گزارش جنبش جلیقه زردها در فرانسه

موجی از اعتراضات فرانسه را فرا گرفته است. اکنون ٤ هفته است تظاهرات و اعتراضات و درگیریها و راهپیمایی های دهها هزار نفری و چند صد هزار نفری توده مردم فرانسه را به تکان در آورده است. جنبش “جلیقه زردها” (gilets jaunes ژیله ژون) که نام خودرا به این اعتراضات زده است، جنبشی گسترده و توده ای است که از اواسط ماه مه یعنی هفت ماه پیش بصورت “آن لاین” شکل گرفت. اولین تظاهرات بزرگ روز شنبه ١٧ نوامبر با شرکت بیش از ٣٠٠ هزار نفر  در اعتراض به گران شدن  سوخت در پاریس و شهرهای مختلف صورت گرفت. روز بعد نخست وزیر فرانسه ادوارد فیلیپ اعلام کرد که دولت از سیاستهای مالیاتی و اقتصادیش کوتاه نخواهد آمد. این مساله به خشم مردم بیشتر دامن میزند.  و پس از آن روز شنبه ٢٤ نوامبر چند صد هزار نفر در شهرهای مختلف دست به تظاهرات میزنند. در شانزه لیزه خیابان مشهور پاریس تظاهر کنندگان با پلیس درگیر میشوند. روز ٢٧ نوامبر مکرون وعده هایی برای بهبود اوضاع میدهد اما مردم آنها را بسیار ناکافی میدانند و به تظاهرات و اعتراض ادامه میدهند. بزرگترین تظاهرات بعدی روز اول دسامبر صورت میگیرد. اطراف تاق پیروزی درگیریهای گسترده ای با پلیس صورت میگیرد.

مردم فرانسه به افزایش قیمت سوخت، افزایش مالیاتها و پایین بودن دستمزدها و حقوقها  و شرایط سخت زندگی بازنشستگان و توده مردم اعتراض دارند. معترضین میگویند بار اصلی مالیاتها و تورم و بیکاری روی دوش توده های کارگر و پایین جامعه است و دولت با سیاستهای اخیر مالیاتی اش به اقلیت ثروتمند و مولتی میلیاردر به هزینه کارگران و محرومان هدیه میدهد. در خلال این مبارزات و اعتراضات خواست هایی بسیار فراتر از این موارد مطرح شده و مورد تاکید قرار میگیرد. معترضین از جمله خواستار عدالت اجتماعی، و استعفای مکرون هستند.

جنبش جلیقه زردها باعث شد در فضای کریسمس و مراسم های آخر سال برج توریستی ایفل تعطیل شود، فروشگاهها اطراف خودرا نرده کشی کنند، چراغهای کریسمس خاموش شود و کلا زندگی معمول در فرانسه عملا به حالت معلق در آمده است. در کشورهای دیگری مثل بلژیک و هلند نیز اعتراضاتی تحت تاثیر جنبش جلیقه زردها به جریان افتاده است. برخی گزارشها حاکی از این بود که در تونس نیز جنبشی بنام “جلیقه سرخها” با الهام از جلیقه زردهای فرانسه شروع شده است.

دولت  امانوئل مکرون رئیس جمهور  فرانسه و نخست وزیرش ادوارد فیلیپ ابتدا در برابر اعتراضات شانه بالا انداختند و به معترضین حمله کردند و آنها را تحریک شده جریانات افراطی نامیدند. دهها هزار پلیس و ژاندارم را علیه مردم معترض بسیج کردند و به خیابانها گسیل کردند. یک جنگ و گریز تمام عیار با پلیس در بسیاری شهرها جریان یافت. تاکنون ٤ نفر از معترضین در اثر درگیری با پلیس و ژاندارمها کشته شده اند. صدها نفر دستیگر شده اند. اما این تعرضات به گسترش اعتراضات دامن زد.

بالاخره سه هفته بعد از شروع اعتراضات و باگسترش خشم مردم، مکرون ناچار شد عقب نشینی هایی را قبول کند و از مردم عذرخواهی نماید. او بعد از اعلام تشکیل کابینه بحران و مشورت با احزاب سیاسی روز ١٠ دسامبر  در یک سخنرانی  گفت من صدای اعتراضات شما را شنیدم. خشم شما را میفهمم. قولهایی داده ام و عمل نکرده ام. کلمات و جملاتی بکار برده ام که شما را رنجانده ام.  او وعده داد که دستمزد حداقل را حدود ١٠٠ یورو در ماه افزایش دهد و این در آمد افزوده را از مالیات معاف کند. مالیات اقشار پایین را کاهش دهد و مالیات بر در آمد بازنشستگان را کاهش دهد. اما در عین حال تاکید کرد که برنامه اقتصادیش را ادامه خواهد داد.

پاسخ مردم به این عقب نشینی ها هنوز دقیقا روشن نیست. بسیاری از مردم به وعده های اینچنینی بدبینند. خیلیها همچنان بر ادامه اعتراضات و  استعفای مکرون و دولت او پافشاری میکنند.  اما بهر رو این حد از عقب نشینی ها میتواند فضای اعتراض را عجالتا کاهش دهد ولی نارضایتی های عمیق مردم از کل سیستم باعث میشود که این نوع اعتراضات بازهم از جای دیگری سربلند کند.  

از نظر سیاسی جنبش جلیقه زردها عمدتا تحت گرایش به چپ دارد. این جنبش یادآور جنبش ٩٩ درصدیهاست که چند سال پیش در کشورهای مختلف جریان یافت. خواستها و شعارهایی که این جنبش مورد تاکید قرار میدهد منشاء چپ دارد. اما مثل همه جنبش های توده ای در کشورهای مختلف، در این جنبش نیز همه گرایشات سیاسی حضور و دخالت دارند. حتی جریانات راست افراطی با شعارهای ضد پناهندگی و نژاد پرستانه در جاهایی توانسته اند فضا را بدست بگیرند. اما بخش اعظم شعارها و خواستها اعتراض به گرانی و مالیاتها و پایین بودن دستمزدهای کارگران و محرومیت  توده مردم محروم است. نکته مشترک میان همه جریانات دست اندرکار این اعتراضات مخالفت با سیستم حاکم است.

همانگونه که اشاره شد با عقب نشیینی های امانوئول مکرون بحثهایی میان مردم برای ادامه یا عدم ادامه اعتراضات در جریان است و ادامه این جنبش به سرنوشت این بحثها بستگی دارد.

انترناسیونال 794