انترناسیونال: روز ٢٢ دی یک حرکت مهم در فولاد اهواز صورت گرفت و آن ممانعت از نمایش انتخاباتی برای برپایی شورای اسلامی در این مجتمع کارگری بود. قبلا هم در نیشکر هفت تپه شاهد مخالفت کارگران با شورای اسلامی و مقابله متحدانه آنها با توطئه گریهای شورای اسلامی علیه کارگران بودیم. جایگاه این حرکت در جنبش کارگری چیست؟ با شهلا دانشفر گفتگو میکنیم
شهلا دانشفر! چرا کارگران فولاد اینچنین با قاطعیت جلوی شورای اسلامی ایستادند؟ سابقه این کشاکش و مخالفت چیست؟
شهلا دانشفر: شورای اسلامی تشکل دست ساز حکومتی و ابزاری در دست کارفرما و دولت برای سرکوب و شناسایی کارگران معترض در محیط های کار و توطئه گری علیه کارگران است. نقش ضدکارگری این نهادهای جاسوسی در محیط های کار بر همه کارگران آشکار است. کارگران فولاد و هفت تپه نقش کثیف آنان را در مبارزات خود در عمل بارها تجریه کرده اند و امروز یک عرصه مهم مبارزه آنان مقابله با برپایی شورای اسلامی در محیط کارشان است. از همین رو کارگران فولاد اهواز قاطعانه در برابر ایجاد آن در این شرکت ایستاده و در حرکتی متحدانه در روز ٢٢ دیماه بساط “انتخابات” مسخره شورای اسلامی را بهم زدند. کارگران از قبل اعلام کردند که اجازه برپایی شورای اسلامی را در کارخانه نخواهند داد و تشکل واقعی خود را ایجاد خواهند کرد و به گفته خود عمل کردند.
برای روشن تر شدن بحث بد نیست اشاره مختصری به جایگاه شوراهای اسلامی در قانون کار ضد کارگری جمهوری اسلامی داشته باشیم. شوراهای اسلامی کار اساسا بعد از سرکوب خونین اعتراضات و تشکل های واقعی کارگران توسط جمهوری اسلامی، در سال ۸۴ شکل گرفتند. شوراهای اسلامی یک مرکز هماهنگی و هدایت در سراسر کشور دارند که “خانه کارگر” نامیده می شود. این تشکلها یعنی شوراهای اسلامی همانطور که از اسمشان مشخص است، تشكلهاي ايدئولوژيك اسلامي هستند كه مطابق قانون مصوب دولت، کسانی حق انتخاب شدن در آنها را دارند که معتقد به جمهوری اسلامی و ولایت فقیه باشند، سابقه مخالفت با رژیم نداشته باشند، و صلاحیت آنها قبلا توسط “هئیت تشخیص” که در واقع توسط وزارت کار و مراجع پلیسی انتخاب می شود، تایید شده باشد. در قانون شورای اسلامی رسما تاکید شده است كه آنها موظفند هرگونه ” تشنج و وقایع ناگوار” را به مقامات مربوطه گزارش کنند و وظيفه آنها همکاری با مدیریت، بالا بردن تولید و حفظ نظم و انضباط و اخلاق اسلامی در محیط کار تعیین شده است. به عبارت روشنتر كار شوراهاي اسلامي شناسايي و پيگرد فعالين و رهبران كارگري، اعمال فشار به زنان کارگر بر سر حجاب و مقررات اسلامی، ايجاد تفرقه در ميان كارگران بر اساس مذهب و جنسیت، و کنترل اعتراضات کارگری در جهت منافع کارفرمایان و حکومت است. اینها در واقع آلترناتیو و مانع دولت در برابر تلاشهای کارگران برای متشکل شدن هستند. با همین رویکرد است که در نیشکر هفت تپه و فولاد اهواز مدیران فاسد در همدستی با مقامات حکومتی تلاش دارند که شوراهای اسلامی را علم کنند تا فضای مبارزات این دو کانون داغ اعتراضی را تحت کنترل خود در آورند و کارگران در برابر چنین تعرضی است که چنین جانانه ایستاده اند.
کارگران فولاد اهواز در کنار کارگران نیشکر هفت تپه در سال ٩٧ مبارزات جانانه ای داشتند. حکومت اسلامی تلاش کرد با سرکوب و دستگیری این مبارزات را عقب زند. اما علیرغم همه سرکوبگریها کارگران فولاد دارند دوباره به میدان می آیند. حال با سر بلند کردن دوباره اعتراضات این کارگران و بویژه بعداز حرکت اعتراضی آنها در سیزدهم دیماه علیه مدیران منفور و فاسد و بیرون کردن آنها از شرکت، مدیریت مافیایی حاکم بر کارخانه با همدستی خانه کارگریها و اداره کار و حراست دست به کار ایجاد شورای اسلامی شده اند تا ادامه اعتراضات کارگران را سد کنند. چون تجربه تلخی از نیشکر هفت تپه دارند و بساط چپاول خود را زیر حمله و ضرب کارگران می بینند. از همین رو آنها با نقشه ای از قبل طراحی شده اعلام کرده بودند که ساعت ٩ صبح ٢٢ دی “انتخابات” برای برپایی شورای اسلامی انجام میگیرد و تلاش داشتند با بسیج دارو دسته هایشان و کاندید گرفتن از قبلی در این روز کار را یکسره کنند. اما کارگران هوشیارانه مقابل آن ایستادند اعلام کردند که اجازه تشکیل آنرا نخواهند داد و با اعلام اینکه “اینجا گروه ملی است و ما تصمیم میگیریم و نه هیچ مقام دیگر”، کاری کردند که اعضای هیات کذایی اجرای این مضحکه در آن روز بساطشان را جمع کردند و فرار کردند. این چنین است که روز ٢٢ دی به یکی از دیگر روزهای مبارزات درخشان کارگران فولاد تبدیل شد. قابل توجه اینکه این دومین بار در طول یکسال است که کارگران فولاد اهواز موفق میشوند که با مبارزه ای متحدانه جلوی توطئه تشکیل شورای اسلامی را بگیرند. و این یک پیشروی مهم برای این کارگران و کل جنبش کارگری است.
انترناسیونال: اشاره کردید که شورای اسلامی ابزار جاسوسی حکومت علیه کارگران است. آیا نمونه های دیگری از این نوع تقابل با شوراهای اسلامی در جنبش کارگری را شاهد بوده ایم؟
شهلا دانشفر: شوراهای اسلامی در محیط های کار بدلیل نقش کثیف و سرکوبگرانه شان، همه جا مورد نفرت و انزجار کارگران هستند و اعتراض علیه وجود و تشکیل آنها همواره یک موضوع اعتراضات کارگری بوده است. اما امروز یک تفاوت مهم اینست که کارگران با جلوگذاشتن آلترناتیو شورایی خودشان در مقابل این نهادهای سرکوب و ابزار دست دولت و کارفرمایان ایستاده و اجازه تشکیل شدن و کوچکترین تحرکی به آنها را نمیدهند و این مهم است. بعلاوه تلاش حکومتیان برای تشکیل شوراهای اسلامی و تحرک جدیدی که برای ایجاد آنها دیده میشود، مستقیما به فضای پر التهاب مبارزات کارگری و کل جامعه مربوط است و آشکار تر از هر وقت حکومت و باندهای مافیایی حاکم در محیط های کار تلاش دارند با ایجاد شوراهای اسلامی مشخصا در مقابل سربلند کردن جنبش شورایی و وارد عمل مستقیم شدن کارگران بایستند و پیشروی آنرا سد کنند. آنها میخواهند از این ارگانها فعالانه بعنون ابزاری برای سرکوب و کنترل محیط های کار سود جویند. نمونه بارز آن همانطور که اشاره کردم نیشکر هفت تپه و فولاد اهواز است. بطور مثال در نیشکر هفت تپه بعد از سرکوب مبارزات قهرمانه این کارگران در سال ٩٧ و حمله به هیات نمایندگان شورای آنان، جمهوری اسلامی شورای اسلامی را علم کرد تا فضای شرکت را امنیتی کند و اجازه سر بلند کردن دوباره به شورای کارگران را ندهد. خصوصا اینکه هفت تپه جایی بود که کارگران در اعتراضاتشان با اعلام اینکه برای مقابله با بساط فساد و چپاول از بالا تا پایین باید اداره شورایی داشت و باید شوراهای کارگری و مردمی را ایجاد کرد و با این گفتمان، آلترناتیو شورایی را مقابل کل جامعه قرار داده بودند. گفتمانی که در جلوی آن چهره محبوبی چون اسماعیل بخشی قرار داشت و طنین شعار نان، کار ، آزادی ،اداره شورایی و همصدایی زیبای کارگران با او فراموش نشدنی است. از همین رو جمهوری اسلامی تمام تلاش خود را کرد که با بالا بردن تابلوی شورای اسلامی، شکست اعتراضات کارگران را اعلام کند. اما کارگران از همان روز آغاز اتخاذ چنین سیاستی مقابلش ایستادند و آنرا به شکست کشاندند. از جمله در ٥ شهریور ٩٩ بود که این کارگران در طوماری اعتراضی با امضای ١٦٠٠ نفر و ارائه آن به اداره کار شوش و وزارت کار در تهران قاطعانه خواستار انحلال شورای اسلامی در این شرکت شدند. این اقدام کارگران نیشکر هفت تپه در آن مقطع یک تعرض و یک تودهنی بزرگ به حکومتیان بود. در ادامه چنین مقابله ای و شروع اعتراضات قدرتمند کارگران نیشکر هفت تپه در خرداد ماه سال جاری، این کارگران در همان روزهای آغاز تجمعات و اعتصاب بزرگ خود در اول تیرماه اعلام کردند که شورایی تصمیم میگیرند و پرچم شوراها را بلند کردند. همچنین یک بنر اعتراضی کارگران، اعلام خواست انحلال شورای اسلامی بود. نکته مهم اینجاست که اکنون بعد از هشت ماه مبارزه قهرمانانه کارگران نیشکر هفت تپه باندهای مختلف حکومتی با اذعان به اینکه خلع ید از اسد بیگی شکستی برای همه آنهاست، با سردوندان کارگران و با تلاش برای سر کار نگاهداشتن باند اسدبیگی هر چند برای کوتاه مدت میکوشند برای خود وقت بخرند. از همین رو سعی دارند با امنیتی کردن محیط شرکت و فشار بر روی نمایندگان کارگران و احضار کردنها و پرونده سازیها بار دیگر شانس خود را برای تحت کنترل در آوردن شرکت امتحان کنند. در چنین فضایی است که شورای اسلامی در هفت تپه و کمیته انضباطی آن تحرک جدیدی پیدا کرده است و اعتراضات این هفته کارگران این مجتمع ٥ هزار نفره اعتراض علیه شورای اسلامی وکمیته انضباطی و پرونده سازیها و حمایت از نمایندگان خود و پافشاری بر روی خواستهایشان بوده است. جالب اینجاست که کارگران نیشکر هفت تپه با شنیدن خبر تلاش حکومتیان و مافیای فولاد اهواز برای ایجاد شورای اسلامی در این کارخانه پیامی به کارگران فولاد اهواز دادند و با آنها اعلام همبستگی کردند و با بازگو کردن تجربه خود از آنها خواستند که اجازه ندهند شورای اسلامی در فولاد اهواز رسمیت یابد. پیامی تاریخی که بار دیگر نیشکر هفت تپه و فولاد اهواز را در برابر سرکوبگرهای حکومت و برای ایجاد تشکلهای مستقل خود کنار هم قرار داد و این همبستگی مبارزاتی یک پیشروی مهم برای خود این کارگران و کل جنبش کارگری است. خلاصه کلام اینکه امروز مبارزه علیه شوراهای اسلامی و تلاش برای بیرون انداختن آنها و تمامی نهادهای سرکوب از محیط های کار یک گام مهم در جهت ایجاد شوراهای کارگری در سطح سراسری است.
انترناسیونال: جمع کردن بساط شوراهای اسلامی تا چه حد به فضای سیاسی جامعه ربط دارد و چه تاثیری بر فضای جنبش کارگری و خواستهای اعلام شده کارگران خواهد داشت؟
شهلا دانشفر: طبعا ربط مستقیم دارد و این ارتباط دو طرفه است. یعنی هم توازن قوا و فضای پر تلاطم محیط های کارگری و در واقع کل جامعه امکان میدهد که امروز کارگر در چنین قامتی ظاهر شود و با ایستادن در مقابل نهادهای سرکوب حکومت در محیط های کار از جمله شوراهای اسلامی، اعتراضاتش را قدرتمند تر و تعرضی تر به جلو برد، وهم مبارزه برای جمع کردن بساط شوراهای اسلامی تاثیر مستقیمی بر فعالتر شدن و باز شدن بیشتر فضای اعتراض و مبارزه در محیط های کار و در سطح جامعه میگذارد و توازن قوا را به مراتب برای پیشبرد اعتراضات کارگری بهتر میکند. به عبارت روشنتر در شرایطی که جنبش کارگری چنین با قدرت به جلو میرود و جامعه در تلاطم است، حکومت اسلامی تلاش میکند با ابزار جاسوسی و سرکوبش و با امنیتی تر کردن مبارزات، به هر اندازه که شده کنترل خود را بر اوضاع حفظ کند و اعتراضات را عقب زند. یکی از این ابزارهای جاسوسی و سرکوب شوراهای اسلامی است و کارکرد کثیف آن را در نیشکر هفت تپه و فولاد اهواز مشاهده میکنیم. جدال کارگران با این نهادهای ضد کارگری، جدال علیه سرکوب گری های رژیم و احضارها و دستگیریهاست. با این جدال کارگران هم زمینه را برای سازمانیابی مستقل خود و کوبیدن مهر مجمع عمومی و شورا در محیط های کار فراهم تر میکنند و هم همچنانکه اشاره کردم توازن قوا را به نفع مبارزات خود تغییر میدهند و با قدرت تر مبارزاتشان را به جلو میبرند. از همین رو مبارزه جانانه کارگران نیشکر هفت تپه با شوراهای اسلامی و در کنار آن بالا بردن پرچم اداره شورایی و برهم زدن بساط مضحکه انتخابات شورای اسلامی در فولاد اهواز اتفاقات سیاسی مهمی هستند. با این مبارزات کارگران نیشکر هفت تپه وفولاد اهواز به همه کارگران راه نشان دادند و با وارد عمل مستقیم شدن و اعمال اراده شورایی خود کارآیی و مکان مهم شوراها را در متحد کردن صف اعتراض کارگران به نمایش گذاشتند. از درسهای این مبارزات باید آموخت وشوراهای اسلامی و تمامی نهادهای سرکوب رژیم را از مراکز کاری بیرون انداخت. بطور مثال با اعتصاب سراسری ٢٥ هزار کارگر نفت در مرداد ماه فضای پادگانی این مرکز بزرگ و کلیدی کارگری شکست. اکنون کارگران رسمی نفت در اعتراض به تعرضات هر روزه به زندگی و معیشتشان برای چهارم بهمن فراخوان به تجمع داده اند. از نظر من یک خواست مهم کارگران در این تجمعات و اعتراضات بیرون انداختن نهادهای سرکوب در این مراکز است. بگذریم که در نفت خود حکومت اسلامی حتی از برپا کردن بساط تشکلهای دست ساز خود یعنی شوراهای اسلامی ترسید و به جای آن ٤٠ هزار نیروی حراست استخدام کرد. امروز خواست کارگران باید جمع شدن این بساط از مراکز نفتی باشد و در برابر هر تحرکی برای راه انداختن شورای اسلامی و وارد شدن از در دیگری برای قبضه امنیتی فضای اعتراض کارگران باید ایستاد.
انترناسیونال٩٠٣