به یاد شاهرخ زمانی و محمد جراحی

3 شهریور سالگرد قتل شاهرخ زمانی و 13 مهر سالگرد فوت محمد جراحی است !

به این مناسبت در این نوشته کوتاه نگاهی میاندازیم به زندگی و فعالیتهای مبارزاتی این دو رهبر و فعال کارگری. شاهرخ زمانی و محمد جراحی هر دو از رهبران کارگری در تبریز و آذربایجان بودند و فعالیتهای مشترکشان در دوره انقلاب 57 و بعد از آن، این دو انسان مبارز را در کنار هم قرار داد که تا آخرین روز حیات سیاسی شاهرخ زمانی ادامه یافت.

شاهرخ زمانی  متولد سال ۱۳۴۳ در کلیبر بود.  شاهرخ در خانواده ای سیاسی بزرگ شده و پرورش یافته بود. وی عضو هیئت مدیرهٔ کمیته پیگیری برای ایجاد تشکل‌های مستقل کارگری و عضو هیئت بازگشایی سندیکای کارگران ساختمانی و نقاشان استان البرز بوده‌است. شاهرخ زمانی در زمانی مابین صبح تا پیش از ظهر روز ۲۲ شهریور ۱۳۹۴ در سلول اش به قتل  رسید. مرگ وی زمانی رخ داد که وی در هواخوری ظهر حضور پیدا نکرد و هم‌بندی‌هایش با حضور بر سر تخت شاهرخ زمانی متوجه شدند که او درگذشته‌است. بهداری زندان سکته مغزی را عامل مرگ وی اعلام کرده‌است.، ولی بنا به گفته دوستان نزدیک اش، شاهرخ کاملا سالم بوده، مرتب ورزش میکرد و مراقب سلامتی اش بوده و هیچ مشکل جسمی نداشت. همین نکات و دشمنی بیش از حد سیستم قضایی رژیم با شاهرخ، این گمان که وی بدست جانیان وزارت اطلاعات به قتل رسیده باشد را بیش از پیش قوت میبخشد. رفقا و فعالین کارگری آشنا با شاهرخ نیز این مهم را تایید میکنند. 

 شاهرخ زمانی نخستین بار در سال ۱۳۷۲ به اتهام فعالیت در سندیکای نقاشان بازداشت شد و حدود ۱۸ ماه را در زندان گذراند.

شاهرخ زمانی آخرین بار در روز ۱۴ خرداد ۱۳۹۰ در تبریز بازداشت شد و مدت ۳۶ روز را در سلول انفرادی گذراند. شعبهٔ یک دادگاه انقلاب تبریز به ریاست قاضی حملبر، اتهام شاهرخ زمانی را «تبلیغ علیه نظام» و «تشکیل گروه به قصد برهم زدن امنیت ملی» اعلام کرده و در نهایت وی را به ۱۱ سال زندان محکوم کرد. دوستان زندانی شاهرخ علت این حکم سنگین زندان را برخورد جسورانه و تعرضی وی به دادستان و بازپرس پرونده های امنیتی تبریز، هاشم زاده جنایتکار میدانند. شاهرخ رو در روی او ایستاده و گفته بود که: “هاشم زاده، مطمئن باش که روزی میرسد که جایگاه من و شما عوض خواهد شد، آنروز تو در جایگاه متهم علیه کارگران و مردم ستمدیده و من و نمایندگان قضایی مردم علیه تو رای خواهیم داد و تو باید جوابگوی این اعمال ات باید باشی.” این برخورد شاهرخ زمانی مثل بمب در زندان تبریز پیچیده بود و همه جا از شهامت مثال زدنی شاهرخ سخن میگفتند.

شاهرخ در تاریخ ۲۷ مهر ماه ۱۳۹۰ با قرار وثیقهٔ ۲۰۲ میلیون تومانی به‌طور موقت از زندان مرکزی تبریز آزاد و سپس در تاریخ ۲۴ دی ماه همراه با محمد جراحی در محل کارش دستگیر و برای اجرای حکم به زندان مرکزی تبریز انتقال داده‌شد.  

 شاهرخ زمانی خاری بود بر چشم سیستم قضایی در تبریز و ایران! آنها با تبعیدش به زندان یزد قصد آزار و اذیت این انسان شریف و مبارز را داشتند. در تاریخ ۷ خرداد ماه ۱۳۹۱ شاهرخ زمانی به‌طور غیرقانونی و بدون حکم قاضی با دست‌بند و پابند از زندان تبریز به زندان یزد انتقال داده‌شد، اما در ۱۷ مرداد ۱۳۹۱ بار دیگر به زندان تبریز بازگردانده شده و در نهایت در تاریخ ۲۲ مهر ۱۳۹۱ به زندان رجایی‌شهر کرج منتقل شد.

شاهرخ زمانی در بدو ورود به زندان تبریز، به‌طور غیرقانونی به مدت بیش از یک ماه در بند قرنطینهٔ زندان نگاه داشته‌شد. وی در اعتراض به این مسئله دست به اعتصاب غذا زد و نهایتاً به بند مالی زندان تبریز منتقل شد. شاهرخ در مدت زندان خود در زندان تبریز، چندین بار از بندی به بند دیگر منتقل شد و در نهایت به بند ۱۵ متادون که مخصوص معتادین بود، انتقال داده‌شد.

شاهرخ زمانی در تاریخ ۱۷ شهریور ماه ۱۳۹۲ بار دیگر از زندان رجایی‌شهر کرج به تبریز منتقل شد، ولی این‌بار در شعبهٔ ۲ دادگاه انقلاب تبریز به اتهام «توهین به رهبری» محاکمه و به تحمل ۶ ماه حبس تعزیری دیگر محکوم شد. وی در روز ۲۰ اسفند ماه ۱۳۹۲ به زندان قزل‌حصار کرج انتقال یافت و در اعتراض به این انتقال دست به اعتصاب غذا زد و در نتیجه در تاریخ ۲۵ فروردین ماه ۱۳۹۳ به زندان رجایی‌شهر کرج انتقال داده ‌شد. در تمام طول مدت حبس وی، حتی یک روز به او مرخصی داده‌نشد و حتی برای مراسم ازدواج دختر و مراسم خاکسپاری مادرش نیز اجازهٔ استفاده از مرخصی ندادند.

محمد جراحی متولد سال ۱۳۳۶ در تبریز بود. او فعالیتهای مبارزاتی اش را از اوائل انقلاب شروع کرده بود.محمد عضو کمیته پیگیری برای ایجاد تشکل‌های کارگری و عضو سندیکای نقاشان ساختمانی بود.

محمد جراحی بار اول در سال ۱۳۸۶ به دلیل فعالیت کارگری بازداشت شد و به اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام به ۱۴ ماه زندان حکوم شد؛ ولی بعدا با قرار وثیقه از زندان آزاد شد.

بار دوم در سال ۱۳۸۷ به حکم دادگاه دستگیر شد و مدت یک ماه در زندان بود. دادگاه او را به حبس تعلیقی محکوم کرد ولی با این حال مدتی را در زندان گذراند.

بار آخر همراه با شاهرخ زمانی و تعدادی از فعالین دانشجویی تبریز در خرداد ماه ۱۳۹۰ توسط اداره اطلاعات تبریز بازداشت شد و بعد از گذشت دو ماه از زمان بازداشت، توسط دادگاه انقلاب تبریز به ۵ سال زندان تعزیری محکوم شد.

او طی نامه‌ای که از زندان خطاب به سازمانهای کارگری و اتحادیه‌ها ی سراسر دنیا نوشت حکم خود را نا عادلانه خواند، و اعلام داشت که فعالیت‌های او تنها برای دفاع از حقوق کارگران بوده‌است. وی در سال ۱۳۹۲ نوشت: “من یک کارگرم و تا ایجاد تشکل‌ها و سندیکاهای کارگری فعالیت خواهم کرد”.

محمد جراحی تمام مدت ۵ سال را بدون یک روز مرخصی در زندان مرکزی تبریز گذراند.

محمد جراحی در زندان به بیماری سرطان تیروئید مبتلا شد؛ وی متعاقباً طی نامه‌ای که در مهر ماه ۱۳۹۲ از زندان نوشت با شرح بیماری خود، قطع درمان خود را به دلیل توهین و بدرفتاری از جانب زندانبانان اعلام کرد؛ و از زندان به بیمارستان انتقال یافت و تحت عمل جراحی قرار گرفت. اما مسئولین قضایی با مرخصی درمانی او موافقت نکردند و پس از عمل او را به زندان بازگرداندند.

او پس از آزادی به دلیل عود کردن بیماریش در بیمارستانهای تبریز بستری و در روز ۱۰ مهر ۱۳۹۶ به بیمارستان شهدای تجریش در تهران منتقل شد و قبل از این که در این بیمارستان بار دیگر تحت عمل جراحی قرار بگیرد، در روز ۱۳ مهر، در سن۶۰ سالگی درگذشت.

مراسم خاکسپاری وی در روز ۱۴ مهر در گورستان وادی رحمت تبریز با حضور اعضای خانواده و همکاران و دوستان وی و فعالین کارگری،  برگزار و به خاک سپرده شد.در این مراسم دوستان و رفقای محمد جراحی و فعالین کارگری در رابطه با مبارزات محمد و ارج گذاری به زندگی پربارش،  سخنرانی های پرشوری کردند. از جمله سخنرانان ایت نیافر از دوستان نزدیک وی و از موسسین کمیته پیگیری برای ایجاد تشکلهای کارگری و  جعفر عظیم زاده از  اتحادیه آزاد کارگران ایران و چند تن دیگر از فعالین اجتماعی بودند.

یکی از برجستگی های شاهرخ زمانی و محمد جراحی در طول دوران زندگی مبارزاتی شان، اعتقاد راسخ به متشکل شدن شان در تشکلهای کارگری و بویژه تحزب کمونیستی کارگران و رهبران عملی و فعالین جنبش کارگری و سایر جنبشهای اعتراضی و اجتماعی بود. در همین راستا بود که زنده یاد محمد جراحی در ماههای آخر زندگی اش، طی مصاحبه ای اعلام نمود که عضو حزب کمونیست کارگری ایران است. او همه فعالین و رهبران عملی جنبشهای اعتراضی را فراخواند که به حزب کمونیست کارگری ایران بپیوندند. این اعلام موضع محمد، نقطه عطف مهمی در زندگی اش محسوب میشود. محمد جراحی با این مصاحبه اش حرکت مهم و تعیین کننده تاریخی را در جنبش کارگری نمایندگی کرد که طبقه کارگر بدون حزب کمونیستی اش قادر به پیروزی در جنبش انقلابی علیه سرمایه داری نیست. برای تحقق پیروزی و کسب قدرت سیاسی و حفظ آن و برپایی جامعه ای آزاد و برابر، جامعه ای سوسیالیستی، کارگران باید به حزب سیاسی شان بپیوندند!

این اقدام تاریخی علنی محمد جراحی، که برای اولین بار در تاریخ مبارزات کارگران در بعد از انقلاب 57 صورت میگرفت، او را در تاریخ جنبش کارگری ایران بیش از پیش برجسته کرده و  یادگار بزرگی از خود بجای گذاشت و درس بزرگی به کارگران و فعالین و رهبران عملی داد.

زنده باد یاد شاهرخ زمانی و محمد جراحی، چهره های سرشناس جنبش کارگری ایران

اول اکتبر 2019