بحران مسکن و بیخانمانی مردم

داود غفاری: بالا بودن نرخ مسکن در ایران موضوع جدیدی نیست و همواره یک بخش بزرگ درآمد کارگران و مردم شاغل را پرداخت اجاره مسکن بخود اختصاص میدهد. اما چرا امروز بحث چنین داغ شده و عکس العمل دولت را در پی داشته است؟
اصغر کریمی: همانطور که اشاره کردید مساله مسکن یک معضل قدیمی اکثریت مردم بویژه در کلانشهرهاست و مشخصا در تهران. این مساله چند دلیل دارد یکی اقتصاد ورشکسته و مافیایی ای که در ایران حاکم است. بطور مثال می بینید نرخ دلار همین امروز ١٩٠٠٠ تومان شده. یکسال پیش ده هزار تومان و دو سال قبلش دو هزار و پانصد یا سه هزار تومان بود. معنای آن اینست که قیمت اجناس از جمله مسکن و به تبع آن اجاره ها نیز مرتب بالا میرود. در فاصله سالهای ٩٧ تا ٩٨ صد در صد و از سال ٩٨ تا ٩٩ هشتاد درصد به قیمت مسکن اضافه شده است. یعنی در واقع در طول دو سال قیمت مسکن حدودا چهار برابر شده است. در یکی از رسانه های حکومت گزارشی منتشر شده بود مبنی بر اینکه قیمت مسکن از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۹۸، ۲۸۰ برابر شده است که ۸۰ درصد یکسال اخیر را هم محاسبه کنید میشود ۴۱۰ برابر در عرض ۲۸ سال. ودیعه ها فقط در یک سال گذشته بعضا هفت برابر هشت برابر و حتی ده برابر شده است. حاشیه نشینی در عرض دو سال از ۱۹ میلیون به ۳۹ میلیون رسیده و قبرخوابی و در حاشیه قبرستان ها خوابیدن بشدت افزایش یافته است. ودیعه ای که پنج میلیون بوده یکباره صاحب خانه گفته ٣٥ میلیون تومان ودیعه میخواهم. کمترین اجاره خانه در تهران در واقع برای یک خانه کلنگی و خراب و مخروبه و خیلی کوچک در تهران حداقل یک میلیون تومان شده است. یعنی کلمه بحران مسکن گویا نیست. مشکل مسکن به حد انفجار رسیده است.

مساله اصلی در واقع حقوق و درآمد مردم است. اگر همین الان که خط فقر ده میلیون است، کارگر هم میتوانست حداقل به همان اندازه مزد بگیرد میتوانست دو میلیون آنرا بابت اجاره بدهد و یک خانه سی متری، چهل متری بگیرد و یک جوری زندگی کند. الان ٤٠٠ میلیون تومان قیمت ارزانترین و خراب ترین خانه ٢٥ تا ٣٠ متری در تهران است و ارزانتر از آن نیست و این یعنی به اندازه دویست ماه حقوق یک کارگر! میگویند در حال حاضر بیش از ٢٨ میلیون مسکن در ایران هست در حالی که ٢٥ خانوار در ایران داریم. معنای آن اینست که خانه هست ولی مردم درآمدی ندارند که آنرا اجاره کنند و یا بخرند. یک قشر مفتخور یک درصدی هم هستند که هر کدامشان علاوه بر اینکه ٢٠ تا، ٣٠ تا، ٤٠ تا خانه دارند، که اجاره میدهند و ممری برای کسب درآمد است، هر کدامشان هم در عین حال یک خانه در لواسان دارند، یک ویلا کنار دریا دارند، یکی در جزیره قشم و یکی در تهران دارند و غیره که هرکدامش چندصد میلیارد تومان قیمت دارد. در دو سال گذشته که هزینه مسکن تقریبا چهار برابر شده تعداد وسیعی از مردم بی خانمان شده اند. پشت بام خوابی ابعاد بسیار وسیعی پیدا کرده است. که برای آنهم باید شبی چهل تا پنجاه هزار تومان اجاره بدهند. قبرخوابی و تونل خوابی و کارتن خوابی و زندگی در چادر هم بطور سرسام آوری افزایش یافته است. معلوم نیست واقعا مردم با چه مصیبتی دارند زندگی میکنند برای اینکه شب یک سرپناهی داشته باشند و در آن استراحت کنند. در واقع مساله مسکن حالت کاملا بحرانی و انفجاری ایجاد کرده برای مردم و زیر فشار جامعه دولت هم ناگزیر شده عکس العملی نشان دهد.

داود غفاری: روحانی سقفی برای افزایش هزینه مسکن تعیین کرده که طبق آن افزایش هزینه مسکن برای کلان‌شهرها ۲۰ درصد و در بقیه شهرها ۱۵ درصد اعلام شده و گفته است در تهران نباید بیشتر از ۲۵ درصد زیاد شود. آیا این طرح میتواند معضل فوری مسکن را کاهش دهد؟
اصغر کریمی: مطلقا نه. این راه حل نیست مضحک است واقعا. مردم همین الان دو میلیون اجاره و بیست میلیون، سی میلیون و بعضا صد میلیون ودیعه را ندارند که بدهند. حالا اگر بیست درصد به قیمت مسکن هم اضافه نشود بیخانمانی را فقط بیشتر میکند. در واقع حکومت دیده امسال هم قیمت ها به روال سالهای گذشته ۸۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش پیدا میکند، روحانی گفته ۱۵ تا ۲۵ درصد نباید بیشتر افزایش پیدا کند. اما همین هم اجرا شدنی نیست. ممکن است ده درصد رعایت کنند اما اجاره و قیمت خانه بسیار بیشتر از سقف تعیین شده توسط دولت افزایش پیدا میکند. صاحبخانه مستاجر را اذیب میکند تا مجبور شود به هر بدبختی ای شده با او بسازد و بخشی از کرایه را سیاه به او بپردازد. اقتصاد داغان، مافیایی، ورشکسته و بحران زده با محدود کردن ٢٠ درصد یا ٣٠ درصد افزایش مشکلش حل نمیشود. مردم گرسنه اند. نان خالی دیگر در سفره شان نمانده است. یک غذای درست دیگر گیر مردم نمی آید. ساده ترین نیازهایشان تامین نمشود. مردم دارند پشت بام میخوابند. حالا ٢٥ درصد افزایش بیشتر هزینه مسکن چگونه ممکن است تخفیفی در مشکل مسکن برای اکثریت مردم ایجاد کند؟

داود غفاری: پاسخ شما به مساله مسکن چیست؟ همین امروز چه راهکاری در مقابل مردم در مقابله با این معضل عظیم اجتماعی قرار میدهید؟
اصغر کریمی: ما در برنامه حزب گفته ایم که داشتن یک مسکن مناسب حق بی چون و چرای مردم است و هزینه مسکن نباید از ده درصد کل درآمد یک خانواده بیشتر باشد. یعنی یک نفر ده میلیون تومان حقوق میگیرد یک میلیون تومان آن صرف اجاره خانه اش بشود. ولی الان کارگر دو تا سه میلیون تومان حقوق میگیرد و بعضی ها کمتر، ولی باید دو میلیون، سه میلیون اجاره بپردازد و دهها میلیون تومان ودیعه. ما معمولا دو راه حل داریم. یکی اینکه مردم هر روزه مبارزه میکنند که حتی اگر یک ذره هم شده زندگیشان را بهبود دهند و نگذارند وضعشان بدتر شود. تلاش میکنند دستمزدشان اضافه شود. شرایط کارشان بهتر شود. آزادی های بیشتر داشته باشند و غیره و از طرف دیگر کل این مبارزات در خدمت متحد شدن و متشکل شدن مردم برای سرنگونی حکومت است. الان من فکر نمیکنم در رابطه با مسکن در چهارچوب جمهوری اسلامی کار موثری بشود کرد. حتی برای کوچکترین تغییری در این زمینه هم باید حکومت را سرنگون کرد. طبعا خیزش ها و اعتراضات توده ای حکومت را میترساند و آنوقت اگر میخواهند قیمت ها را ٥٠ درصد افزایش دهند مجبور میشوند بگویند ٢٠ درصد افزایش پیدا کند. ولی واقعیت اینست که راهی برای تامین مسکن و سایر نیازهای زندگی مردم جز سرنگونی حکومت نیست. به اضافه اینکه در همین سطح از مساله باز بحث به مساله افزایش دستمزد بر میگردد. مردم جلوی افزایش اجاره مسکن را نمیتوانند بگیرند.
همانطور که مردم نمیتوانند در بازار جلوی افزایش قیمت گوشت و حبوبات و میوه و تخم مرغ و کفش و لباس را بگیرند. مردم باید متناسب با این گرانی درآمدشان افزایش پیدا کند. همین امروز درآمد مردم باید حداقل بشود ده میلیون، پانزده میلیون تومان تا بتوانند از پس پرداخت هزینه مسکن خود برآیند. بنابراین حتی درمورد مشکل مسکن هم مساله افزایش حقوق و افزایش درآمد راه حل آن است. اما خواست تامین مسکن مناسب را باید به پرچم مطالبات مان در همه جا تبدیل کنیم. این حق ما است و هزینه اش را برای خانواده هایی که توانایی پرداخت اجاره ندارند دولت باید تامین کند.

داود غفاری: یک مساله مهم مورد تاکید حزب کمونیست کارگری پرداخت حقوق پایه و تامین زندگی همگان توسط دولت است. این موضوع طبعا یک پاسخ به مساله مسکن نیز هست. در راستای پیشبردن این خواست چه تاکیداتی دارید؟
اصغر کریمی: به نظر من مساله اساسی همین است. همانطور که در جواب به سوال قبل توضیح دادم مساله اساسا مربوط به درآمد است. بخش زیادی از مردم همین الان کاری ندارند. بویژه در چند ماه گذشته بخاطر کرونا خیلی ها کار خود را از دست داده اند و بیکاری هم ابعادش بیشتر شده است. خیلی از کارخانجات دارند ورشکست میشوند و یا مافیایی که پشت آن هست کارخانه را میفروشد و درآمدش را صرف کار دیگری می کند تا سود بیشتری به جیب بزند. یا با جا به جا کردن مالکیت و خصوصی سازی ها خیلی از کارگران را بیکار میکنند. این باعث شده که همین الان ده تا پانزده میلیون نفر بیکارند و درآمدی ندارند. در نتیجه راه حل داشتن یک درآمد پایه است. مردم به حکومتیان میگویند همه امکانات دست تو شما است، این حکومت و نظام را ساخته ای. ٤٠ سال هم وقت داشته ای و مسئول هستی زندگی مردم را تامین کنی. یا کار بده با حقوق مکفی که مردم زندگیشان را تامین کنند. اگر کار نداری موظف هستی زندگی مردم را تامین کنی. چاه های نفت دست شماست. معادن طلا دست شماست. مالیات ها دست شماست. سایر درآمدها هم دست شماست. ولی صرف دزدی و مسجد و آخوند و تروریسم و سلاحهای اتمی و غیره و غیره میکنید. یا صرف سرکوب و صرف بخوربخور ها و حقوق های نجومی تان دارید میکنید. باید این پایان پیدا کند و مردم تامین شوند. درآمد در این مملکت به حد کافی هست. ولی مردم دارند گرسنه زندگی میکنند. مساله این است که دولت موظف است تمام نیازهای مردم را تامین کند. دول در قبال مردم مسئول است. اسمش را گذاشته حکومت و باید این کار را بکند. این خواست را مردم باید متحدانه و در سراسر کشور یکپارچه بگویند که زندگی ما باید تامین شود و همه ما حقوقی داشته باشیم برای زندگی کردن صرفنظر از اینکه کار داریم یا نداریم. و بتوانیم حداقل ده تا پانزده میلیون تومان ماهانه داشته باشیم که بتوانیم زندگی کنیم. و اگر نمیتوانید گورتان را گم کنید و بروید. این شرایط دارد بطرف گسترش اعتراضات و اعتصابات میرود. میرود به سوی خیزش های عظیم. بسیار عظیم تر از آبانماه. این تنها راهی است که امروز مقابل مردم هست. منتها شعار تامین معیشت، تامین زندگی، افزایش حقوق بدرجه ای تاثیر دارد در کمتر کردن مشقات مردم و بهتر شدن وضعیتشان . و این در واقع مسیری است که مردم را متحدتر و متشکل تر میکند برای سرنگونی جمهوری اسلامی. هیچ راه دیگری در مقابل مردم امروز نیست.

داود غفاری: تشکر از شما اصغر کریمی که دعوت ما را پذیرفتید.