در سه دهه گذشته «۵۷ هزار نفر» در افغانستان قربانی مواد انفجاری باقی‌مانده از جنگ شده‌اند

در روز جهانی آگاهی‌ از خطرات مین، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ و سازمان ملل هشدار داده‌اند که در افغانستان هنوز هم سالانه صدها نفر قربانی مواد انفجاری منفجر‌نشده و مین می‌شوند.

اداره خدمات مبارزه با مین سازمان ملل در گزارشی نوشته است که از سال ۱۹۸۹ میلادی تاکنون حدود ۵۶ هزار و ۹۲۳ غیرنظامی در افغانستان در اثر انفجار انواع مین و بقایای مواد منفجره از جنگ‌ها کشته یا زخمی شده‌اند. این رقم به طور متوسط ۱۱۰ قربانی در ماه است.

در سال ۲۰۲۱ عامل اصلی تقریباً تمام تلفات (۹۹ درصد) در این زمینه مین‌های دست‌ساز و بقایای مواد انفجاری از جنگ‌های مسلحانه بوده است. در همین سال بیش از ۷۹ درصد از قربانیان کودکان بوده‌اند.

سازمان ملل می‌گوید نهادهای بشردوستانه که در زمینه مین‌روبی در افغانستان فعال بوده‌اند از سال ۱۹۸۹ تاکنون، توانسته‌اند که بیش از ۱۹ میلیون مورد از بقایای مواد انفجاری و ۷۵۹ هزار عدد مین ضد نفر و ۳۳ هزار عدد مین ضدخودرو را در این کشور پاکسازی کرده‌اند.

همچنین در همین مدت این نهادها در مجموع ۲۷ هزار و ۸۳۳ منطقه خطرناک را از وجود اشیای خطرناک و منفجرنشده پاک کرده‌اند که در مجموع دربرگیرنده ۳۰۱۱ کیلومتر مربع از زمین بوده است.

سازمان ملل گفته است: «اکنون ۴۱۵۸ مورد خطر شناسایی‌شده ( در ۱۲۰۰ کیلومتر مربع) هنوز باقی مانده است که حدود ۱۵۳۷ محل را تهدید می‌کند که مانع تردد امن غیرنظامیان و امدادرسانان شده است. این باعث شده که دسترسی امن به فرصت‌های اقتصادی-اجتماعی و توسعه کاهش یابد.»

«حدود هزار قربانی در سال ۲۰۲۲»

در همین حال، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ اعلام کرده است که در سال ۲۰۲۲ در افغانستان ۴۵۰ رویداد انفجار ناشی از مواد منفجرنشده ثبت شده که در نتیجه آن ۹۹۵ نفر کشته یا زخمی شده‌اند. حدود ۹۷ درصد از قربانیان این رویدادها غیرنظامی و ۵۶ درصد از آن‌ها کودک بوده‌اند.

در کابل، برخی از مقام‌های حکومت طالبان هم مراسمی به این مناسبت برگزار کردند. بنا به خبرگزاری حکومتی باختر این مراسم با اشتراک سرپرست وزارت دولت در امور رسیدگی به حوادث طالبان با شعار «بیایید برای ازبین بردن تلفات ملکی (غیرنظامی) ناشی از ماین (مین) و مواد منفجره دست به‌دست هم بدهیم».

در چند دهه گذشته، در جریان جنگ‌های داخلی و چریکی هزاران مین در مناطق مختلف افغانستان کاشته شده و به میزان زیادی از مواد انفجاری منفجرنشده در ساحات مختلف باقی‌مانده است.

مین‌گذاری و استفاده از مین‌های دست‌ساز از تکنیک‌های اصلی جنگی طالبان به عنوان طرف اصلی جنگ در بیست سال گذشته نیز بوده است. مقام‌های طالبان حتی پس از بازگشت به قدرت از افراد خود برای مین‌گذاری ستایش کرده‌اند و آن را از مهارت‌های قابل تقدیر خوانده‌اند.

پیش از این دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل (اوچا) اعلام کرده بود که افغانستان از نظر وجود و پخش مواد منفجره، آلوده‌ترین کشور جهان است.

این اداره اعلام کرده بود که برای پاکسازی آن‌ها به حدود ۱۸ میلیون دلار نیاز است.سازمان ملل گفته است که تلفات مین و مواد انفجاری در افغانستان بیشتر از هر جای دیگر در جهان بوده است.

سازمان ملل و کمیته بین‌المللی صلیب سرخ ولایات شرقی و جنوبی افغانستان را پرخطرترین مناطق از لحاظ مواد منفجره می‌دانند. بر اساس ارزیابی سازمان ملل، قندهار، هلمند، کنر و فراه ولایاتی هستند که مردم آن بیشترین آسیب را از مواد منفجره متحمل شده‌اند و کاپیسا، بامیان، جوزجان و بادغیس، ولایاتی هستند که از این نظر در پایین‌ترین سطح قرار گرفته‌اند.

به گفته این نهادها هرچند جنگ به میزان قابل توجهی کاهش یافته اما تلفات ناشی از انفجار مین در حال افزایش است.

لوسین کریستین سخنگوی کمیته صلیب سرخ به بی‌بی‌سی گفته بود: «یکی از دلایل تلفات انسانی در افغانستان این است که مردم در حال بازگشت به مناطقی هستند که مملو از مواد منفجره است، بنابراین مردم بازگشته با این تهدید مواجه هستند.»

وی دلیل دیگر را وضعیت بد اقتصادی مردم در افغانستان دانست که عده‌ای بناچار آهن‌پاره‌ جمع می‌کنند تا بفروشند و در این حین با مواد انفجاری روبرو می‌شوند.بی بی سی