از ده معدنچی شد، نیز در یکی از همین معادن غیرقانونی رخ‌داده که عامل آن یک زورمند ولسوالی دره صوف بالاست که اکنون تحت پیگرد قانونی قرار دارد.

ریاض الدین شریفی، رئیس تصدی زغال سنگ شمال نیز می‌گوید در مناطقی که استخراج قانونی انجام می‌شود، وسایل پیشرفته نصب شده و شرکت دولتی زغال سنگ شمال بزودی از کشور چین وسایل جدید دریافت خواهد کرد اما به گفته او در مناطق غیرقانونی در ولایت‌های سمنگان، بغلان، تخار و بدخشان هنوز معدنچیان از مصونیت لازم برخوردار نیستند.

سردار علی، یکی از بزرگان قومی ولایت دایکندی مدعی است که سالانه حدود ۲۰۰ نفر از باشندگان این ولایت در معدن زغال سنگ شمال کشته و یا زخمی می‌شوند ولی مرگ آنان از طرف صاحبان معدن از دولت پنهان نگهداشته می‌شود تا به کارو بارشان لطمه وارد نشود.

او می‌گوید که جسد قربانیان معدنچی‌ها پنهانی از معادن به مزار و از آنجا به محل زندگی شان فرستاده می‌شود و بعد بدون سر و صدا دفن می‌شوند.

وزارت معدن و نفت افغانستان می‌گوید که براساس اطلاعات این نهاد، در ۱۶ ولایت حدود ۴۰۰ معدن به صورت غیرقانونی در حال استخراج هستند.

منابع محلی در شماری ولایت‌ها از جمله هرات و لوگر می‌گویند در سال‌های اخیر تلفاتی در معادن این ولایت‌ها نبوده است و در زمینه مصونیت کارگران معدن توجه شده است.

حسن از معدنچیان محلی که اکنون دست از این کار کشیده، می‌گوید که وضعیت کارگران معدن به اندازه‌ای رقت بار است که اشک آدم را در می‌آورد.

او می‌گوید که کارگران وسایل لازم را ندارند و چندین ساعت یک کارگر مجبور است در داخل تونل‌ها کار کند و شماری از آنان به دلیل انفجار در معدن جان خود را از دست می‌دهند.بی بی سی