پیرامون اجرایی شدن  دور دوم تحریمهای آمریکا از ۱۳ آبان

دولت آمریکا از مدتها پیش و به دنبال خروج ازبرجام اعلام کرد که در صورتیکه جمهوری اسلامی به تعهداتش پیرامون شفافیت در پروژه هسته ای، کنار گذاشتن طرحهای موشکی و دخالت در امور منطقه و .. دست برندارد، در کنار تحریمهای تاکنونی، دور دوم تحریم‌های آمریکا از ۱۳ آبان (۴ نوامبر) را اجرا خواهد کرد. این تحریم‌ها شامل دو عرصه مهم صادرات نفت و گاز و قطع پیوند ایران با شریان‌های مالی بین‌المللی می‌شوند.

وزارت خارجه آمریکا در توضیح چند و چون این تحریمها اعلام کرده: “در این مرحله از تحریمها تاکید بر کاهش درآمد و دریافت‌های ارزی ایران به خصوص از طریق کاهش فروش نفت خام و دستیابی دولت به عواید ارزی آن است. در همین حال دولت آمریکا هشدار داده است که شرکت‌هایی که به معامله با ایران ادامه دهند مشمول تحریم‌های ثانویه خواهند شد”.

مخالفان اعمال تحریمهای نفتی و گازی بویژه اتحادیه اروپا به بهانه نگه داشتن ایران در «برجام و توافق هسته ای»، از حدود چند ماه پیش وعده “کمک به دورزدن تحریمهای آمریکا به ایران” را داده و کمبسیونی را مامور بررسی و تهیه طرحی در این مورد کردند. اسم این طرح “سازوکار ویژه اتحادیه اروپا برای حفظ تبادلات مالی و تجاری با جمهوری اسلامی” می باشد.

اتحادیه اروپا درتوضیح سیاست جدیدش برای کمک به جمهوری اسلامی برای دورزدن تحریمهای آمریکا و توضیح روندی اجرایی این تصمیم گفته است: منظور از ایجاد این وسیله یا کانال جدید “حفاظت از آزادی فعالان اقتصادی این کشورها جهت دنبال کردن مبادلات مشروع با ایران” عنوان شده است که در صدر آن دریافت پول حاصل از صادرات نفت ایران به اروپا و خرید های متعارف ایران از کشورهای اروپایی است.

اعلام این سیاست از طرف اتحادیه اروپا واکنش تند آمریکا و متحدانش را بر انگیخت. ترامپ تهدید کرد برای مقابله با این سیاست اتحادیه اروپا ساکت ننشسته و طرح “تحریمهای ثانویه” را به اجرا خواهد گذاشت. متقابلا جمهوری اسلامی و دولت روحانی در بوق و کرنا کردند که اتحادیه اروپا در کنار حفظ برجام، به روابط تجاری اش به ایران را ادامه خواهد داد.

طرح “تحریمهای ثانویه” دولت آمریکا هدفش نشانه گرفتن شرکتها و بانکهایی می باشد که در اتحادیه اروپا ثبت شده و فعالیت می کنند و نماینده و دفاتری در آمریکا دارند می باشد. بر اساس این طرح هر شرکتی که اقدامی و کمکی به طرح اتحادیه اروپا برای کمک به ایران برای دور زدن تحریمها را به اجرا بگذارد، متقابلا با تحریمهای آمریکا مواجه خواهد شد. با اعلام این سیاسیت فشار آمریکا روی اتحادیه اروپا بیشتر شده و بسیاری از شرکت های اروپایی رسما اعلام کرده اند که طرح اتحادیه اروپا را اجرایی نخواهند کرد.

در تحولی دیگر مبنی بر ایجاد “کانال مالی ارتباط مالی یا مبالاتی با جمهوری اسلامی”، چند هفته پیش این اتحادیه تصمیم گرفت که دفتری را  در یکی از کشورهای عضو این اتحادیه برپا بکند که بتواند ساز و کار حفط روابط تجاری با ایران و دورزدن تحریمها را عملیاتی بکند. اعلام این امر و فشارهای آمریکا به این اتحادیه عملا منجر به این شد که  تا کنون هیچ کشو اروپایی برای این کار اعلام آمادگی نکرده است. بنابر این طرح اتحادیه اروپا هم هنوز سرنوشت نامعلومی دارد.

روز سه شنبه این هفته دفتر اطلاع‌رسانی سیاست‌های اتحادیه اروپا در امور ایران یک بار دیگر تأکید کرد که “سازوکار ویژه” اتحادیه اروپا برای حفظ مبادلات مالی و تجاری با ایران در دست اجراست و این اتحادیه مصمم به حفظ توافق اتمی با ایران است. متقابلا روزنامه فایننشال تایمز روز چهارشنبه این هفته با استناد به اظهارات دیپلمات‌های اروپا گزارش داده بود که هیچیک از کشورهای عضو اتحادیه اروپا مایل نیستند که میزبان دفتر این ساز و کار ویژه با ایران” باشند. فشارهای دولت ترامپ و تهدید به تحریمهای ثانویه به نظر می رسد که اثر گذار بوده واتحادیه اروپا علیرغم تاکید بر اجرایی کردن طرحش، هنوز موفق به اجرایی کردن آن نشده است. در همین هفته گذشته وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه یک بار دیکر موضوع “سازوکار ویژه” اتحادیه اروپا را در دستور گذاشته و بحث کرده و عملا موفق به اتخاذ تصمیی که این دفتر کجا باید مستقر شود و چگونه باید کار بکند، نشدند. بنابر این این طرح هم سرنوشت نامعلومی دارد.

در این میان دولت روحانی و وزارت خارجه اش مدام از “عملی شدن تعهدات اتحادیه اروپا” سخن گفته و در داخل حکومت ادعا میکنند که طرح اتحادیه اروپا آماده اجرا شدن می باشد و با کمک اتحادیه اروپا، با اجرایی شدن تحریمهای ۴ نوامبر “اتفاقی” نخواهد افتاد. روحانی دوروز پیش یک بار دیگر تاکید کرد که اتفاق خاصی نخواهد افتاد. دو هفته پیش ظریف وزیر خارجه حکومت در پاسخ به فشار های جناح های حکومتی و بالا گرفتن اختلافات درونی حکومت، اعتراف کرد که هنوز طرح اتحادیه اروپا اجرایی نشده و بعضا مشکلاتی وجود دارد و نیاز به زمان بیشتری دارد!

اکنون با نزدیک شدن به تاریخ اجرای تحریمهای دور جدید آمریکا که ضربات مهلکی بر بخش صادرات نفت و دسترسی رژیم به سیستم های پرداخت ارزی مبادلات تجاری را هدف خود قرار داده است، در داخل حکومت جنگ و دعواهای باندهای حکومتی بالا گرفته است. فشارها به دولت روحانی از طرف جناح بیت رهبری بیشتر شده. در عین حال دولت روحانی هنوز امیدوار است که راه کار اتحادیه اروپا و این بار با همکاری روسیه و چین فرجی برای حکومت بوجود بیاورد. در تازه ترین موضعگیریهای دولت آمریکا وزارت خارجه  این کشوراعلام کرده اند که هدفشا ن از این سیاستها “تغییر مواضع جمهوری اسلامی” می باشد و تاز زمانی که این تغییر اتقاق نیفتدد تحریمها ادامه خواهند داشت.

اثرات تحریمها بر اقتصاد به گل نشسته حکومت ویران کننده تر هر قبل خواهد بود. در این میان جمهوری اسلامی هم تلاش خواهد کرد به بهانه تحریمها سیاست های ضد کارگری و ضد مردمی بیشتری را به اجرا گذاشته و در صدد تحمیل فشارهای بیشتر بر زندگی و معیشت مردم و خواهد آمد. مردم از مدتها پیش برعلیه سیاستهای ریاضت کشی و تحمیل فقرو گرانی و … دست به اعتراض بر علیه حکومت زده اند. اعتراضات  دیماه ۹۶ ومرداد ماه ۹۷ شاهد گسترش اعتراضات برعلیه این وضعیت بودیم که هنوز هم در گوشه و کنار ادامه دارد.

تا جمهوری اسلامی و سیاستهای تروریستی، تلاش های هسته ای، دخالت و جنگ افروزی در منطقه، سرکوب و کشتار در داخل و … پابرجا بوده، تحریمهای آمریکا و کشورهای غربی برای “رام کردن” جمهوری اسلامی، به این امید که  تغییری در حکومت به نفع گسترش رابطه با آمریکا و غرب  ادامه خواهد داشت. عامل اصلی این تحریمها سیاستهای جمهوری اسلامی می باشد. این یک توهمی بیش نبوده و نیست. برای پایان دادن به این وضعیت باید جمهوری اسلامی را به کشید. راه دیگری برای رهایی از این وضعیت وجود ندارد.

اول نوامبر ۲۰۱۸