روزنه rowzane خبری – تحلیلی روزهای پایانی سال 2017 را پشت سر میگدرانیم و به سال نو قدم میگذاریم. امسال، سال پیغمبران نیست، سال پادشاهان نیست، سال کلیسا و رفرم در کلیسا و سال مارتین لوتر و … نیست. سال ٢٠١٨ سال مارکس است. ٢٠٠ سالگی مارکس متفکر و فیلسوف و انقلابی ای که نام و یادش از هزاره ها فراتر خواهد رفت.
٢٠١٨ سال مارکس است. نگاهها دوباره بسوی او جلب شده است. تاریخ بشر با فراز و نشیب های فراوان پیش میرود. نام و یاد او در اذهان زنده است. اما نامش با حکومتها و افراد و وقایعی متاسفانه ربط پیدا کرد که ربطی به تئوری و نظریات او نداشتند.
از ده سال قبل، مارکس با تمام قامت خود بلند میشود و دنیا یکبار دیگر او را می بیند. مارکس متفکر، مارکس فیلسوف و مارکس انقلابی که خواهان زندگی و حرمت انسانی و آزادی و برابری برای همه است. این ایده را فقط آرمانی طرح نمیکند، علمی توضیح میدهد. مارکس دنیا را برای ما ساده و قابل فهم میکند. مکانیزم حرکت اجتماع و مکانیزم تغییر این دنیا و نیروهای اصلی تغییر دهنده آن.
از سال ٢٠٠٨ اوضاع تغییر کرده و رسانه های مهم بین المللی بازگشت مارکس را جار میزنند.
نیویورکر در ١٩٩٧نوشت بازگشت کارل مارکس! مردم انگلیس دریک نظرسنجی او را مهمترین متفکر هزاره دانستند. کتاب کاپیتال جزو پرفروش ترین ها است، اکونومیست مینویسد پیامبر کاپیتالیزم، و رسانه های آلمانی که قبلا تعدادی از آنها مرگ مارکس و کمونیزم را اعلام کرده بودند، مجددا از بازگشت مارکس مینویسند.
آنگاه که زنده بود، همواره با سختی زیست. مارکس پناهنده بود. از آلمان او را بیرون کردند. مدتی در فرانسه و سپس در بلژیک و دوباره در فرانسه و لندن و … زندگی کرد. زندگی توام با فقر و نا امنی. بارها به خانه او ریختند، تفتیش کردند و به او گفتند تا چند ساعت دیگر باید کشور و یا شهرو خانه اش را رهاکند.
مارکس با مشکلات و فقر و بیماری و غم از دست دادن فرزند و … با زندگی دست و پنجه نرم کرد، و با وجود همه این مشکلات مبارزه کرد، نوشت، نقد کرد و دنیا را توضیح داد. اگر داروین به ما آموخت که تکامل انسان از چه مراحلی رد شده است، مارکس به ما آموخت که جامعه چگونه حرکت میکند و اجتماع انسانی چگونه شکل گرفت و کدام قوانین ناظر بر کارکرد جوامع است. و مهمتر از همه به ما آموخت که موضوع بر سر تفسیر دنیا نیست، بلکه بر سر تغییر آنست!
در آلمان از چند ماه قبل به استقبال سال مارکس رفته اند. در دانشگاهها، در سازمانها و احزاب چپ و اومانیست و آتئیست ها همگی برنامه های متعددی در گرامیداشت مارکس و در بررسی مارکس و شناساندن او تدارک دیده اند.
آخرین کتابی که در آلمان منتشر شده بیوگرافی مارکس در بیش از ٦٠٠ صفحه به قلم یورگن نفه هست که مینویسد:
کدام متفکر در دنیا تاکنون توانسته است قلب ساکنین کره زمین را در تمام دنیا چنین عمیق و ادامه دار همچون مارکس فتح کند و ادامه میدهد که:
بررسی کار و تفکر و نقد و انقلابیگری او ما را به اینجا میرساند که او با ” ایسم” رابطه خوبی نداشته است. مارکس ، مارکسیسم را کشف نکرد. او هیچگاه یک سیستم تمام شده درست نکرد که نتوان آنرا نقد و یا ادامه داد. نسل جوان در آلمان و در دنیا دارد مارکس را کشف میکند. مارکسی که ربطی به بسیاری از حکومتها و یا جریاناتی که خود را مارکسیست نام نهاده اند ندارد، مارکس ربطی به استالین و مائو و پولپوت ندارد، ابدا ربط ندارد.
کتاب نفه که اخیرا منتشر شده یکی از کتابهای پرفروش در آلمان است.
سال ٢٠١٨ سال مارکس است با مجموعه ای از برنامه های متعدد، در اینجا برخی از برنامه ها را معرفی میکنم. یک سایت به اسم مارکس ٢٠٠ در آلمان آغاز بکار کرده که برنامه ها را معرفی میکند.
بطور نمونه یک دعوت به بازخوانی مارکس را در سایتها چنین میخوانیم :
کارل مارکس در ٥ ماه مه ١٨١٨ در تریر متولد شد. به ٢٠٠ سالگی او نزدیک میشویم. به همین مناسبت در شهر برمن در آلمان هنرپیشه رالف بکه، مانیفست حزب کمونیست را میخواند. مانیفست حزب کمونیست از طرف مارکس و انگلس در فوریه ١٨٤٨ در لندن بلافاصله بعد از انقلاب فوریه در فرانسه و قبل از انقلاب مارس در آلمان منتشر شد. یا در معرفی دو نمایشگاه بزرگ در سال ٢٠١٨ گفته شده که:
٢٠٠ سال کارل مارکس! امسال شهر تریر دو نمایشگاه بزرگ دارد. مارکس را باید دوباره فهمید. کس دیگری جز او تاریخ را نساخت. همچون کارل مارکس که در سال ١٨١٨ بدنیا آمد و در ١٨٨٣ از دنیا رفت. در موزه راین قرار است از ٥ ماه مه نمایشگاهی شروع بکار کند با عنوان : “زندگی، آثار، زمان ،بیوگرافی” مارکس!
نمایشگاهی با وسعت ١٠٠٠مترمربع در یک دوره زمانی با ٤٠٠ اثر هنری در مورد مارکس. بیش از ١٠٠ موسسه از ١٠ کشورجهان این نمایشگاه را که متشکل از تصاویر و عکسهایی از زندگی مارکس و کشورهایی که در آنجا بوده و همچنین شرایط اجتماعی انقلابات و رشد صنعت و غیره در آن دوره است، را برگزار میکنند. سازمان دهندگان میگویند میخواهیم زندگی مارکس را بطور جذاب و زنده نمایش دهیم و این متفکر را میخواهیم همراهی کنیم از محل تولدش تریر تا بن و برلین تا پاریس ، بروکسل و لندن ، مسئول این پروژه میگوید نمایشگاه با ٥،١ میلیون یورو بودجه سازمان می یابد که یک میلیون یورو را شهر تریر و استان راین لند فالز پرداخته و ١،٥ میلیون از دولت کمک میگیریم و بقیه را مردم کمک کرده اند.
در مجموع این برنامه ها قرار است ١٢٠ سخنرانی و کنفرانس برگزار شود. در معرفی نمایشگاه نوشته اند:
معروفترین فرزند شهر تریر که بود پاسخ به این سوال را در یکی از بزرگترین نمایشگاهها در مورد مارکس میتوانید پیدا کنید.
در فاصله ٨ تا ١٢ مارس در دانشگاه برلین مجموعه برنامه هایی در مورد او خواهد بود.
نمایشگاه دوم اسمش اینست: مراحل مختلفی کزندگی! برگزار کنندگان نوشته اند:چقدر باید یک انسان و یک منتقد و متفکر جالب باشدکه بعداز ٢٠٠ سال کماکان چنین جذابتهای برای میلیونهانفر داشته باشد.
در این نمایشگاه کارل مارکس انسان با زندگی پرفراز و نشیب اش، با خانواده و دوستان بسیار نزدیکش در آلمان و در دنیا ، قرار است در مرکز توجه قرار بگیرد.
شهردار تریر میگوید: ما میخواهیم به جوانان در این شهر شانسی بدهیم بدون پیش داوری و یا تردید. کارل مارکس را بشناسند به او نزدیک شوند. ما نمیخواهیم مارکس را مخفی کنیم و یا جایگاهی بیشتر از آنچه به او تعلق دارد، به او بدهیم.
شهردار میگوید از وقتی برنامه را اعلام کرده ایم،روزانه بیش از ده نامه میگیریم. مردم پیشنهادات خود را میدهند که چگونه میتوان واقعا جایگاه مارکس را به دنیا نشان داد.
١٢٠ برنامه مختلف را میتوان معرفی کرد. از سخنرانی های متعدد، عکس و برنامه های تحقیقی در مورد مارکس تا اقداماتی برای کودکان و نوجوانان. فیلم های متعدد و اپرایی در مورد مارکس و همچنین برنامه مارکس موزیکال که در شهر تریر برای اولین بار اجرا میشود.
از چین یک مجسمه بزرگ که ٦.٣ متر بلندی دارد، در روزهای ١ و ٢ مارس در مرکز شهر نصب خواهد شد.
https://www.trier.de/kultur-freizeit/museen-galerien/karl-marx-jahr-2018
https://www.uni-saarland.de/nc/en/news/article/nr/18240.html
انترناسیونال ٧٤٣
