‘لبنان نو مبارک’

شب سال نو ۲۰۲۰ دربیروت شبی بیاد ماندنی برای مردم لبنان بود. جوانان و انقلابیون دربیروت با سرود های رزمی و انقلابی و با رقص و موزیک به استقبال سال نو رفتند. از زمان شروع خیزش انقلابی در ۱۷ اکتبر سال ۲۰۱۹ این خیزش اثرات خود را برفرهنگ مردم لبنان بخصوص برجوانان درشهر بیروت بجا گذاشته است. درشب سال نو امسال، ساندی شمعون خواننده لبنانی با شعار ‘مرگ بر قوانین بانکی’ به کنسرت خود درمیدان شهدا در مرکز بیروت پایان داد. سپس جمعیت به تماشای صحنه هایی از این خیزش با شکوه مردمی نشستند. درگوشه ای ازاین صحنه ها عبارت ‘لبنان نو مبارک’ به چشم میخورد.
کمی دورتر از میدان شهدا چادرهایی که توسط انقلابیون برپا شده بود دیده میشد.جمع شدن در چادرها در مرکز بیروت، بحث و تبادل نظر درمورد آینده لبنان به یک روند تبدیل شده است. بقول نوحای معلم: ‘دراین چادرها معنی انقلاب را بما یاد میدهند. اینکه ما چطور میتوانیم رشد کنیم و اهداف ما چیه. این طور نیست که ما بدون درک از خواسته هایمان به تظاهرات خیابانی برویم’. البته این چادرها غالبا توسط اوباشان حکومتی ها خراب و سوازنده میشوند ولی انقلابیون دوباره آنها را برپا میکنند. اما درآستانه سال نو این چادرها حال و هوای دیگری داشتند. درحالیکه بعضی از انقلابیون مشغول کارت بازی، گوش دادن به موزیک و گپ زدن هستند یک دفعه سرو کله گروه موسیقی پیدا میشود و مردم بهمراه ترانه های انقلابی به رقص وپایکوبی میپردازند. اما این فضای رفیقانه و انقلابی کسانی مثل رئیس تلویزیونی Lebanon’s OTV channel را آشفته کرده و وادار به متلک گویی میکند: ‘انقلاب و پارتی شبانه با هم جور درنمی آیند’. ولی او فورا جواب خود را از یکی از سازماندهندگان این جشن میگیرد، ‘شما که بهرحال دعوت نشده بودید.’ بعبارت دیگر فضولی موقوف!
مردم لبنان درحالی به استقبال سال نو رفتند که این کشور با بدترین بحران اقتصادی دست و پنجه نرم میکند. و این درشرایطی است که نخست وزیر جدید این کشور، حسن دیاب، که مورد حمایت حزب الله است هنوز سرکار نیامده با مخالفت انقلابیون روبرو شده است.وضعیت مالی بانکها آنچنان خراب است که بعضی از بانک ها بمردم اجازه نمیدهند که هفته ای بیش از ۱۰۰ دلار از حساب خود پول بردارند. برای مقابله با این اوضاع یک گروهی برای تظاهرات درداخل بانکها تشکیل شده بود تا بانک ها بمردم اجازه دهند پولی که مورد نیازشان هست را برداشت کرده و یا چکهای حقوقشان را نقد کنند. با توجه به شرایط اقتصادی لبنان جای تعجب نبود که سرانجام جشن و شادی سال نو تبدیل به خشم انقلابیون بر علیه دولت و بانکها تبدیل بشود. بقول یکی از شرک کنندگان درحالیکه مردم میخندیدند و مینوشیدند، برای آینده بحث و گفتگو میکردند: ‘اعتقاد به شاد بودن، نه فقط روزگار سپری کردن، برای ما بسیار مهم است’.

دراینجا اجازه دهید کمی از سال نو فاصله بگیریم و قسمتهایی از نوشته یک هنرمند استرالیائی بنام سام فاکس تحت عنوان ‘برداشهایی از فرهنگ انقلاب’ که درماه نوامبر ۲۰۱۹ در سفرش به بیروت نوشته است را بخوانیم.
نوشته سام فاکس با عکسی از یک مجسمه ۶ متری که در آن مشتی گره کرده با بارزویی که درآن کلمه انقلاب ‘ثوره’ حک شده است همراه است. او نوشته خود را با این شعار معروف مردم لبنان شروع میکند: ‘همه آنها، یعنی همه آنها’. شعاری که درآن مردم خواهان برکناری کل رژیم فاسد، تفرقه افکن و منفعت جو بودند.
آقای فاکس سپس ما را به سیر وسیاحت در بیروت میبرد. او میگوید از میدان شهدا تا پارلمان منطقه ی تحت کنترل مردم در مرکز شهر بیروت است; جایی که در آن مردم شب و روز جلسات بر پا میکنند و به طور مرتب و بدون سلاح درمقابل نیروهای ارتش و گاهی اوقات شبه نظامیان ازخود دفاع می کنند. این چادرها محلی است که مردم راجع به مسایل مختلف نظیر مسایل زنان، جوانان و دیگر مسایل به تبادل نظر میپردازند; چادرهایی برای تمام مردم لنبان با تمام تنوع سنی، جنسیتی و مذهبی.
او از ساختمان هایی میگوید که زمانی موسسات لوکس درآن بودند ولی الان دیگر با تزیئناتی از گرافیتی و شیشه های شکسته برروی آنها مهر انقلاب را با خود دارند. بندرگاههایی که زمانی ورود درآنها ممنوع بود ولی الان مردم با فرزندان خود در آنها ماهیگیری میکنند. او میگوید که تمام شهر از هنر انقلاب پوشیده شده و پرچم ملی با انقلاب درآمیخته است. آقای فاکس میگوید که انقلاب دینامیسم خودش را دارد: زمانی بطورباور نکردنی پرهیاهو، شعف آور ویا همراه با خشم و درزمانی دیگر آرام و عمیقا متفکر.
او از گفتگوی خودش با جوانان و دانش آموزان میگوید: جوانان و دا نش آموزان نیروی مهم انقلاب هستند. آنها از الان میدانند که انتظار آنها از انقلاب چیست و از الان استراتژی رسیدن به این خواسته را معین کرده اند. او میگوید مردم زیادی از سنین و پیشنه های مختلف بمن میگفتند که ازبین بردن حکومت تنها قدم اول بود; هدف تغییر کل نظام است.
سام فاکس که شیفته هنر دربیروت شده است مینویسد: ‘زمانی که دربیروت گذراندم بمن ثابت شد که هنرمندان نقش مهمی در تغییر جامعه بازی میکنند ولی کار هنری ما باید در خدمت مردم و در خیابان و برای تغییر باشد’.
آقای فاکس نوشته خود را با این عبارت به پایان میبرد: ‘هیچ چیزی کمتر از تغییر کامل جامعه امنیت و عدالت برای جوانان و برای ما به ارمغان نمی آورد’.
ژانویه ۲۰۲۰