دولت آمریکا، پروژه «تاپی» و ‘خط لوله طالبان’

در واکنش به انتقاد برخی رسانه‌های آمریکایی در مورد حمایت این کشور از آنچه “خط لوله طالبان” نامیده‌اند، وزارت خارجه آمریکا گفته که “حکومت آمریکا هیچ حمایت مستقیم مالی برای پروژه تاپی فراهم نکرده است.”

برخی رسانه‌های آمریکایی مدعی شده‌اند که جو بایدن از “خط لوله طالبان” در افغانستان حمایت می‌کند، در حالی که خط لوله انتقال نفت خام در داخل آمریکا را متوقف کرده است.

ماه گذشته، نشریه “واشنگتن اگزماینر” نوشته بود که برای امنیت خط لوله گاز ترکمنستان که از افغانستان می‌گذرد (موسوم به تاپی)، قرار است به گروه طالبان “حق عبور” برای امنیت آن پرداخت شود.این رسانه‌ها سیاست دوگانه اداره بایدن را در مورد دو خط لوله در داخل و خارج آمریکا انتقاد کرده اند.

در همین راستا، وزارت خارجه آمریکا در ایمیلی به این خبرگزاری گفته که “ایالات متحده هیج نقشی در سفر (هیات) طالبان به ترکمنستان در فوریه نداشته و هیچ موضعی برای اظهار نظر در مورد این بحث‌ها ندارد. حکومت آمریکا هیچ حمایت مستقیم مالی برای پروژه تاپی فراهم نکرده است.”

آقای بایدن در روزهای نخست ورود به کاخ سفید با صدور فرمان اجرایی جواز خط لوله کیستون را به خاطر حفاظت از محیط زیست لغو کرد. این خط لوله قرار بود که ۸۳۰ هزار بشکه نفت خام سنگین را از ایالت آلبرتا در کانادا به نبرسکا در آمریکا انتقال دهد.

جو بایدن و معاونش کامالا هریس در مورد پروژه خط لوله در افغانستان اظهار نظری نکرده اند.

پروژه خط لوله انتقال انرژی موسوم به “تاپی” میان کشورهای ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند اکنون در مرحله اجرایی قرار دارد.طالبان هم از اجرای تاپی استقبال کرده‌ است، بسیاری از تحلیل‌گران ظهور طالبان را مرتبط با تامین امنیت این پروژه دانسته اند.

پروژه انتقال انرژی آسیای میانه به جنوب آسیا در سه دهه اخیر مطرح بوده است. هدف اصلی پروژه تاپی رساندن گاز ترکمنستان به هند از مسیر افغانستان و پاکستان است.

زلمی خلیلزاد چه نقشی داشته؟

زلمی خلیلزاد، نماینده فعلی ویژه آمریکا در صلح افغانستان برای احداث این خط لوله در اواخر دهه ۱۹۹۰ از طرف شرکت آمریکایی یونیکال به منطقه سفر و با طالبان رایزنی کرده بود.

براساس گزارش‌ها در دسامبر ۱۹۹۷ نمایندگان طالبان به دعوت یونیکال به شهر هوستون آمریکا رفتند تا با آنان درباره کشیدن خط لوله گاز مذاکره شود.

آقای خلیلزاد در کتاب خاطراتش، “فرستاده” نوشته که در اواسط دهه ۱۹۹۰ نهاد انرژی کمبریج از او خواسته بود در یک تحقیق امکان سنجی شرکت نفتی یونوکال شرکت کند.

این در حالی است که دولت‌های گذشته دموکرات و جمهوری‌خواه در آمریکا پروژه انتقال انرژی از افغانستان را در جهت تقویت اقتصادی و خوداتکایی کشورهای منطقه از جمله افغانستان می‌دیدند.

به گزارش رویترز در اکتبر ۲۰۲۰، زمانی که دونالد ترامپ در کاخ سفید بود، میزبان هیات سه جانبه از افغانستان، ترکمنستان و آمریکا بود که گفته شد به صورت مشترک برای شناسایی و اجرای پروژه‌های زیربنایی، از جمله پروژه‌هایی برای انتقال منابع انرژی مثل تاپی، برق و گاز کار خواهند کرد.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به رویترز گفته که ایالات متحده از مدتها پیش از تلاش‌های افغانستان و همسایگانش در آسیای میانه برای تقویت اتصال، افزایش تجارت، رشد اقتصادی و بهبود زیربنای حمل و نقل منطقه‌ای از جمله زیربناهای انرژی – که افغانستان را بیشتر خوداتکا می‌کند، حمایت کرده است.بی بی سی