پیامک های واریز یارانه روی گوشی سرپرستان خانوار/ همه مردم این روزها یارانه می گیرند

به گزارش تیترشهر: با صدای دریافت پیامک موبایل خود را برداشت و نگاهی به پیام آمده انداخت. در پیام نوشته بود: «سرپرست گرامی مبلغ …. ریال بابت یارانه و مستمری در 26 فروردین 96 به حساب شما واریز گردید. سازمان هدفمندسازی یارانه ها».

مرد جوان خوشحال شد. امشب می توانست برای فرزند و همسرش غذایی بهتر تهیه کند چرا که بعد از یک ماه بیکاری و دنبال کار گشتن، این اولین واریزی به حسابش بود.

رضا درست از روزی بیکار شد که کارخانه داروگر دست به تعدیل نیرو زد و به اسم تعمیر خط کارگران خود را به خانه فرستاد. حالا او حوشحال بود که 150 هزار تومان به حسابش واریز شده اما از طرفی نگران نیز بود که با این وصف تکلیف کرایه خانه چه می شود.

در کنار رضا اما مرد خوش تیپی قدم می زد که تازه از بانک بیرون آمده بود و داشت به سمت خودرو شخصی اش حرکت می کرد. از خودروی او مشخص می شد که از وضع مالی مناسبی برخوردار است و نیازمند به دریافت یارانه نیست.

اما او نیز به مانند رضا در حال خواندن پیامکی بود که از ستاد هدفمندی یارانه ها برای او واریز شده بود. گویا این پیامک این روزها برای همه سرپرستان خانوار ارسال می شود.

در همین ارتباط حجت الله عبدالملکی استاد اقتصاد در اینستاگرام خود با درج تصویر دریافت این پیامک نوشت: «پیامکی که چند دقیقه پیش برام ارسال … ظاهرا از طرف سازمان هدفمندی یارانه ها در حالیکه بنده اصلا یارانه ثبت نام نکرده بودم و یارانه دریافت نمی کردم… آیا سازمان هدفمندی یارانه ها برنامه ای برای انتخابات ریاست جمهوری دارد؟»

این مطلب در حالی بیان شده که شب گذشته نیز پیامکی با همین مضمون برای عده ای از سرپرستان خانوار ارسال شده است اما زمانی که آنها استعلام از بانک گرفته و حساب خود را چک کردند متوجه شدند که هیچ مبلغی به حسابشان واریز نشده است.

افزایش مستمری مددجویان بهزیستی در آستانه انتخابات

میزان مستمری خانواده های تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی درست یک ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری افزایش یافت.

میزان مستمری برای خانوارهای یک نفره 16 درصد، خانوارهای دو نفره ٢٧ درصد، سه نفره 35 درصد، چهار نفره 45 درصد و پنج نفره و بالاتر 50 درصد افزایش می یابد.

این افزایش به همراه دریافت قبلی مستمری بگیران و همچنین یارانه ای است که به خانوارهای تحت پوشش تعلق می گیرد.

بنابراین برای خانوار یک نفره حداقل دریافتی از 530 هزار ریال ( 53 هزارتومان) به یک میلیون و 480 هزار ریال( 148 هزار تومان) و برای خانوار پنج نفره از یک میلیون ریال(١٠٠هزارتومان) به همراه یارانه به چهار میلیون و 650 هزار ریال(465 هزار تومان) افزایش می یابد.

خانوارهای دو نفره مددجویان از محل اعتبار دستگاه اجرایی 610هزار ریال و از محل هدفمندی یارانه ها یک میلیون و 890هزار ریال، خانوارهای سه نفره از محل دستگاه اجرایی 720هزار ریال و ار محل هدفمندی یارانه ها 2میلیون و 530هزار ریال و خانوارهای چهار نفره از محل اعتبار دستگاه اجرایی 810هزار ریال و از محل هدفمندی یارانه ها سه میلیون و 370هزار ریال دریافت خواهند کرد.

بودجه افزایش مستمری ،مستمری بگیران 40هزار میلیارد ریال است که در بودجه امسال تخصیص یافته است و سال گذشته 15 هزار میلیارد ریال برای اشتغال اقشار تحت پوشش سازمان های حمایتی تخصیص یافت که 12هزار میلیارد ریال برای خانوراهای تحت پوشش کمیته امداد و سه هزار میلیارد ریال برای نهاد بهزیستی بوده است.

افزایش انتخاباتی

در حالی که کمتر از 40 روز به انتخابات مانده مسؤولان دولت یازدهم تازه به فکر مستمری‌بگیران افتاده‌اند. بعد از افتتاح سامانه سهام‌عدالت این دومین اقدام بسیار آشکار تبلیغاتی دولت در حوزه اقتصاد محسوب می‌شود.

اسحاق جهانگیری، معاون اول روحانی چند روز پیش گفته بود ما در آستانه انتخابات پول و سهام‌عدالت به مردم نمی‌دهیم و دیگران این کارها را می‌کردند و ما احتیاجی به آن نداریم.

دولت یازدهم در ادامه فعالیت‌های اخیر خود در آستانه دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری حداقل مستمری خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی را افزایش داده تا احتمالا روحانی در مناظرات اقتصادی چیزی برای عرضه داشته باشد و مثلا وی در پاسخ به انتقادات بگوید یارانه نقدی فقرا را افزایش دادیم و به وعده‌های خود عمل کردیم اما آیا 2 برابر کردن مستمری کمیته امداد آن هم چند هفته مانده به انتخابات عمل به وعده محسوب می‌شود؟

بر این اساس، ستاد هدفمندسازی یارانه‌ها با صدور اطلاعیه‌ای در راستای اجرای قانون بودجه سال 1396 کل کشور افزایش حداقل مستمری خانوارهای مددجوی تحت حمایت کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی را اعلام کرد.

افزایش یارانه فقرا در آستانه انتخابات، مشکوک است

این در حالی است که حتی روزنامه اعتماد که روزنامه حامی دولت شناخته می شود درباره افزایش یارانه فقرا نوشته است:‌ ستاد هدفمندسازی یارانه‌ها با انتشار اطلاعیه‌ای خبر داد یارانه نقدی دو دهک پایین جامعه افزایش خواهد یافت؛ تصمیمی که سوالات بی‌شماری را برای اقتصاددانان ایجاد کرده است که منابع این میزان یارانه و این تعهد تازه چگونه قرار است تامین شود.

اگرچه این افزایش به لحاظ افزایش سطح معیشت اقشار آسیب‌پذیر توصیه همه اقتصاددانان است، اما در شرایطی باید این تصمیم اجرایی شود که دهک‌های پردرآمد حذف شوند. در غیر این صورت این تصمیم به معنای تعهد تازه و بار مالی بر دوش دولت است.

«دوشنبه شب قرار است یارانه‌های نقدی واریز شود و چنین روزی برای ما «مصیبت عظمی» است، زیرا با این شرایط درآمدی باید پرداخت‌های نقدی یارانه‌ها را انجام دهیم و این از مشکلات جدی ما در این دولت بوده و هست. » اظهارنظری گلایه‌آمیز از علی طیب‌نیا که میانه مرداد ۱۳۹۴بیان کرد؛ جمله‌ای که نشان می‌دهد دولتمردان کشور با چه مشکلاتی دست‌وپنجه نرم می‌کردند تا موفق شوند یارانه نقدی را پرداخت کنند؛ با این همه دولت تصمیم گرفته برای دو دهک پایین جامعه، یارانه نقدی را افزایش دهد و این در شرایطی رخ می‌دهد که ماه آینده دور دوازدهم انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار می‌شود تا برخی نسبت به چرایی این تصمیم دولت شک کنند.

بی‌شک طرح موسوم به هدفمندی یارانه‌ها یکی از متناقض و پارادوکسیکال‌ترین طرح‌هایی است که در کشور اجرا شده است؛ طرحی که مبنایش کاهش فاصله طبقاتی اقشار و لایه‌های مختلف جامعه بود اما سرانجام آن، چیزی مشابه همه طرح‌های تعدیل ساختاری بود.

قرار بود هدفمندی به رشد تولید، اشتغال و بهبود معیشت جامعه منجر شود که همه این نتایج معکوس شد و حالا تبدیل به مشکلی شده که هیچ دولتی فعلا جسارت تعرض به آن را نداشته است، زیرا در کشوری که بیش از ۷۰ میلیون نفر یارانه می‌گیرند، محمل خوبی برای هدایت آرا نیز هست و طبعا هیچ رییس‌جمهوری دوست ندارد، در زمان انتخابات از آرای عمومی محروم شود.

به بیان دیگر طرح هدفمندی یارانه‌ها نه تنها به اهداف اقتصادی خود جامه عمل نپوشاند، بلکه تبدیل به ابزاری سیاسی شد که پوپولیسم نزدیک انتخابات بر آن می‌دمد.

پیش‌تر قرار بود ظرف دو سال گذشته حدود ۳۰ میلیون نفر از یارانه‌بگیران از دریافت یارانه نقدی محروم شوند تا دولت امکان مانور بیشتری برای بخش‌های اصلی اقتصاد داشته باشد که سرانجام نه تنها وزارت کار در مقابل تصمیمات مجلس موضع گرفت و گفت تنها می‌تواند یارانه ۶میلیون نفر را حذف کنند ولی در پایان کار و به گفته معاون وزیر کار سه میلیون و ۳۰۰ هزار نفر حذف شدند.

افزایش ها بار مالی دارد

از سوی دیگر و در شرایطی که رشد اقتصادی سال گذشته هنوز اثرگذاری مهمی بر اقتصاد کشور نداشته و بخش‌های اشتغالزای اقتصاد، مانند صنعت و ساختمان، در رکود به سر می‌برند، تصمیم اخیر دولت هزینه پرداخت نقدی را از ۴۸ هزار میلیارد تومان به ۵۲ هزار تومان افزایش می‌دهد که طبعا بار مالی بودجه را افزایش می‌دهد و امکاناتی که می‌توانست در اختیار بخش‌های مولد قرار بگیرد به شکل نقدی به دست خانوارهای فقیر می‌رسد. با این همه اگر این روند هم تداوم داشته باشد، هر چند خیلی ناچیز، وضعیت توزیع درآمد در کشور بهبود می‌یابد.

در جریان اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و با توجه به کسری‌های ایجاد شده بین منابع و مصارف این قانون، دولت ناچار شد بخش مهمی از پرداخت‌های نقدی را از شرکت‌های آب و فاضلاب و گاز تامین کند که این هم کفاف این کسری بزرگ را نداد و سر آخر بانک مرکزی، پنج هزار و ۷۰۰میلیارد تومان اسکناس برای پرداخت یارانه چاپ کرد. به این ترتیب دور دوم این طرح هم از نظر مالی وضعیت چندان مطلوبی نداشت و در حالی که دولت ایران بیشترین یارانه را در سطح جهان می‌پردازد، وضعیت رفاه اجتماعی و توزیع ثروت در کشور نامناسب است. ایران از نظر ضریب جینی از کشورهایی مانند امریکا وضعیت بهتری دارد با این همه در این شاخص جزو کشورهای برتر جهان نیست و در بهترین حالت در میانه جدول قرار دارد. این نتیجه اصلا قابل قبول نیست، زیرا بیشترین هزینه را دولت ایران در شرایطی انجام می‌دهد که رتبه درخوری ندارد.

بهبود وضعیت اقتصادی یک جامعه و توسعه پایدار حاصل پرداخت نقدی نیست، بلکه نتیجه یک رشد برنامه‌ریزی شده، مدون، براساس منابع بومی و یک مناسبات اقتصادی- اجتماعی مشارکتی است که راه را در جهت رشد همه اقشار جامعه باز می‌کند. کشوری مانند ژاپن یا نروژ که رشد مطلوب را در کنار عدالت اجتماعی محقق کردند، از همین مسیر نقشه راه خود را چیدند. بازنگری در اصول برنامه‌ریزی و تغییر رویه می‌تواند این راه را تسهیل کند. دادن یارانه نقدی به اقشار ضعیف، یکی از راهکارهای مقابله با بحران معیشتی جامعه ایران است ولی این راه‌حل مقطعی است. آنچه بیش از هر چیز ناراحت‌کننده است، نه دادن یارانه و افزایش مقدار آن برای اقشار پایینی، بلکه پخش همگانی آن در سطح جامعه است. کسی از بابت گرفتن یارانه از طرف یک نیازمند نگران نمی‌شود، آن چه موجب نارضایتی می‌شود، عمومی شدن پول دادن به هر فرد است. دولت یازدهم روزهای پایانی خود را با افزایش یارانه اقشار محروم سپری خواهد کرد با این همه نگرانی از تداوم این روند و عدم حذف غیرنیازمندان همچنان در جای خود باقی است.