بانک مرکزی اروپا و “نجات منطقه یورو” از بحران کرونا

آیا منطقه یورو از بحران اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا جان سالم به در خواهد برد؟ پاسخ به این سوال تنها به دو دلیل می‌تواند مثبت باشد؛ غلبه بر ترس از تجزیه فاجعه‌بار و موفقیت بانک مرکزی اروپا.

در حال حاضر، کشورهای عضو منطقه یورو با شوک بزرگی مواجه شده‌اند که تبعات متفاوتی را در هر کدام از آنها به بار آورده است؛ همان‌طور که ابعاد شیوع ویروس کرونا نیز در میان آنها یکسان نیست.

مطابق اعلام صندوق بین‌المللی پول، تولید ناخالص داخلی منطقه یورو در سال جاری میلادی ۷.۵ درصد کاهش خواهد یافت. این نرخ در آلمان به ۷ درصد خواهد رسید ولی در ایتالیا تا ۹.۱ درصد افزایش خواهد یافت. همزمان کسری مالی دولت آلمان به ۵.۵ درصد و کسری مالی دولت ایتالیا به ۸.۳ درصد می‌رسد.

البته این نتیجۀ برآورد خوشبینانه صندوق بین‌المللی پول است و بر این فرض استوار است که تعطیلی کسب و کارها و قرنطینه عمومی در اروپا در سه ماه دوم سال ۲۰۲۰ به پایان می‌رسد. حتی بر پایه همین خوش‌بینی نیز پیش‌بینی شده که مجموع بدهی ایتالیا با ۱۵.۵ درصد رشد به ۱۵۶ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور برسد. البته ایتالیا تنها نیست و برآوردها نشان می‌دهد که چندین عضو دیگر منطقه یورو همچون اسپانیا و فرانسه نیز امسال با کوهی از بدهی‌ها مواجه خواهند شد.

بحران بدهی در کشورهای بزرگ منطقه یورو به معنای زنگ خطر فروپاشی این منطقه و بی‌اعتباری یورو به عنوان ارز واحد آن است. در مقابل، کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا طرح خرید اضطراری ۷۵۰ میلیارد یورو از اوراق بدهی دولت‌ها را از ۱۸ مارس به اجرا گذاشته است. خانم لاگارد در نشست رونمایی از طرح پولی بانک مرکزی اروپا تاکید کرد که این نهاد تمام تلاش خود را برای غلبه بر بحران مالی ناشی از شیوع ویروس کرونا انجام خواهد داد.

رئیس بانک مرکزی اروپا همچنین خاطر نشان کرد که افزون بر اتخاذ سیاست پولی مناسب برای هر یک از اعضاء پیمان یورو، تلاش خواهد کرد تا روند عادی را به بازارهای مالی اروپا بازگرداند.

از نظر تئوریک، در شرایط رکود ضد تورمی یعنی شبیه وضعیت کنونی منطقه یورو، بانک مرکزی قدرت نامحدودی دارد و قادر است هر چیزی را به هر قیمتی خریداری کند ولی باید مراقب دخالت بیش از حد و فراقانونی در امور پولی کشورها باشد چرا که می‌تواند ضمن تحریک بیش از حد تورم، اجماع سیاسی دولت‌ها در مورد عملکرد بانک مرکزی اروپا را خدشه‌دار کند. رخدادی که زمینه‌ساز تحریک کشورها برای خروج از پیمان یورو می‌شود.

اما بانک مرکزی اروپا تجربه مدیریت بدهی و بحران مالی غیرهمسان را در کشورهای منطقه یورو دارد. نجات یونان، پرتغال و ایرلند شاهد این توانمندی است ولی این بار به نظر می‌رسد برای افرایش تاب‌آوری دولت‌ها در قبال رشد بدهی‌ها نیازمند زمان بیشتر و حمایت افزون‌تر کشورهای عضو است.یورونیوز