روزنه rowzane خبری – تحلیلی 
روز سه شنبه ۲۱ژانویه، مجمع جهانی اقتصادی “داووس” با حضور بیش از سه هزار نفر از سیاستمداران، اقتصاددانان، بانکداران، صاحبان غولهای عظیم مالی، ژورنالیست ها، محققین و دانشمندان عرصه های گوناگون و بالاخره چهره ها و فعالین عرصه های مختلف اجتماعی بویژه فعالین محیط زیست و غیره برگزار شد. در میان مباحث، سمینارها، سحنرانی ها و ایشوهایی که در دستور این کنفرانس برگزار شد شاید دو موضوع نمایان تر، جدی تر و مرتبط تر به سرنوشت ساکنان زمین خودنمایی کرد، دره عظیم فقر و ثروت از یکسو و گرمایش هولناک زمین و نابودی حیات و محیط زیست در آن سوی دیگر. این اجلاس در شرایطی بر گزار شد که جهان شاهد جنبش های وسیع اعتراضی بر علیه سیستم بردگی حاکم از شیلی تا فرانسه و عراق و ایران و لبنان بود جنبش هایی که برای رهائیشان از چنگال خونین ونکبت بار سرمایه داری به پا خاسته اند.
گزارش های سالانه سازمان مستقل و غیر حکومتی “آکسفام” همچنان تکان دهنده و بحث برانگیز بود. این نهاد در کنفرانس امسال نیز با ارائه آمارهای باورنکردنی، اوضاع وخیم اکثریت مردم فقیر و بویژه استثمار لجام گسیخته زنان و دختران در جهان را نمایان ساخت. آکسفام در گزارش امسال خود شکاف گسترده و روزافزون میان فقرا و ثروتمندان را یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های جهان کنونی دانست در بخشی از این گزارش آمده است که : ١ در صد مردم مرفه بیش از ۹۰ درصد مردم جهان، یعنی۹‚۶ میلیارد نفر ثروت و دارایی در اختیار دارند ؛ ثروت ۲۱۵۳ نفر میلیاردِرِ جهان به تنهایی بیش از ثروت ۶‚۴ میلیارد نفر (بیش از ۶۰ درصد جمعیت جهان) است. دو سوم میلیاردِرهای جهان ثروت خود را از طریق ارث، انحصار گرایی و ارتباطات بدست آورده اند. در گزارش آکسفام همچنین آمده است که نزدیک به نیمی از جمعیت جهان، یعنی ۸‚۳ میلیارد نفر، درآمد روزانه ای کمتر از ۵ دلار دارند و روند کاهش فقر در جهان از أواسط سال ۲۰١۳ به کندی گرائیده است. آکسفام در باره دلیل بروز این بحران می گوید:” مدل اقتصادی ناکارآمد و معیوب ما قدرت زیاد و ثروت انبوهی را در اختیار بخش کوچکی از جامعه، یعنی نخبگان ثروتمند می گذارد و به آنان اجازه می دهد که از نیروی کار فقرا و طبقات مردمی حداکثر بهره برداری را کرده و آنان را به استثمار بکشد. در این رویکرد استثماری، زنان و دختران در خط مقدم قرار گرفته اند و نخبگان ثروتمند جهان به خود اجازه می دهند که به صورت مکرر به حقوق آنان تجاوز کنند”.
یکی از فعالین “گرین پیس” می گوید “۱۵۰۰نفر از شرکت کنندگان این اجلاس با جت های شخصی به اینجا آمده اند آیا نباید به ادعاهای این جماعت در مورد بهبود شرایط زندگی مردم و بهبود محیط زیست شک کرد؟ این جماعت میلیاردرهای حقه بازی هستند که برای بدست آوردن باز هم بیشتر سود از هیچ عملی فرو گذار نیستند. این آقایان با پروژه های آنچنانی خود نه تنها بخشی از مشکل و مصائب امروزاند بلکه خود آفریننده این شرایط هستند”. به گفته “جنیفر مورگان” دبیرکل گرین پیس، ۹۹درصد این شرکت کنندگان حباب اند، حرف های قشنگی می زنند ولی فقط به فکر جیبشان اند. اینجا زمین مسابقه ای است تا رهبران قدرتمند جهان سهم بیشتری از بازار را نصیب خویش گردانند عواقب و نتایج مخرب و زیانبار این ماجراجویی های مالی وسیاسی مسئله ای ثانوی است همگی حرف های قشنگی می زنند بدون آنکه کسی متعهد به اقدامی عملی در جهت بهبود باشد. جنیفر در پایان می گوید: ما در بطن انقلاب چهارم صنعتی هستیم و این انقلاب نه تنها می تواند حیات و زمین را نجات دهد بلکه پایانی باشد بر نابرابری های اجتماعی و فقر عمومی.
دبیرکل “سازمان جهانی همکاری های اقتصادی و توسعه” اعتقاد دارد که شیفت قدرت و تمرکز آن در دست مولتی میلیاردرها و نخبگان سیاسی شان، همچنین تصمیمات نامعقولانه آنها برای کسب سود بیشتر در زمینه سیاسی منجر به پا گرفتن مجدد ناسیونالیسم وپوپولیسم در ارکان قدرت گشته و در زمینه اقتصادی موجد بحران بانکی دهه گذشته شده است که به بحران افتصادی منجر شد و در ادامه به بحران های اجتماعی و حتی نسلی انجامید. وی برای اثبات نظراتش می گوید ما نسل جوان را از دست دادیم، بیش از ۶۰درصد از جوانان انگلیس حتی در رفراندوم برگزیت شرکت نکردند و امروز با پشیمانیِ کابوسِ واقعیِ برگزیت مواجه گردیده اند. آنها دیگر به دمکراسی اعتقادی ندارند، دمکراسی آنها را از دست داده است و ما هم می رویم تا دمکراسی را از دست بدهیم.
شاید محبوب ترین و پرنفوذترین شخصیت این فوروم کماکان “کلاوس شوبر” پرفسور آلمانی اقتصاد بازار آزاد و بنیانگدار “مجمع جهانی اقتصاد” باشد که کنفرانس سالانه اش را در دهکده کوهستانی داووس در سویس برگزار می کند. بنظر می رسد وی نیز امید و باورش به بهبود شرایط زندگی بشر زیر سیطره سرمایه داری را از دست داده است. می گوید این سیستم معیوب است جواب نمی دهد. بحران بانکی دهه گذشته نشانگر اوضاع وخیمی در آینده است. سیستم بانکی ما چنان کوه عظیمی از بدهی بالا آورده که چندین نسل در آینده نیز قادر به بازپرداخت آن نخواهند بود به یک معنی ما داریم به حساب نسل های آینده خرج می کنیم، ما از فقر و فاقه امروزی صحبت می کنیم در حالیکه فقرای واقعی نسل های آینده اند که همگی با بدهکاری بدنیا می آیند. شواب ملتمسانه می گوید آینده ما را نفروشید، زمین ما را منهدم نکنید.
گرتا تونبرگ دختر نوجوان سوئدی که پرچمدار مبارزه برای نجات زمین و کمپین جهانی “جمعه ها برای آینده” بوده و شهرتی جهانی کسب کرده بعنوان یکی از شرکت کنندگان اجلاس داووس با سخنرانی شورانگیزی در آکسیونی اعتراضی خارج از ساختمان اجلاس، به بی عملی رهبران و قدرتمندان جهانی مسئولیت تمام این فجایع را به گردن آنها گذاشته و ازنسل جوان امروز به عنوان قربانیان این جماعت یاد می کند. کلاوس شوبر در نامه ای گرم از صحبت های گرتا استقبال کرده و می گوید که ما تک تک مردمان روی زمین باید مسئولیت خود را درقبال نجات از این فاجعه انجام دهیم گرتا در جواب می نویسد: سپاسگزارم از اینکه کمپین جمعه ها برای آینده مورد توجه شما قرار گرفته، قدرتمندان و رهبران جهان دهه ها است که با خطر نابود کننده تغییرات آب و هوائی و آلودگی محیط زیست آگاهی دارند و تا کنون کوچکترین قدمی برای جلوگیری از آن بعمل نیاورده اند این ما مردم نیستیم که باید برای جلوگیری از آلودگی بکوشیم بلکه آن قدرتمندانی هستند که در اجلاس شما راجع به آینده زیبا ودلفریب وراجی و عوام فریبی می کنند شما و این رهبران باید مسئولیت این فجایع را بعهده گرفته و برای جبران آن مسئولیت بپذیرید.
پیشرفت های باورنکردنی دانش و تکنولوژی در همین دهه دوم قرن اخیر چنان امکانات وسیعی را برای بشر مهیا کرده است که پیش بینی های ده ساله در کمتر از چهار سال متحقق می شود در حقیقت امر، تکنولوژی امروز برای حل کلیه مسائل ومشکلات امروز جواب دارد. مشکل عصر ما نبود امکانات و تکنولوژی برای استفاده بهینه از امکانات طبیعی و ایجاد ساختن دنیایی آباد و آزاد نیست. مشکل وجود سیستمی خون آشام، بی رحم دزد وغارتگر است که برای کسب سود بیشتر بر سر هر مسئله ای مانع تراشی کرده تا کسب سودش خدشه دار نگردد سیستم سرمایه داری و مالکیت خصوصی بر وسایل تولید آن مانع اساسی بر سر ترقی و رفاه جامعه انسانی است و تا از بین بردن این مانع نه تنها مشکلات عدیده بشر لاینحل مانده بلکه نفس وجود حیات در زمین نیز به مخاطره جدی خواهد افتاد. این آن مسئله اساسی است که در کنفرانس داووس و دیگر نشست های جهانی از این دست عامدانه مسکوت می ماند. شصت سال پیش آلبرت انشتین در یکی از گفته های مشهورش گفته بود یا سوسیالیسم یا بربریت، امروز با تاکید صدبار بیشتر بر این گفته، باید اضافه کرد یا سوسیالیسم یا نابودی حیات بر روی زمین، راه دیگری مشهود و متصور نیست.
